NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De zoet smakende wraak van Endemol

Vier televisiesterren verruilen de commerciële televisiestations RTL4 en Veronica voor het concurrerende SBS6. De wraak van Endemol?

Door onze redacteur JACO ALBERTS

AMSTERDAM, 17 JUNI. In Hilversum zijn verhuizingen van televisiepersoonlijkheden van de ene naar de andere omroep aan de orde van de dag, niets om je over op te winden dus. Maar als, zoals gisteren, drie ochtendkranten de overstap van Robert ten Brink van Veronica naar SBS6 tegelijkertijd als 'primeur' op de voorpagina brengen, kan dat maar één ding betekenen: de publiciteit is zorgvuldig geregiseerd om het juiste schokeffect teweeg te brengen.

En dat schokeffect was nodig. Voor SBS6, dat nooit heeft geaarzeld tegen de grote Holland Media Groep (HMG), van de zenders RTL4, RTL5 en Veronica, aan te schoppen. Maar zeker ook voor televisieproducent Endemol dat sinds de komst van topman Pieter Porsius bij HMG begin dit jaar een bijzonder problematische relatie kent met de zenders waarvoor ze in Nederland de meeste programma's maakt.

Binnen Endemol heeft het optreden van Porsius pijn gedaan, gevoelig als men daar traditioneel is voor kritiek op de eigen programma's en sterren. De overstap van Robert ten Brink, Peter R. de Vries, Peter Jan Rens en Willibrord Frequin proeft daar als zoete wraak. Al maanden knabbelt Porsius aan het 10-jarige contract op basis waarvan Endemol jaarlijks voor 140 miljoen gulden programma's voor HMG mag maken. In de commerciële televisiebranche groeien de bomen niet meer tot in de hemel en Porsius probeert de afspraken te versoepelen en de kosten te drukken. Dat geldt ook voor de zogenaamde 'sterren' die uitermate belangrijk zijn geweest bij de start van RTL in Nederand tien jaar geleden, maar waarin de laatste jaren een zekere sleetsheid is opgetreden. Zijn Robert ten Brink, Henny Huisman en Ron Brandsteder hun jaarsalarissen van meer dan een miljoen gulden nog wel waard? En zijn de kosten van hun peperdure programma's nog wel te verantwoorden? De HMG-zenders hebben grote moeite de kosten met de verkoop van reclamespotjes terug te verdienen.

,,Al die twijfels over de presentatoren, hoe lang die nog mogen blijven. De glans wordt er op die manier wel een beetje van afgehaald, en het typische is dat ze dat doen bij hun eigen mensen,'' aldus een woordvoerder van Endemol gisteren als toelichting bij de overstap van de sterren naar SBS6. En Ten Brink vanochtend in het Algemeen Dagblad: ,,Het draait alleen nog om winst en aandeelhouders. Werknemers die waarschijnlijk allemaal een gezin hebben, worden daarvoor geofferd. Daar krijg ik geen fijn gevoel bij.''

Dat de lucht tussen HMG en Endemol nog allerminst is geklaard, blijkt wel uit de reactie van Veronica-directeur Unico Glorie op het vertrek van zijn Robert ten Brink. ,,Dat hij weggaat, daar ben ik persoonlijk niet zo rauwig om, maar de manier waarop vind ik niet netjes.'' Volgens Glorie hebben Ten Brink en Endemol aanvankelijk achter zijn rug om met SBS6 onderhandeld over een beter contract bij de concurrent. ,,Wat mij betreft kan alles in alle openheid besproken worden.''

Behalve een zalfje voor de gekrenkte trots in het Endemol-kamp, ligt er achter de overstap van vier presentatoren uit zijn stal, inclusief hun Endemol-programma's, voor de producent ook een bedrijfseconomische ratio. Ondanks hun gegarandeerde afname bij HMG, is het internationaal sterk expanderende Endemol kwetsbaar op de zo belangrijke Nederlandse thuismarkt. Het streven van Porsius naar lagere kosten moet de marges voor Endemol hoe dan ook onder druk zetten. De komst van een tweede grote afnemer van Endemol-producten, zoals SBS6 nu met programma's als All You Need Is Love (Ten Brink) of Vijf tegen Vijf (Rens), biedt de producent meer lucht. Aan de andere kant is het de vraag in hoeverre Endemol nu zelf de exclusieve afspraken met HMG onder druk heeft gezet door sterren naar een andere zender te laten verhuizen. ,,Ik heb daar al een jurist opgezet,'' aldus Glorie.

De belangrijkste vraag is echter of SBS6 er nu wel zo verstandig aan doet voor veel geld de gebleekte sterren van HMG over te nemen. Onder leiding van Fons van Westerloo is de zender nu juist zo'n succes geweest omdat het met goedkope programma's veel kijkers wist te trekken. Dat de zender dit jaar begint met het terugverdienen van de 70 miljoen gulden aanloopverliezen is voor een belangrijk deel het gevolg van het feit dat er streng op de kosten werd gelet, een enorm voordeel ten opzichte van HMG dat ontstond in een tijd zonder commerciële concurrentie. Een programma als All You Need Is Love van Robert ten Brink kwam bij Veronica al lang niet meer uit de kosten en stond op de nominatie naar RTL4 te verhuizen om een breder publiek te kunnen bereiken. ,,Het is geen garantie voor succes'', zegt Ruud de Langen, tv-analist van media-bureau Media Directions. Zeker niet bij een SBS6-publiek dat dit soort programm's niet gewend is. ,,All You Need is een formule die al aan slijtage onderhevig was.'' Ook de bereidheid van SBS6 Ten Brink een langjariger contract aan te bieden dan de twee jaar die HMG hem bood, roept bij De Langen twijfels op: ,,De mediamarkt is zo snel in beweging.'' Van Westerloo heeft die twijfels niet. Hij verbaast zich juist dat HMG ,,een man als Robert ten Brink'' niet langer aan zich wil binden. En wellicht vormen de door HMG afgedankte sterren in de toekomst een rol kunnen spelen bij het opzetten van SBS7, waar Van Westerloo nu serieus op studeert.