NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE TWEEDE KAMER telt sinds gisteren 54 nieuwe leden. Dat is nog net geen verbetering van het record van 1994, toen de verkiezingen leidden tot nog meer nieuwe gezichten in de volksvertegenwoordiging. Maar het is wel een bevestiging van de trend dat de Tweede Kamer los van verschuivingen als gevolg van gewijzigde krachtsverhoudingen steeds vaker van samenstelling verandert. Kamerleden die langer dan drie zittingstermijnen in het parlement verblijven vormen inmiddels een hoge uitzondering.

De forse doorstroming is op zichzelf geen slechte zaak. Een instituut als de Tweede Kamer is bij uitstek gebaat bij personele vernieuwing. De samenleving verandert, dus waarom de volksvertegenwoordiging niet? Niet dat daarmee de veel gehoorde en ook wel gemakkelijke klacht dat de Kamer met de rug naar de samenleving staat, kan worden weggenomen. Dat verwijt zit nu eenmaal vastgebakken aan bijna elk parlement. Volksvertegenwoordigers zijn niet om van te houden, maar om op te schelden, zo lijkt het vaak. Maar Kamerleden mogen ook niet de indruk wekken dat zij er voor zichzelf zitten. Het zijn vooral parlementariërs die van hun partij te horen hebben gekregen dat zij niet meer herkiesbaar zijn, die dat beeld nogal eens uitdragen.

TEGELIJK MOET worden gewaakt voor het vernieuwen om het vernieuwen. Dan krijgt het begrip nieuw dezelfde waarde als bij een wasmiddel. Wat dat betreft stellen de resultaten van de grote vernieuwingsgolf uit 1994 toch teleur. Nieuwe mensen en bovendien ook nog een andersoortige coalitie hebben niet kunnen voorkomen dat in de Tweede Kamer na vier jaar toch veel hetzelfde was gebleven. De leden zelf kwamen met de bekende klacht over het verstikkende detaillisme, terwijl de buitenwereld moest constateren dat ondanks alle goede voornemens het beloofde dualisme beperkt van aard was geweest.

Ook nu weer is er de intentie om het beter te doen. Al voor de verkiezingen brak de voorzitter van de grootste fractie in het parlement, de PvdA'er Wallage, een lans voor een zelfstandiger en vooral ook kritischer opererende Tweede Kamer. De realiteit is dat inmiddels wordt onderhandeld over een regeerakkoord waarvan de algemene verwachting is dat er eerder meer dan minder zal worden vastgelegd dan het vorige. De woorden 'vastspijkeren' en 'dichttimmeren' behoren tot de meest gebezigde van deze formatieperiode. Het begrip dualisme is voor de meerderheid van de Kamer veel meer op pragmatisme gebaseerd dan op principe. Eenvoudigweg komt het er op neer dat de ruimte van de Tweede Kamer zo groot is als de coalitie wenst toe te staan.

ALS DE BENOEMING van een nieuwe voorzitter van de Tweede Kamer maatgevend is voor de toekomstige periode, belooft het in elk geval weinig goeds voor degenen die hun hoop hadden gevestigd op een vrije gedachtewisseling in de volksvertegenwoordiging. Na de weinig verheffende vertoningen van vorige keren besloot de Tweede Kamer enkele jaren geleden tot een heldere procedure waarbij eerst een profielschets van een nieuwe voorzitter zou worden gemaakt om er vervolgens een naam bij te zoeken. Dit overigens onder instandhouding van de afspraak dat de grootste fractie in de Tweede Kamer in principe de voorzitter levert.

Maar voordat de rest van de Kamer zich over het profiel van haar voorzitter had kunnen uitspreken, presenteerde fractievoorzitter Wallage vorige week in de persoon van mevrouw Van Nieuwenhoven de enige kandidaat die de PvdA voor deze functie naar voren wenste te schuiven. Wallage kwam met deze naam nadat de twee andere paarse partners waren geconsulteerd en zich niet tegen de kandidatuur van Van Nieuwenhoven hadden verzet. Van de voorgenomen open procedure, waarbij de voltallige Kamer zou worden betrokken, is bij de eerste gelegenheid dus al afstand genomen.

NATUURLIJK HEBBEN degenen die stellen dat de benoeming van de Kamervoorzitter nooit vlekkeloos verloopt, gelijk. Maar de gang van zaken relativeert wel nog eens alle geluiden over een parlement dat het nu echt anders zou gaan aanpakken. Want één ding is duidelijk: de nieuwe Tweede Kamer is deze week griezelig ouderwets begonnen.

( a d v e r t e n t i e s)