Door onze redacteur WARD OP DEN BROUW
ROTTERDAM, 9 MEI. Van een afstand waren het net twee armen die uit de
zijkanten van de racewagens staken. De zijvleugels op een toenemend
aantal bolides in de Formule I waren allesbehalve een lust voor het oog.
De aerodynamische vondst die Tyrrell aan het begin van het vorige
raceseizoen introduceerde, is ruim een jaar later verboden. Vanaf de GP
van Spanje, morgen bij Barcelona op het circuit van Catalonië, zijn
de zijvleugels niet meer toegestaan. Te gevaarlijk, luidde vorige week
het oordeel van de internationale automobielfederatie (FIA), onder wiens
auspiciën de Formule I-races worden gehouden.
De vleugels riepen herinneringen op aan andere rariteiten uit het rijke verleden van de Formule I, die eveneens een grotere neerwaartse druk beoogden. De eerste vleugels werden geïntroduceerd in juni 1968, tijdens de GP van België in Spa. Aan het einde van dat seizoen - waarin Jim Clark verongelukte, Graham Hill wereldkampioen werd en voor het eerst in alle races reclame op de auto's was toegestaan - ging er niet één wagen zonder vleugels de racebaan op. Sommige teams bevestigden aan het chassis of aan de wielophanging een vleugel voor en één achter. Bij de renstal van Brabham werden er zelfs twee voor en twee achter gemonteerd. Een bijnaam voor het monster op wielen was snel gevonden: De Dubbeldekker.
Soms leek het alsof wagens met een niet afgewerkte dakconstructie rondreden. In die dagen werden vleugels aangebracht zonder dat daaraan proeven in de windtunnel vooraf waren gegaan. Ze werden er op goed geluk opgeschroefd. De auto's met vleugels bleken sneller in de bochten, maar langzamer op de rechte stukken. Netto leverde het snellere rondetijden op en - als gevolg van gebroken vleugels waardoor de auto uit balans raakte - een reeks ongelukken. Het toenemend aantal ongelukken leidde ertoe dat de vleugels in het voorjaar van 1969 aan regelgeving werden onderworpen.
Bijna dertig jaar later valt het doek voor de zijvleugels, na slechts een jaar te hebben bestaan. Tyrrell reageerde verontwaardigd op het verbod. Mike Gascoyne, technisch onderdirecteur bij de renstal van tabaksgigant British American Tobacco, vindt dat de FIA een ,,gevaarlijk precedent'' heeft geschapen door de vleugels uit veiligheidsoverwegingen te verbieden. Volgens de FIA zijn de vleugels gevaarlijk. Bij een ongeluk kunnen ze afbreken en vervolgens het hoofd van de coureur raken. Het hoofd is nog steeds het meest kwetsbare lichaamsdeel van een Formule I-coureur, al is de bescherming aanzienlijk verbeterd sinds de introductie van een onverwoestbare cockpit waarbij de zijkanten naar achter toe hoog oplopen. Deze aanpassing was een van de verplichte veiligheidsmaatregelen na de dood van Ayrton Senna in mei 1994. De Braziliaan kwam om het leven na een crash op Imola waarbij een onderdeel van de wagen zijn helm doorboorde en fataal hersenletsel veroorzaakte.
,,Als de FIA de zijvleugels zo gevaarlijk vindt'', zei Tyrrells Gascoyne, ,,dan moeten ze ook naar andere onderdelen op de auto kijken, zoals de twee kilo zware tv-camera die alle teams bovenop de auto hebben moeten monteren. Die zijn bij een crash nog gevaarlijker dan de zijvleugels.'' Ook de twee spiegels aan weerszijden van de cockpit, die van hetzelfde materiaal zijn gemaakt als de zijvleugels, zijn volgens Gascoyne niet ongevaarlijk. Sommige teams hechten veel waarde aan de zijvleugels. Ze zorgen volgens Sauber-constructeur Leo Ress voor een extra neerwaartse druk van tachtig kilo. Dat heeft een betere wegligging tot gevolg waardoor vooral in de bochten hogere snelheden mogelijk zijn. Bovendien zorgen de zijvleugels voor een betere luchtgeleiding naar de achtervleugel, waardoor de auto minder luchtweerstand ondervindt. Bij Sauber zag Alesi onlangs in Buenos Aires van dichtbij een van de nadelen van de zijvleugel. Na een pitstop bleef ter hoogte van de belendende pitbox van Arrows een hogedrukslang achter zijn rechterzijvleugel hangen. Prompt brak de vleugel af. Met de resterende vleugel werd Alesi toch nog vijfde. Gisteren eindigde hij in de eerste vrije training van de GP van Spanje als derde, achter de superieure McLaren-Mercedessen van Hakkinen en Coulthard, zonder zijvleugels.
,,Het voordeel is niet zo groot'', zei Michael Schumacher na de GP van San Marino twee weken geleden op Imola. ,,Misschien een- tot tweetiende seconde per ronde. Het is niet veel, maar het kan genoeg zijn.'' Ferrari gebruikte als enige topteam de zijvleugels, in die ene race op Imola. Ook Ferrari was niet blij met het verbod op de zijvleugels, niet in de laatste plaats omdat de vleugels dienst deden als reclamezuiltjes. Behalve pionier Tyrrell en de laat bekeerde Ferrari monteerden de teams van Jordan, Sauber en Prost de uitstulpsels op hun wagens, in verschillende varianten en pas in de loop van dit seizoen. McLaren-Mercedes was ook oppermachtig zonder, terwijl Williams en Benetton er eveneens de voorkeur aan gaven om zijvleugelloos te rijden. Bij onder meer Benetton werden de zijvleugels wel in de windtunnel getest, maar blijkbaar vielen de resultaten tegen. Het team-Prost reed ermee in de trainingen voor de openingsrace in Melbourne, maar tijdens de race bleven de zijvleugels in de garage achter. Bijtanken zou een probleem zijn geweest, omdat de vleugels waren aangebracht voor de opening van de tank. Teameigenaar Eddie Jordan (met Damon Hill en Ralf Schumacher) maakte zich deze week nog boos op het verbod omdat hij bijna 200.000 gulden had geïnvesteerd in de ontwikkeling van de zijvleugels. Het protest was niet meer dan een laatste stuiptrekking.
9 MEI 1998
( a d v e r t e n t i e s)
