NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Frits Abrahams
De enige échte winnaar was Wim Mateman. O wraak, hoe zoet zijn uw spijzen.

De verkiezingsavond was nog jong, toen we Mateman met een verslaggever aantroffen, ergens onderaan zo'n trap die niet meer naar de macht voert.

Mateman praalde. Al zijn vlezen kwamen sidderend in beweging, toen hij zich over het karkas van het CDA boog om zijn hoon de vrije loop te laten. Helgers! Buiksprekende pop van Lodders! Scheer je weg! Lodders! Pak je biezen! Alles heb je verpest! Verdwijn!

Op dat moment deden de leidende CDA'ers nog vermetele pogingen om de mansgrote gaten in de dijk met hun duimen te dichten. Partijvoorzitter Helgers maakte bijna een tevreden indruk toen hij met de eerste catastrofale verliezen werd geconfronteerd. ,,Dit is een diepte-investering, wat dat betreft heb ik alle vertrouwen in de toekomst. Brons is een mooie kleur.''

Ook Jaap de Hoop Scheffer leek aanvankelijk naar nóg meer zetelverlies te snakken. Het applaus van zijn aanhangers ervoer hij 'als een warm bad'. ,,Daaruit blijkt dat de koers en misschien ook wel de lijsttrekker het vertrouwen hebben gewekt. Ik beschouw dit niet als een persoonlijke nederlaag. Wat wij hebben gepresteerd, moet met driedubbele kracht worden voortgezet.''

Die laatste opmerking inspireerde mij tot de volgende redactiesom: als een partij van 34 naar 29 zetels daalt en haar beleid desondanks met driedubbele kracht voortzet - wat is er dan vier jaar later nog van over? (De oplossing kunt u sturen naar het partijbureau van het CDA.)

Mateman hoorde het allemaal aan, en zag dat het goed slecht was. Hij besloot de avond op waardige wijze af te ronden. Het leedvermaak was botgevierd, nu nog de koele afdronk van de stille triomf.

Het gebeurde tijdens de slotbijeenkomst met de vijf lijsttrekkers. Witteman voelde met gepast mededogen De Hoop Scheffer aan de tand, en opeens zagen we achter de zwetende rug van de CDA-lijsttrekker de schim van een grijnzende Mateman langs schrijden - als een sardonische Hitchcock die met een kort, symbolisch optreden zijn eigen film signeert.

Sublieme timing.

De rest van de avond zonk bij dit alles in het niet, al lag dat zeker niet aan de mensen van de NOS die hun uiterste best deden om het allemaal zo gevarieerd en overzichtelijk mogelijk in beeld te brengen. Geen kwaad woord daarover, maar saai werd het wel een beetje, temeer omdat de uitslag eigenlijk al om acht uur vaststond. Vanaf dat moment ging het alleen nog maar om een zeteltje meer of minder.

De verleiding was dan ook groot om aan het zappen te slaan. RTL 5 had Nijpels en Brokx als weinig aantrekkelijke hoofdgasten - daarom maar liever naar AT 5, de Amsterdamse zender, waar onder leiding van Felix Rottenberg chaotisch, en dus levendig, gedebatteerd werd.

Onbetwist hoogtepunt was het optreden van Hans van Mierlo. Als een dodelijk vermoeide leeuw zat hij in de studio, te moe zelfs om die lastige persmuskieten met één machtige zwaai van zijn staart te verjagen. Hij wilde het liefst een beetje lachen en dollen, maar niemand gunde hem het besef van betrekkelijkheid dat de verliezer eigen is. ,,Van Mierlo? Een zwak minister, geen dossierkennis'', zei professor Heertje ergens. ,,Hier reageer ik niet op'', meesmuilde Van Mierlo. Volgens Rottenberg gaf D66 de jeugd te weinig kans aan de top. ,,Ongelofelijk, al die zestigers.'' Toen legde de leeuw toch maar even zijn nog altijd aanzienlijke klauw op tafel. ,,Die minachting voor de hogere leeftijd staat mij niet aan. Heeft u wel eens regenten van dertig zien functioneren? Regent zijn heeft niets met leeftijd te maken.'' ,,Het is afgelopen met u, meneer Janmaat'', zei Fons de Poel gisteravond. Dat laat Van Mierlo zich nog niet zeggen. ,,Een backbencher'', noemde hij zich nu, ,,maar ook backbenchers kunnen minister worden.''