NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

---

RIJK WORDEN MAG in een calvinistisch gewortelde samenleving als de Nederlandse. Het kan zelfs worden uitgelegd als een bewijs van eigen uitverkiezing.

Maar loop vooral niet met je rijkdom te koop en maskeer je hebzucht. De topondernemers die zichzelf zeer riante optieregelingen toebedenken, botsen nu met deze vaderlandse dubbelmoraal. Werd hun een generatie geleden door de toen zittende premier een Jan Saliegeest verweten, nu verklaart Wim Kok dat ze slapend rijk worden. Met die uitspraak negeerde de eerste minister de beursgenoteerde vuistregel dat alles wat omhoog gaat ook weer omlaag gaat (en omgekeerd). De toppers in het zakenleven doen niet veel anders dan de gemiddelde couponknipper, koopsompolisspeculant, casinobezoeker of deelnemer aan een piramidespel. Alleen, de toppers doen het in het groot en dat valt op.

Kok heeft de toon gezet en de andere lijsttrekkers zijn hem bijgevallen. Het is tenslotte verkiezingstijd. Ook de ondernemers zelf zijn begonnen elkaar verwijten te maken. De 3,6 miljoen gulden aan opties bij Akzo vallen immers in het niet bij de 25 miljoen van ING . ,,Dit soort Angelsaksische bedragen is pervers'', zei Akzo's Van Lede. Maar waar ligt de grens tussen fatsoen en perversiteit?

DAT DE POLITIEK bezorgd kijkt naar de optionele uitbundigheid valt wel te begrijpen. Hebzucht werkt aanstekelijk. De werknemers zien hun bazen met de buit om de hoek verdwijnen en hebben het gevoel dat zij worden afgescheept met ondoorzichtige spaarrekeningen, het wonder van de fiscaal aftrekbare fiets en, inderdaad verhoudingsgewijs, karige optieregelingen. Als de jaloezie zich vertaalt in looneisen, valt het met zoveel offers opgebouwde poldermodel weer in duigen. En de rekening daarvan zal uiteindelijk in Den Haag belanden. De loonhoogte als aanjager van werkloosheid zou snel als onderwerp in het vaderlandse discours terugkeren.

Maar de politiek lijkt over het hoofd te zien dat het in deze tijd van werknemerskapitalisme allang niet meer gaat om de altijd weer door de loon-prijsspiraal uitgeholde loonsverhoging (enkele categorieën achterblijvers in de semi-staatssector uitgezonderd). De werknemer is niet meegaander geworden, zoals wel eens wordt verondersteld. Hij/zij heeft dankzij de paarse experimenten bijgeleerd. Veel vrije tijd, flexibele arbeidstijden en een prettige optie op winst zijn voor hem/haar veel belangrijker geworden dan een hoger loon.

HET GELIJKHEIDSIDEAAL doet nu via de politiek zijn intrede op de optiebeurs. De vraag is hoe hier gelijkheid wordt bereikt: in neerwaartse of opwaartse richting. De politiek suggereert het verschil te willen afromen, maar dat is noch fair voor de toppers noch voor hun werknemers. De laatsten worden er niet wijzer van als de eersten minder in handen krijgen. Misschien is het een optie om de markt zijn werk te laten doen. De georganiseerde werknemers kan het toch wel worden toevertrouwd een hoger aandeel in de winst op te eisen. Van een gunst zou een recht kunnen worden gemaakt. Toegegeven: de belastinginspecteur heeft dan het nakijken.