NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur HANS DEN HARTOG JAGER
AMSTERDAM, 23 APRIL. Schrijver Arnon Grunberg is het slachtoffer geworden van zijn eigen grap. Afgelopen zaterdag reikte Grunberg in het Hilton-hotel in Amsterdam de door hem zelf in het leven geroepen 'Prijs voor Onleesbaar Schrijven', groot 2500 gulden, uit aan publicist Kees van Gelder. Grunberg had de prijs bedacht voor z'n VPRO-gids column 'Yasha' waarin hij lezers opriep 'onleesbare teksten' in te sturen. Na een maanden durende competitie, waarvan Grunberg in zijn column verslag deed, werd uiteindelijk Kees van Gelder tot winnaar uitgeroepen met het artikel 'De vrolijke waarheid van de beweging' over kunstenares Marijke van Warmerdam.

De man die afgelopen zaterdag de 2500 gulden in contanten in ontvangst nam en vervolgens met een grote foto in Het Parool verscheen, is alleen niet de auteur van het winnende artikel. Hij heet wel Kees van Gelder en is een vijftigjarige socioloog uit Oegstgeest, die, naar eigen zeggen, 'onderzoek doet naar seksueel gedrag bij jongeren'. De 'echte' Kees van Gelder is Van Warmerdams galeriehouder.

De verwarring kon ontstaan doordat Grunberg het artikel door een onbekende kreeg toegestuurd. Grunberg reageerde er in z'n column op met een aantal citaten uit het stuk en liet daarop volgen: 'Ja, dit is wat ik bedoel met onleesbaar schrijven. Dit is echt heel goed.' Doordat Grunberg 'Kees van Gelder' niet kende, deed hij in z'n column verschillende oproepen aan de auteur om zich bij hem te melden.

De 'namaak' Van Gelder zegt zich te hebben aangemeld uit boosheid. ,,Toen Grunberg met die prijs begon werd er al snel een Kees van Gelder genomineerd. Dat was ik niet, maar ik vond dat mijn naam door het slijk werd gehaald. Ik werd er ook op aangesproken, terwijl ik zelf helemaal niet vind dat ik onleesbaar schrijf. Aanvankelijk hoopte ik dat de hele zaak met een sisser zou aflopen, maar toen werd Van Gelder zelfs tot winnaar uitgeroepen en bleef Grunberg stekeligheden op hem loslaten. Daarom besloot ik me maar te melden en het bedrag te beschouwen als smartengeld.'' Naar eigen zeggen kostte het de 'namaak' Van Gelder enige moeite aan Grunberg een 'onleesbare' brief te schrijven. ,,Dat valt nog niet mee. Het beste kun je eerst een goede brief te schrijven en vervolgens flink met zinsbouw en woordgebruik gaan rommelen.''

Grunberg had, zo meldt hij uit New York, 'geen enkele reden aan te nemen met een bedrieger te maken te hebben'. ,,Zijn brieven waren redelijk onleesbaar. En hoewel het duidelijk was dat hij de prijs gaarne in ontvangst wilde nemen, sprak er toch een gekwetste toon uit.'' Aanvankelijk wilde Grunberg de prijs op het Boekenbal uitreiken, maar toen 'Van Gelder' niet kwam opdagen, besloot hij dat het afgelopen weekeinde in het Hilton te doen. ,,Hij maakte op mij een nogal zenuwachtige, ja, bijna zielige indruk'', aldus Grunberg. ,,Ik had echt het idee dat het geld goed terecht was gekomen. Wel hield hij bij hoog en bij laag vol dat Van Warmerdam een danseres was, wat natuurlijk verdacht was, maar eerlijk gezegd dacht ik dat hij niet helemaal goed bij zijn hoofd was. Dat sloot natuurlijk aardig aan bij de tekst waarvan ik meende dat hij die had geschreven.''

De 'namaak' Van Gelder zegt daarentegen flink zijn best te hebben gedaan te poseren als iemand die onleesbaar schrijft. ,,Ik wist niet hoe zo iemand er uit ziet, maar ik stelde me hem voor als een beetje een klungel, iemand die altijd in de hoek zit waar de klappen vallen.'' Even dacht Van Gelder, die het winnende stuk overigens nooit heeft gelezen, dat de uitreiking een grap van Grunberg betrof. ,,Ik zat te wachten in het Hilton, en hij kwam niet opdagen. Toen dacht ik dat ik er was ingestonken. Maar toen hij alsnog kwam en er direct van uitging dat ik de auteur van het stuk was heb ik het geld maar aangepakt. Wat ik ervan ga kopen? Ach, ik heb een nieuwe computer voor de kinderen nodig.''

Grunberg heeft voorlopig vrede met de zaak. ,,Wanneer 'Van Gelder' de tekst niet heeft geschreven, dan heeft hij een prijs voor oplichting verdiend en moet hij het geld maar als een prijs voor oplichting beschouwen.'' De 'echte' Kees van Gelder heeft ondertussen geen spijt van het feit dat hij zich niet bij Grunberg heeft gemeld. ,,Ik denk dat het geld goed terecht gekomen is, zo'', zegt hij. ,,Volgend jaar wil ik wel in de adviescommissie voor die prijs, dan kan ik er tenminste voor zorgen dat het geld bij de juiste persoon belandt.''

Grunberg is in ieder geval van plan de prijs volgend jaar opnieuw toe te kennen. ,,De Grunberg-prijs voor Onleesbaar Schrijven is geen grap'', zegt hij. ,,Maar een bloedserieuze zaak die ik volgend jaar met nog meer voortvarendheid zal aanpakken. Ik ben dan ook geen slachtoffer van mijn eigen grap geworden. Veeleer bewijst dit alles dat ik als oplichter andere oplichters aantrek. Ook de rest van mijn leven bewijst dit trouwens.''