NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
BARCELONA, 20 APRIL. Visca El Barça, visca Catalunya. Leve FC Barcelona, leve Catalonië. Louis van Gaal schreeuwde gisteravond op zijn bekende wijze tienduizenden uitzinnige jeugdige fans toe vanaf een balkon van het stadhuis op het Plaza de Sant Jaume. De menigte was samengestroomd om het vijftiende landskampioenschap van FC Barcelona te vieren.

De bejubelde trainer beloofde meer titels, hetgeen hij moeizaam in het Catalaans voorlas van een briefje. Doelman Ruud Hesp deed het uit zijn hoofd in vlot Spaans en voorspelde dat zijn ploeg ook de beker zal winnen. Voordat zij als helden werden toegejuicht, bracht FC Barcelona een bezoek aan de Bacílica de la Mercè, de basiliek van de stad waar de titel werd opgedragen aan de beschermheilige van de club. Voor het altaar legde Van Gaal een groot bloemstuk neer.

De feestvreugde was zaterdagavond al losgebarsten na de zwaarbevochten overwinning op Real Zaragoza (1-0) in stadion Camp Nou. Het laatste fluitsignaal van de scheidsrechter vormde het startsein voor een geweldig pandemonium op het veld. Van Gaal had alle reserves en geblesseerde spelers gevraagd in tenue met spuitende champagneflessen het veld op te stormen. ,,In Nederland zouden ze daar niet graag aan meewerken en zich ervoor schamen. Maar hier stond Sergi tien minuten voor tijd al heel fanatiek met de Catalaanse vlag te zwaaien'', probeerde Van Gaal de Spaanse emotie onder woorden te brengen.

De spelers wilden zoveel mogelijk het publiek in de euforie betrekken. Ze reden in open wagentjes langs de 105.000 enthousiaste toeschouwers. De toejuichingen golden ook Van Gaal. Kort voor het einde scandeerde heel Camp Nou zijn naam. Hij werd door de spelers echter nauwelijks bij de huldiging betrokken.

De veertiende prijs in zijn trainersloopbaan, die in het najaar van 1991 pas echt begon bij Ajax, moet Van Gaal buitengewoon veel voldoening geven. Tegen de stroom in realiseerde hij binnen een jaar een cultuuromslag bij FC Barça, het troetelkind van de Catalanen. Zonder Ronaldo, die tot zijn leedwezen kort voor zijn komst noodgedwongen werd verkocht aan Inter Milaan, probeerde hij van los blaugranas een hecht team te smeden. Op dezelfde leest zoals hij Ajax ook had geschoeid. Dus zonder uitgesproken vedetten; iedere speler is ondergeschikt aan het systeem en steunt elke ploeggenoot.

Daarvoor had hij Nederlanders nodig die zijn aanpak begrepen, zoals Michael Reiziger en Winston Bogarde. Dankzij de opruiming bij Milan kon hij ze binnenhalen. Maar hij had ook behoefte aan een goed meevoetballende doelman als Ruud Hesp. En verder moesten rotte plekken in de appel, zoals Stoitsjkov, worden weggesneden. Van Gaal maakte zich populair bij de spelers door trainingskampen rondom de wedstrijden af te schaffen en de selectie meer af te schermen voor de altijd nadrukkelijk aanwezige media. De communicatie onder de spelers werd door groepsgesprekken bevorderd.

Hoewel Barcelona vanaf de eerste dag de Primera Division aanvoerde, kreeg Van Gaal halverwege het seizoen steeds meer tegenwerking. De voorsprong op Real Madrid slonk zienderogen door drie nederlagen die telkens in de laatste tien minuten tot stand kwamen. Op de achtergrond roerden de rebellen van de organisatie de Blauwe Olifant zich. Zij wilden voorzitter Josep Lluis Nunez ten val brengen en ze kregen in dat streven de warme steun van Johan Cruijff. Tussen Van Gaal en Cruijff zal het nooit meer goedkomen.

Van Gaal memoreerde zaterdagnacht, toen de Catalanen in Barcelona al lang massaal de straat op waren gegaan, dat juist in die moeilijke januari-maand zijn team speelde zoals hij het voor ogen had. ,,Met veel pressie op de helft van de tegenstander en goed circulatievoetbal.'' De resultaten herstelden zich echter toen hij enige mutaties aanbracht in zijn spelsysteem. Daarin was de verdedigende middenvelder Celades een belangrijke pion. Hij ging vóór de twee centrale verdedigers spelen, op de vleugels kregen Bogarde (links) en Ferrer (rechts) meer ruimte om op te komen. Zij moesten zorgen voor de numerieke meerderheid op het middenveld. ,,In de Spaanse cultuur geef je de backs de ruimte om op te komen'', weet Van Gaal inmiddels. ,,Wij spelen nu een 3-2-3-2-systeem.'' In totaal wijzigde Van Gaal gedurende het seizoen zijn concept vier keer. ,,Maar ik heb gemiddeld ook met zes geblesseerde spelers gewerkt.''

Op 18 februari, na het bekerduel tegen Zaragoza dat Barcelona met 5-2 won, kwam er een kentering in de resultaten. De opgaande lijn culmineerde in een cruciale triomf op de eeuwige rivaal Real Madrid (3-0). Catalonië was overtuigd geraakt van de aanpak-Van Gaal. ,,En dat heeft wel wat moeite gekost'', erkent de Amsterdamse succescoach. ,,Hoe moet je spelers overtuigen van een andere werkwijze als ze net onder Robson drie prijzen hebben gewonnen? Iedereen gelooft nu in mijn filosofie. Ik draag de titel dan ook op aan de spelers. Ik ben ongelooflijk trots dat dit allemaal in een jaar tot stand is gekomen.''

Barcelona werd uiteraard meer dan een handje geholpen door Real Madrid dat maandenlang geen uitwedstrijd wist te winnen. De Catalanen kunnen voor het eerst in 39 jaar ook nog de dubbel pakken als Real Mallorca in de bekerfinale wordt verslagen. Nu Van Gaal eenmaal het genoegen heeft gesmaakt van el titulo, wil hij meer. Maar hij beseft tegelijkertijd dat daarna de verwachtingen voor volgend seizoen alleen maar hoger gespannen zullen zijn. ,,Dat is een probleem. Het publiek is hier heel kritisch. Zelfs in de kampioenswedstrijd zijn we nog uitgefloten.''

Ook in het moeizaam verlopen treffen tegen Zaragoza wekte Barcelona zaterdag de indruk nog te afhankelijk te zijn van de drie Brazilianen, te weten Giovanni, Rivaldo en in mindere mate Anderson. Desondanks wil Van Gaal niet te veel mutaties aanbrengen in zijn team, dat in elk geval nog wordt verstrekt met PSV'er Phillip Cocu. Een bod op Frank de Boer sloot hij zaterdagnacht uit. Kennelijk is de aanwezigheid van de naar het buitenland hunkerende Ajacied niet meer noodzakelijk in zijn nieuwe systeem.

,,Laten de gebroeders de Boer hun contract (dat nog doorloopt tot 2004, red.) eerst maar eens uitdienen'', zei Van Gaal streng. ,,Dat heb ik in mijn loopbaan ook altijd gedaan. Het zou voor het voetbal heel slecht zijn als zij naar de rechter stappen. Contract is contract. En ik heb naar mijn mening genoeg aan een groep van twintig spelers, terwijl het er op dit moment 24 zijn.''

Winston Bogarde is ervan overtuigd dat hij op het wereldkampioenschap voetbal speelt in alle wedstrijden van het Nederlands elftal. De linkervleugelverdediger die zijn basisplaats in Oranje kwijtraakte aan Arthur Numan, heeft na een mislukt avontuur in Milaan bij FC Barcelona zijn bravoure weer teruggekregen. Nadat hij een aantal Nederlandse verslaggevers in Camp Nou nogal vijandig bejegende, verkondigde Bogarde: ,,Ik heb er alle vertrouwen in dat ik in iedere wedstrijd van het Nederlands elftal speel. Op het EK in Engeland verliep het met mij al naar wens. Bij Milan heb ik misschien weinig gespeeld, maar wel veel geleerd. Vooral wat betreft het randgebeuren. In Spanje sta je als verdediger veel meer onder druk. Elke tegenstander is bijna een international. Bij Milan werd ik als back in de rug altijd nog gedekt door andere verdedigers. Maar Barcelona speelt achterin één-op-één. Dan is elke fout fataal.''

Bogarde maakte tegen Real Zaragoza geen fout, hoewel hij zelden op de proef werd gesteld tegen de defensief ingestelde ploeg. Zaragoza bleef lang op de been omdat Barcelona stijf stond van de stress. Assistent-trainer Van der Lem daarover: ,,Vooraf zei ik: 'Maak er een show van, je staat veertien punten voor op Madrid'. Maar de spelers waren vreselijk nerveus omdat ze door de kranten al naar de titel waren geschreven.'' De Braziliaanse aanvaller Giovanni scoorde met een kopbal uit een voorzet van Celades twaalf minuten voor tijd het enige doelpunt van de wedstrijd. Michael Reiziger speelde de hele wedstrijd als voorstopper maar maakte aan de zijde van centrale verdediger Nadal geen overtuigende indruk.