NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HENK VAN GELDER
Zes theatervoorstellingen heeft het driekoppige cabaretgezelschap onder de onzinnaam Niet Uit Het Raam (NUHR) intussen gemaakt, en met stijgend succes.

De televisie heeft daarvan tot dusver bitter weinig vertoond. Wel verschenen Joep van Deudekom, Peter Heerschop en Viggo Waas in allerlei veel te weinig doordachte tv-programma's, maar die gaven een hoogst povere indruk van hun beste werk in het theater, dat - mede dankzij regisseur Genio de Groot en de script editing van Titus Tiel Groenestege - nu juist wel uiterst doordacht is.

Die voorstellingen lenen zich, door het hechte vlechtwerk van scènes die vaak pas in de loop van de avond op hun plaats vallen, niet voor een ingekorte tv-registratie. Toen bleek dat de AVRO er niettemin iets van wilde uitzenden, is dan ook voor een andere oplossing gekozen.

Uit al die losse theaterscènes is een selectie op thema's gemaakt, waaruit vervolgens vier nieuwe voorstellinkjes van een half uur werden samengesteld: achtereenvolgens over zonen, vrienden, minnaars en vaders. En die zijn vorig najaar, ten overstaan van een bij voorbaat enthousiast publiek, opgenomen in theater Frascati in Amsterdam.

De bijval die al onmiddellijk leidt tot letterlijk meezingen van het eerste lied, moet de niet-ingevoerde kijker de indruk geven dat hij verzeild is geraakt in een gezelschap gelijkgestemden met voorkennis. Maar aan de daaropvolgende scènes is nog wel enigszins af te zien waaraan NUHR zijn populariteit dankt: strak gestileerde sketches die onmiddellijk ter zake komen en puntig een situatie schetsen waarin de één met de mond vol tanden staat tegenover het machtsvertoon van de ander.

Alleen de geraffineerde samenhang uit het theater is verdwenen, evenals de snelle montage. Nu loopt er een quasi-serieuze presentator rond, onder pseudoniem gespeeld door Genio de Groot, die de scènes met omhaal van woorden thematisch aan elkaar verbindt. Vaag is soms nog op de achtergrond te zien dat er een zetstuk wordt verschoven voor het volgende nummer, terwijl die verrassend behendige changementen in hun theateroptreden een extra bezienswaardigheid vormden. Die presentator met zijn EO-achtige uitstraling is dus, zacht gezegd, geen verbetering.

Mijn grootste bezwaar tegen NUHR TV behelst echter de camera-regie van John Carrington. Wie cabaret registreert, moet dienstbaar zijn aan de tekst. Wie middenin in een zin van het ene naar het andere camera-standpunt schakelt, zoals Carrington, maakt de betekenis van de zin kapot. En bovendien zondigt hij voortdurend tegen het principe dat door Mel Brooks eens is verwoord als: humour is a two-shot. Bij een komisch bedoelde dialoog zijn bij voorkeur beide komieken in beeld - actie en reactie moeten tegelijkertijd zichtbaar blijven. Wie van de ene naar de andere close-up schakelt, mist telkens de helft van het verhaal.

Een schril voorbeeld was kortgeleden ook de NPS-registratie van de succesvoorstelling Orangeade overzee door regisseur Jop Pannekoek; beurtelings bracht hij Bodil de la Parra en Caroline Mout solistisch in beeld en prompt raakte de sfeer zoek.

John Carrington doet hetzelfde. Hij had het - met drie spelers - moeilijker dan Pannekoek met twee, maar ook als ze makkelijk alle drie in één kader zouden passen, flitst hij heen en weer tussen close-ups en nietszeggende totaalbeelden van achteruit de zaal.

Sommige regisseurs denken zich alleen te kunnen bewijzen als ze veel verschillende standpunten laten zien, en daar is Carrington er één van. Jachtig zien we hem steeds zoeken naar degene die op dat moment aan het woord is, vaak arriveert hij daar bij het derde of vierde woord, en meteen is er niets meer over van het actie-reactie-effect dat bij NUHR zo'n essentiële rol speelt. Hun trefzekere theater-timing valt daarbij in duigen.

En nog steeds hebben Van Deudekom, Heerschop en Waas geen televisie-equivalent gevonden voor het succes van hun theaterprogramma's.

NUHR-tv, Ned.1, 22.27-22.59u.