NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Pleidooi voor 'beeldlijst' voor scholieren

Waarom is er op school geen verplichte 'beeldlijst', als aanvulling op de traditionele boekenlijst, vroegen mensen uit de media zich af tijdens een debat in de Balie.

Door NATHALIE FABER

AMSTERDAM, 17 APRIL. Waarom moeten we alleen onze taalklassiekers kennen en niet de beeldklassiekers? Daarover werd woensdag gedebatteerd bij de tweede aflevering Kijken voor je lijst, een driedelige serie publieksprogramma's over beeld en media-educatie, Lessen in Beeld, in De Balie in Amsterdam.

Van een wereld vol films, televisieprogramma's, foto's, videoclips en commercials, is bar weinig terug te vinden in het klaslokaal. Taalonderwijs is er overvloedig: kinderen leren schrijven, lezen, spellen en literatuur analyseren. Maar zouden scholieren ook niet kritisch moeten leren kijken, en vaardig moeten zijn in het zelf maken van mediaprodukten? In aanvulling op de alom bekende boekenlijst werd in de Balie de 'beeldlijst' geïntroduceerd. Onder leiding van Ad 's Gravesande (directeur Nederlandse Film- en Televisie Academie) presenteerde een aantal mediamakers hun top drie uit een persoonlijke lijst van beelden, die volgens hen iedereen gezien moet hebben om inzicht te krijgen in de geschiedenis van het beeld.

Documentairemaker Coco Schrijber liet fragmenten zien uit shockerende documentaires als Mondo Cane (1962) van Gualtiero Jacopetti, waarin zonder enige gne onder meer getoond wordt hoe ganzenlever wordt gemaakt, en Nacht und Nebel (1955) van Alain Resnais, over de gruwelijke consequenties van de Tweede Wereldoorlog.

Er is goed nieuws voor degenen die pleiten voor meer aandacht voor 'beeld' in het onderwijs. Volgend jaar wordt een begin gemaakt met de introductie van het nieuwe schoolvak Culturele en Kunstzinnige Vorming 1 (CKV1), dat vanaf september 1999 verplicht zal zijn in de bovenbouw van HAVO en VWO. Janeke Wienk, docent tekenen en kunstgeschiedenis, legde uit dat leerlingen voor dit vak zelfstandig 'culturele activiteiten' moeten gaan ondernemen: ,,Een concert of theater bezoeken, maar een boek lezen kan daar natuurlijk ook onder vallen.'' Omdat bij Wienk de eigen inbreng van de leerling hoog in het vaandel staat, is zij tegen de verplichte beeldlijst - als enige, zoals later bleek.

Onder anderen Coco Schrijber pleitte voor een beeldlijst met een verplichtend karakter: ,,Als je 17, 18 jaar bent heb je een houvast nodig, je moet weten waar je kunt beginnen bij die enorme hoeveelheid beelden. Een film als Shoah is op die leeftijd dan te saai, dan kun je beter Nacht und Nebel zien, die afschuwelijke beelden toont zoals ze werkelijk zijn gebeurd.'' Enkele leerlingen van het Amsterdamse Barlaeusgymnasium waren het roerend met haar eens: ,,Als je de lijken echt ziet liggen kun je je veel beter iets bij de oorlog voorstellen dan een bij droge tekst.''

Hoe vervelend de traditionele boekenlijst ook kon zijn, film- en televisiemaker Mijke de Jong was er blij mee: ,,Dan kon ik mij tenminste ergens tegen afzetten. En dat geldt dus ook voor de beeldlijst.'' Haar beeldklassiekers zijn films die over het persoonlijke drama handelen in relatie tot de maatschappij, waarbij bovendien de noodzaak om de film te maken van het doek af 'spat', zoals Brutti Sporchie e Cattivi (1976) van Ettore Scola en Trainspotting (1996) van Danny Boyle. De Jong: ,,Trainspotting is een mooi portret van junks. Het laat het gevaar van drugs zien maar ook de kick. De film is op een onwaarschijnlijk creatieve manier gemaakt, niet gehinderd door welke filmwet dan ook.''