NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

VANDAAG IS DE dag van het lokaal bestuur. In 485 steden worden de op 4 maart gekozen gemeenteraden geïnstalleerd en de wethouders benoemd. De college-onderhandelingen die de afgelopen weken overal in het land zijn gevoerd maken één ding duidelijk: het gepolitiseerd lokaal bestuur heeft volledig afgedaan. De colleges van burgemeester en wethouders zijn anno 1998 breder dan breed samengesteld.

Hiermee wordt de trend voortgezet die al na vorige raadsverkiezingen was ingezet. Veelal onder druk van de economische omstandigheden werd de lokale politiek steeds vaker gevoerd op basis van wat partijen bond, in plaats van wat hen scheidde. Hoewel in diverse gemeenten de vorming van uit een beperkt aantal partijen samengestelde meerderheidscolleges mogelijk zou zijn geweest, is in de meeste gevallen gekozen voor afspiegelingscolleges waarbij nagenoeg elke partij zich naar rato van het aantal behaalde raadszetels vertegenwoordigd ziet in het dagelijks bestuur.

In de gemeenten is de afgelopen weken alles deelbaar gebleken. Fors uitgedragen strijdpunten van voor 4 maart zijn omgezet in 'werkbare compromissen'. Zo ging de VVD in Amsterdam de verkiezingen in met de eis dat in de binnenstad geen enkele parkeerplaats meer mocht verdwijnen. Daartegenover stond de opvatting van GroenLinks dat 2.800 parkeerplaatsen dienden te worden opgeheven. Beide partijen treden nu toe tot het Amsterdamse college op basis van de afspraak dat jaarlijks 200 parkeerplaatsen zullen verdwijnen bij de herinrichting van straten. In Utrecht bleek het compromis tussen wel of geen busbaan een soberder busbaan. Zo heeft waarschijnlijk elke gemeente zijn eigen compromis-totempaal.

WAT DE verdergaande ontwikkeling naar maximaal-brede colleges betekent voor de lokale bestuurskracht zal moeten blijken. In de dagelijkse praktijk is het beleid van de colleges van B en W vooral een zaak van personen geworden waarbij de partijkleur van de betrokken bestuurders er nog nauwelijks toe doet. Veel belangrijker dan de vraag of zij 'politiek voldoen' is of zij capabel zijn.

Wat dit betreft hebben wethouders het moeilijker dan vroeger. Na alle gemeentelijke herindelingen is nagenoeg elke wethoudersportefeuille te vergelijken met het leiding geven aan een (middel)groot bedrijf. Bovendien moeten ook lokale bestuurders werken in een veelal kritischer maatschappelijke omgeving. Daar staat tegenover dat wethouderskandidaten als gevolg van het aanhoudende ledenverlies van politieke partijen uit een steeds kleiner bestand moeten worden gerekruteerd. De vele bestuursconflicten in gemeenten van de afgelopen jaren waren dan ook vooral persoonlijke conflicten van niet goed functionerende bestuurders.

DE LOKALE politiek zal de komende vier jaar worden beheerst door het bestuur van het haalbare. Zo breed mogelijk samengestelde colleges lijken aan iedere stem recht te doen. Maar de prijs die hiervoor moet worden betaald is een gebrek aan durf, daadkracht en politieke duidelijkheid. De kiezer zal het merken. Die heeft het over vier jaar bij de raadsverkiezingen wederom moeilijker bij het bepalen van zijn keuze.