NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Ministerie van VWS

---

HET IS EVEN WENNEN, een CAO- conflict waarin de werkgever doelbewust op acties uit is en bonden die daar gehoorzaam gevolg aan geven. Vanaf 23 april is er in de gezondheidszorg dan ook arbeidsonrust beloofd.

Net als in 1991 zullen patiënten zusters en broeders aan het bed moeten missen wegens stiptheidsacties en demonstraties op het Malieveld. Hele afdelingen zullen tijdelijk moeten worden gesloten. Aanleiding: de werkgevers vinden dat het kabinet te weinig geld beschikbaar stelt om geloofwaardig te kunnen onderhandelen met de bonden. Aan de onderhandelingstafel heerst impasse. Werkgeversvoorzitter Krol van de Nederlandse Zorgfederatie ( NZ f) dreigt in niet mis te verstane termen met ontslagen en langere wachtlijsten voor patiënten als het kabinet niet toegeeft. Het wordt hard gespeeld, zuchtte minister Borst (D66) gisteren, maar het is dan ook verkiezingstijd. Enig opportunisme in de timing van dit conflict is inderdaad waarneembaar, maar daar is op zichzelf niets op tegen. Het dwingt de partijleiders zich de komende weken over een belangrijk onderwerp uit te spreken om vervolgens tijdens de formatie naar de consequenties te kunnen handelen.

HET KABINET KIJKT aan tegen almaar oplopende uitgaven voor de gezondheidszorg. Een begrote stijging van 1,3 procent loopt al jaren uit op 1,8, die dankzij de meevallers op de uitgaven voor Sociale Zaken steeds worden gedekt. In de verkiezingsstrijd bieden alle partijen tegen elkaar op in compassie voor de almaar duurdere, want oudere patiënt. Gemiddeld willen zij zo'n 2 procent extra uitgeven aan de medische zorg in Nederland. De sector zelf voorziet voor de komende vier jaar zelfs een noodzakelijke jaarlijkse groei van bijna 4 procent. Van het budget van zo'n 45 miljard gulden voor dit deel van de sector gaat 70 procent op aan loonkosten. De werkgevers mikken op een 'marktconforme' verhoging van 3 procent, de eisen van de bonden lopen op tot 5 procent. Linksom of rechtsom, er zal de komende jaren dus meer geld worden besteed aan de nog altijd tamelijk gesloten wereld van de gezondheidszorg. Daarnaast dreigt er een arbeidsmarktprobleem. Nu kan de sector nog redelijk concurreren. Maar de leuze 'Meer handen aan het bed' moet de komende jaren niet omslaan in 'Meer guldens aan het bed', zo waarschuwde Borst. Daar dreigt het wel op uit te lopen. In de volgende eeuw dreigt er een tekort van 20.000 tot 40.000 verpleegkundigen, afhankelijk van de groei van de sector, zo blijkt uit berekeningen van het Instituut voor Arbeidsvraagstukken. De belangstelling voor het beroep neemt nu al af. In 1990 schreven zo'n 12.000 jongeren zich in voor een interne ziekenhuisopleiding, vorig jaar was dat krap de helft. Belangstelling voor het dagonderwijs in de verpleegkunde daalde met eenderde. Aan de salarissen van verpleegkundigen, zoals gisteren in deze krant geportretteerd, zijn de vette jaren negentig intussen niet af te lezen. Daar stonden de sobere werkers van het poldermodel. Ze kunnen net rondkomen, maar een werkende partner is eigenlijk noodzaak. Ze verrichten arbeid die niet alleen om vakkennis vraagt maar ook om karakter: ziekte en dood is niet ieders werkterrein.

DAT NEEMT NIET WEG, dat de eisen van de werkgevers nu met een korreltje zout kunnen worden genomen. Het kabinet is bereid ruim een miljard bij te dragen aan de nieuwe CAO voor '98. Aan de aantrekkingskracht van het beroep wordt aandacht besteed: zowel arbeidsomstandigheden als secundaire arbeidsvoorwaarden kunnen worden verbeterd. De NZ f heeft over de vorige CAO zelf een tekort laten ontstaan, en wist allang waar de bijdrage van het kabinet op neer zou komen. De sector is er niet in geslaagd een toegezegd bedrag van 136 miljoen gulden te besteden aan Melkert-banen. Deze functies zijn geschikt voor veel verzorgingswerk dat nu nog door duurdere verpleegkundigen wordt verricht. Zo'n 6.000 Melkert-banen blijven onbezet.

Een kans om zo binnen het loonbudget ruimte te maken is dus niet benut. Voor een als redelijk beoordeelde verhoging van 3 procent zegt de NZ f nu maar 1 procent te kunnen verwezenlijken: alle heil moet van het kabinet komen. Maar is er nu op een sectorbudget van 45 miljard nergens geld te vinden om een bod uit te kunnen brengen? Het kabinet lijkt een niet onredelijke bijdrage te hebben geleverd. Met de academische ziekenhuizen is al een akkoord bereikt. Nu zijn de werkgevers in deze sector aan zet.

Zie ook:
Tekort van 1,6 miljard door ziektekosten (28 maart 1998)