NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

---

Door onze politieke redactie
DEN HAAG, 6 APRIL. Tijdens het eerste grote debat tussen de lijsttrekkers van PvdA, VVD, CDA en D66 is de verwachte confrontatie tussen PvdA'er Kok en VVD'er Bolkestein uitgebleven. Het CDA raakte geïsoleerd van de andere drie.

Kok, Bolkestein, Borst alsmede CDA-leider De Hoop Scheffer debatteerden gistermiddag twee uur lang met elkaar voor de microfoons van Radio 1. Mede door het uitblijven van een botsing kon D66-lijsttrekker Borst de rol van wijze bemiddelaar niet spelen die oud-partijleider Van Mierlo haar voor de verkiezingscampagne had toebedacht.

Het belangrijkste meningsverschil rees over het plan van het CDA om de leeftijd waarop jongeren die van misdrijven worden verdacht voor de rechter moeten verschijnen, te verlagen van twaalf naar tien jaar. De Hoop Scheffer kwam daarmee tijdens een belangrijk deel van het debat alleen te staan.

Eendrachtig kritiseerden de drie 'paarse' leiders het CDA-plan als ,,erg extreem'', zoals VVD-leider Bolkestein het uitdrukte. Bolkestein vond de huidige leeftijd van twaalf jaar waarop kinderen nu vervolgd mogen worden ,,al rijkelijk jong.'' Hij vond dat voor de daden van tienjarigen de ouders aangesproken moeten worden. ,,Ik weet wel: zij kunnen ook misdaden doen. Dat is absoluut waar. Maar om ze nu gelijk te stellen aan kinderen van twaalf jaar en ouder, daar zou ik absoluut tegen zijn.''

Kok noemde de voorgestelde leeftijdsverlaging ,,in zijn uiterste consequenties extreem''. Hij vreesde dat de grens steeds meer opgeschoven zal worden. ,,Dan krijg je straks de negenjarige drugsrunnertjes. Ik vind het wat simpel in zijn benadering''. De Hoop Scheffer ontkende de leeftijdsgrens verder te willen laten zakken.

VVD-leider Bolkestein moest ook weinig hebben van de steun die het CDA geeft aan een beleid van 'zero tolerance', waarbij de politie ook zeer kleine vergrijpen bestraft, onder andere om te voorkomen dat 'kleine criminelen' ontaarden in 'grote criminelen'. ,Het klinkt aardig'', zei Bolkestein, ,,maar het gaat volstrekt voorbij aan de prioriteitstelling binnen de politie. Je kunt je toch niet indenken dat de Amsterdamse politie zich bezighoudt met fietsen die geen achterlichtje hebben? Het klinkt aardig, maar is totaal onwerkelijk.''

Een kleine botsing tussen Kok en Bolkestein deed zich voor toen het ging over de vraag wie moet profiteren van de extra staatsinkomsten, mocht de economische groei hoger uitvallen dan de verwachte twee procent. PvdA, CDA, en D66 willen deze extra inkomsten in de eerste plaats ten goede laten komen aan de laagste inkomens. De VVD wil voorrang geven aan de reductie van het financieringstekort tot nul procent.

Bolkestein waarschuwde ertegen de extra inkomsten ,,te verjubelen'' door deze aan sociale maatregelen voor de laagste inkomensgroepen uit te geven.

Kok zei dat deze term hem ,,buitengewoon steekt''. ,,Juist als het gaat om deze mensen. Dat zijn mensen die al tientallen jaren hebben gezien hoe anderen lopen te jubelen met hun soms onevenredig hoge inkomens. Die jubelen niet. Die hebben gewoon schrijnende armoede vaak. Daar wat aan te doen vind ik een vorm van beschaving.''

Vergeefs probeerde de CDA-leider premier Kok te laten aangeven hoe het kabinet het tekort in de volksgezondheid gaat dekken. De Hoop Scheffer sprak de vrees uit dat het kabinet op dit punt met een financieel gat zal eindigen. Kok vroeg zich daarop af ,,wat de hoon van het CDA zou zijn geweest'' als het kabinet binnen het strakke uitgavenkader van 1,3 procent was gebleven. Waarschijnlijk zou het CDA dan felle kritiek hebben gehad op de ontoereikende uitgaven en lange wachtlijsten, aldus Kok. ,,Ik zal u daar nog eens een boekwerkje over toesturen'', zei hij tegen De Hoop Scheffer over de financiële problemen in de gezondheidszorg. ,,Dat moet u nog maar eens rustig bestuderen''.

Zowel de VVD als D66 gebruikten het debat om enkele voorzetten te geven voor nieuwe initiatieven. VVD-leider Bolkestein suggereerde dat zijn partij ,,de hele Vreemdelingenwet op de schop'' wil nemen. Volgens hem is die wet nu te ingewikkeld en niet berekend op de zijns inziens nog steeds te hoge toestroom van asielzoekers. Bolkestein wees erop dat Nederland, na Duitsland, het hoogste aantal asielzoekers herbergt. Hij zei dat asielzoekers nu teveel verschillende statussen kennen en dat ze te lang kunnen doorprocederen.

D66-lijsttrekker Borst stelde voor om energie te gaan besparen door in de volgende kabinetsperiode ,,een kwart van alle dakpannen van Nederland te vervangen door zonnepanelen''. ,,De deskundigen hebben mij voorgerekend dat we daarmee zo'n beetje alle energiebehoefte van Nederland kunnen dekken.'' Het voorstel kreeg een positieve reactie van haar gesprekspartners. Bolkestein vroeg zich wel af of deze benadering niet te duur zou zijn. De Hoop Scheffer liet doorschemeren te betwijfelen of in Nederland genoeg de zon schijnt voor zonne-energie op grote schaal.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.