NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARCELLA BREEDEVELD
Vijf minuten kijken is genoeg. Dan is het iedereen duidelijk naar welke conclusie de makers van Zapping Europe in de eerste uitzending toewerken.

In die aflevering, onder de naam 'Kostscholen en spijbelaars', wordt het onderwijssysteem in drie Europese landen met elkaar vergeleken. Met de al te voorspelbare uitkomst: ondanks de Europese eenwording zijn de verschillen schrijnend. Op de ene school worden de leiders van morgen klaargestoomd, terwijl de andere grootleverancier is van toekomstige werklozen.

Bij het visualiseren van deze tweedeling in Europa schuwen de makers van 'Kostscholen en spijbelaars', Floor Kooij en Gerard d'Olivat, het cliché niet.

Dat betekent opnamen van keurige Engelse jongetjes op de exclusieve Britse kostschool Wellington College in Ascot, braaf luisterend naar de leraar, tegenover getto-achtige beelden van een Gesamtschule in het Oost-Duitse Potsdam, waar de leraren in hun vrije tijd moeten helpen bij het ontstoppen van de toiletten en waar de leerlingen - gekleed als de Duitse variant op de Nederlandse gabbers - opgroeien voor galg en rad. Ook Nederland doet mee in de Europese vergelijking met een opvangproject voor Amsterdamse spijbelaars.

De ongelijksoortigheid van de gekozen onderwijsinstituten levert wel sprekende plaatjes op, maar zegt in feite niets over de opleidingsinspanningen in de verschillende landen. Ook in Groot-Brittannië zijn meer dan genoeg scholen te vinden die het evenbeeld zijn de Gesamtschule in Potsdam, met dezelfde uitzichtsloze perspectieven voor de scholieren en dezelfde goedbedoelende, maar moedeloos geraakte onderwijzers. En weliswaar zijn kostscholen een typisch Brits instituut, maar op Duitse, Franse of Nederlandse gymnasia hangt evengoed een sfeer van ambitie en leergierigheid.

In de verbindende teksten tussen de beelden proberen de programmamakers steeds het contrast aan te scherpen, maar blijven veel vragen onbeantwoord. Is het Amsterdamse opvangproject voor spijbelaars nu een voorbeeld van hoe slecht het onderwijssysteem in Nederland is of juist een bewijs dat men in dit land probeert om niemand buiten de boot te laten vallen?

Behalve het onderwijs komen in de vijfdelige serie Zapping Europe de komende weken de opvang van pyschiatrische patiënten, oprukkende rattenplagen, afkickprogramma's voor drugsverslaafden en de resocialisering van gedetineerden aan de orde. Net als in de aflevering 'Kostscholen en spijbelaars', die vanavond wordt uitgezonden, worden steeds projecten in twee of drie landen met elkaar vergeleken. Zo wordt bijvoorbeeld in aflevering drie 'Ratten en riolen' de maatschappij bekeken door het oog van ongediertebestrijders en rioolwerkers. Schrikbeeld is het Engelse Liverpool, waar mensen bovenop hun eigen vuilnisbelten leven. Een situatie die in een Nederlandse stad als Utrecht volgens de programmamakers weliswaar nog niet aan de orde is, maar waar ook de tweedeling tussen arm en rijk steeds meer zichtbaar wordt.

Zapping Europe, gemaakt voor de educatieve omroep RVU, wil volgens het persbericht 'sociale' beroepen in de diverse Europese landen belichten. Je krijgt echter de indruk dat de programmamakers hun eigen agenda op het onderwerp hebben losgelaten. Hun boodschap lijkt te zijn dat men in de politieke hoofdsteden van Europa weliswaar veel mooie woorden wijdt aan de sociale aspecten van een verenigd Europa, maar dat de mensen aan de onderkant van de samenleving hier maar bitter weinig van merken. En wie kan ze daar ongelijk in geven?

Zapping Europe, Ned.3, 20.59u.