NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
De jury van het documentaire festival IDFA was eind vorig jaar in een wat brave bui. Niet naar kunstzinnige, gekke films ging de liefde van de jury uit, maar naar meer doorleefde portretten van de verworpenen der aarde.

Zie de keuze voor Auf der Kippe (op de vuilnisbelt) als Joris Ivens Award, de belangrijkste prijs op het IDFA. Deze film over zigeuners die bij de Roemeense stad Cluj op en van de mestvaalt leven, is zeker heel fraai. Maar Gigi, Monica ...& Bianca, ook al een film over de zelfkant van de Roemeense samenleving die op het IDFA de video-prijs won, was wel zo venijnig.

Het gaat slecht met de zigeuners van Roemenië, van oudsher een land waar zij omringd worden door een schokkende mate van racisme. Vóór 1989, onder het Ceausescu-bewind, werden veel zigeuners gedwongen zich permanent in dorpen te vestigen, en deel te nemen aan het werk in de gecollectiviseerde landbouwondernemingen. Nu het socialisme is afgeschaft, en de kolchoze-grond onder de boeren wordt verdeeld, vallen de zigenuners veelal buiten de prijzen en moeten weer oprotten.

Auf der Kippe geeft een indruk van de gevolgen voor sommigen: een leven in gezinsverband op de vuilnisbelt, met het sorteren en verkopen van soorten vuil als inkomstenbron.

Zelfs voor Roemeense begrippen mag dat een precair bestaan heten. Andrei Schwartz heeft dit leven afstandelijk, en met liefde in beeld gebracht. En met aandacht voor het absurde detail: in de bioscoop prefereren zigeuners sexy Indiase muziekfilms.

Wat mijzelf het meeste trof, was dat deze mensen, die sterven als de ratten waarop ze op lome zondagmiddagen jacht maken, bijna zonder uitzondering meeslepende sprekers blijken.

Schwartz laat aan het eind zien dat hij ze voor hun medewerking aan de film heeft betaald: normaal een zonde voor de documentairemaker, maar bij deze film kun je er vrede mee hebben.

Auf der Kippe (Andrei Schwartz, 1997, Duitsl., zondag, Ned.3, 21.37-22.54u.