NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 21 JAN. De rechterlijke macht moet ingrijpend veranderen, aldus een commissie onder leiding van de commissaris van de koningin in Zuid-Holland, mevrouw Leemhuis-Stout, in een advies aan minister Sorgdrager (Justitie).

Het advies is vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd. De commissie pleit voor instelling van een nieuwe, landelijke raad voor de rechtspraak met verregaande bevoegdheden. De raad moet zich onder meer bezig houden met het personeels- en benoemingenbeleid, rechterlijke samenwerking, huisvesting en automatisering. In het bestuur van de raad zitten drie rechters en twee niet-rechters.

De gerechten (gerechtshoven, rechtbanken en speciale rechtscolleges) moeten daarnaast een bestuur krijgen dat verantwoordelijk is voor het functioneren van het gerecht. Het bestuur moet verantwoording afleggen aan de nieuwe raad. In 1995 pleitte een commissie onder leiding van R. Hoekstra van de Raad van State al voor een bestuur bij gerechten, dat direct verantwoording zou afleggen aan de minister van justite. Dit stuitte op felle kritiek van de rechterlijke macht, die daarin een aantasting van de trias politica zag.

Met de instelling van een landelijke raad voor de rechtspraak hoopt de commissie-Leemhuis dit te vermijden. In het advies schrijft de commissie dat de minister de raad marginaal op doelmatigheid kan toetsen en volledig op rechtmatigheid. De minister blijft poltiek verantwoordelijk.

Modernisering van de rechtspraak kost volgens de commissie 300 miljoen gulden extra per jaar. Dat geld is onder andere nodig voor meer rechters, verbetering van de kwaliteit en de huisvesting. Daarnaast zou tussen 1997 en 2003 eenmalig 170 miljoen gulden worden besteed aan moderne informatie- en communicatiemiddelen.

De commissie pleit verder voor samenvoeging van de rechtbanken en kantongerechten. Vanochtend hebben de kantonrechters zich in een eerste reactie op het rapport-Leemhuis hier al tegen gekeerd. Zij zijn van oordeel dat ,,het voor de samenleving waardevolle karakter van de kantonrechtspraak via een omweg zal verdwijnen''. Kantonrechters spreken doorgaans op relatief korte termijn recht in kleinere zaken, bijvoorbeeld arbeids- en huurrecht.

De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak is ,,op hoofdlijnen'' ingenomen met het advies, zo blijkt uit haar commentaar op het rapport-Leemhuis. De vereniging is ,,verheugd'' over het feit dat de commissie Leemhuis meer geld wil uittrekken voor de rechtspraak. De vereniging vindt dat benoemingen in de voorgestelde landelijke raad voor de rechtspraak moeten plaatsvinden zonder politieke beïnvloeding.

De rechterlijke macht kampt al enige tijd met problemen. Zo slokken de megazaken, zoals die tegen drugsbaron Johan V. en de van grootscheepse drugshandel verdacht Etienne U., veel tijd op. Daarnaast duurt de behandeling van veel rechtzaken te lang.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.