NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ELSBETH ETTY
Wat zou er nu verder gebeuren met Marco Bakker? Wordt hij vervolgd en zo ja, verzamelen zich dan in de cafés zijn fanclubs om via levensgrote beeldschermen al bier drinkend het proces te volgen als ware het een voetbalwedstrijd? De door Bakker zelf gevoede mediagekte rond het door hem veroorzaakte dodelijke ongeluk op het vip-dek van de Amsterdam Arena roept een dergelijk visioen op.

Maar de zingende autocoureur heeft het niet in zich de Nederlandse evenknie van de Britse au pair Louise Woodward te worden. Na zijn vraaggesprek afgelopen dinsdag met De Telegraaf (,,Nee ik voel me niet schuldig. Ik was dus per se niet onder invloed'') heb ik de meningen gepeild onder Marco's achterban in een van de oudste cafés van de Amsterdamse Jordaan. De opera-minnende cliëntèle bleek zich daar allesbehalve te hebben omgevormd tot een steuncomité dat het via de lokale televisiezender AT 5, Joop van den Ende en CNN voor hem wil opnemen.

De publiciteit op de pagina Privé bleek dit keer een averechts effect te hebben gesorteerd. Het is een drama als iemand een dodelijk ongeluk veroorzaakt, ook voor de dader, maar Bakker kreeg de lachers op zijn hand met het huilerige vraaggesprek. Het geheimzinnige mechanisme dat cruise control heet, had gefaald, zei hij.

Kan het absurder? Laat ik het zo zeggen: overtuigde aanhangers van het toch zo fundamentele rechtsbeginsel van de onschuldpresumptie waren ver te zoeken.

Had de politie niet bekend gemaakt dat Bakker 'dus per se wel onder invloed was geweest'? Nou dan. ,,Ik hoop'', zei de grootste cynicus in het café, ,,dat ze nu dat Ster-spotje van de Ohra-verzekeringen weer gaan uitzenden.'' Voor wie het alweer vergeten is: Marco Bakker figureerde daarin als Bekende Nederlander, compleet met patserige witte sjaal, die met zijn sportauto iemand aanrijdt. Als de verzekering, die duidelijk wil maken dat voor Ohra iedereen gelijk is, het niet voor Bakker maar voor de anonieme gedupeerde opneemt, roept de zanger verontwaardigd: 'Weet u wel wie ik ben?'

'Weet u wel wie ik ben?' Ja, natuurlijk weten we dat. De Bekende Amsterdammers, die zich na werktijd van de door corruptie geteisterde effectenbeurs naar de Yab Yum begeven, of van de Zuid-As naar de Arena (de culturele afwerkplek van de stad) om daar een Volkswagen- of ander reclamegala bij te wonen, worden - tot vervelens toe - door iedereen gekend. Behalve bij de Beurs, de Yab Yum en de Arena zien zij elkaar immers, onder het toeziend oog van ieder die dat wil, op de Privé-pagina's van De Telegraaf en aanverwante roddelpers. Ze willen gezien worden, ze willen pronken, met zichzelf, met hun status, met hun geld en met het sinds kort weer succesvolle Amsterdam, dat ze onder cruise control denken te hebben. Misschien gaat het te goed met 'booming Amsterdam'. De Zuid-As, de Rembrandttoren, de Arena en de zelfingenomen Ohra-reclame met Marco Bakker in de hoofdrol, zijn daar symptomen van. Ze symboliseren de nieuwe kapsones, de ordinaire en platte kant die Amsterdam altijd gehad heeft, maar die nu sfeermatig de overhand lijkt te krijgen: de cultuur van skybox en vip-dek, waar alles mag zolang je maar betaalt, zolang het maar geld opbrengt en het nergens anders over gaat. Nadat dertig jaar geleden de oude elite werd weggejaagd, die van de regenten met hun deftige rijkdom, heeft een nieuwe elite, die van de snel rollende poen, Amsterdam stilletjes aan gedomesticeerd en overgenomen.

Het schijnt bij te dragen tot een tof ondernemersklimaat. Tot de argumenten van de Philips-top om Eindhoven te verruilen voor Amsterdam behoort, behalve de nabijheid van Schiphol en het financiële centrum, de wens om te kunnen netwerken (zien en gezien worden) in het Concertgebouw en de Arena. Dat laatste vermoedelijk niet bij thuiswedstrijden van Ajax, een club waar de sponsors van Philips Sport Vereniging van huis uit weinig affiniteit mee hebben, maar tijdens Volkswagen-gala's en soortgelijk 'cultureel' vermaak. Bij het optreden van Pavarotti in de Arena afgelopen Koninginnedag werd een deel van de Philipstop in elk geval al gesignaleerd in - jawel - een skybox, een luxe die de doorsnee Ajax-fan of opera-minnende Jordanees zich van zijn leven niet kan permitteren. De vraag is natuurlijk hoe lang dat goed gaat. De ellende zal niet te overzien zijn als de cruise control op Amsterdamse schaal faalt, als heel booming Amsterdam op een onverhoeds moment met een klap tot stilstand komt en dan ook de airbag het laat afweten.

Het gemeentebestuur kan in zoverre gerust zijn, dat de 'sfeerbedervers' tegenwoordig niet meer in kringen van Damslapers en krakers te zoeken zijn, maar aan de beurs en in de vip-boxen. Laat koningin Beatrix dus vooral wegblijven uit de Arena als zij eind januari 1998 haar zestigste verjaardag grootscheeps in de hoofdstad komt vieren. Laat de voltallige koninklijke familie en haar gasten uit binnen- en buitenland de door de RVD genoemde feestlocaties - het Concertgebouw, het Stedelijk Museum, het Koninklijk Paleis, de Westerkerk en het Muziektheater - rustig met een bezoek vereren. Maar bewaar hen ervoor dat het Amsterdamse feestgedruis zich onder het gelal van de 'nieuwe elite' uitstrekt tot de skyboxen.

Waarom wil de koningin, in navolging van Philips, trouwens zo graag naar Amsterdam? Misschien speelt bij Beatrix de - begrijpelijke - wens mee om zich op haar zestigste verjaardag te revancheren op de rookbommen die haar in 1966 in de Westerkerk ingezegende huwelijk met Claus verstoorden, of op het traangas dat bij haar troonsbestijging in 1980 de 'geen woning, geen kroning'-roepende krakers van de Dam verjoeg. Ze zal haar redenen hebben en het is in elk geval haar goed recht. Maar als zo'n feestje dan een keer kan, als het klimaat er dan eindelijk naar is, zou Amsterdam de kans moeten grijpen 1966 goed te maken tegenover Beatrix en vooral tegenover haar toen zo schandelijk bejegende echtgenoot.

Wie iets goed te maken heeft, laat zijn gasten natuurlijk niet los op dat levensgevaarlijke vip-dek.