NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE OORLOG DER BANKEN in Rusland nadert een climax. Eerder dit jaar probeerde president Boris Jeltsin de financiële magnaten nog via de onderhandelingstafel tot matiging te bewegen. Het hielp kennelijk niet. Want gisteren ging Jeltsin over tot het ontslag van Boris Berezovski, een van de machtigste tycoons in het nieuwe Rusland die Jeltsins herverkiezingscampagne vorig jaar mede had gefinancierd en als dank daarvoor werd benoemd tot adjunct-secretaris van de nationale Veiligheidsraad.

Het vertrek van Berezovski lijkt geïnspireerd door de vice-premiers Tsjoebais en Nemtsov. Vooral Nemtsov, heeft er de afgelopen maanden geen geheim van gemaakt dat hij een einde wilde maken aan de ongecontroleerde macht van de Russische financiële oligarchie. Nemtsov maakte in de eerste vijf jaar na de ontmanteling van de Sovjet-Unie naam als relatief integere gouverneur van de industriestad Nizjni Novgorod (voorheen Gorki) en werd dit jaar door Jeltsin naar het Kremlin gehaald, Onder zijn leiding begon de regering aan de laatste fase van de privatisering van de staatsbedrijven. Anders dan voorheen wilde Nemtsov deze ondernemingen voortaan verkopen aan de hoogste bieder. Dat hij dat serieus meende, bewees hij afgelopen zomer bij de verkoop van een pakket aandelen van het immense telecommunicatiebedrijf Svjazinvest. Alle grote jongens loerden daarop maar uiteindelijk kwam het in handen van de jeugdige bankier Potanin die er het meest voor wilde betalen. Dat nu beviel Berezovski en enkele andere concurrenten niet. Zij allen hadden hun puissante rijkdom te danken aan onderhandse 'deals', die veelal via steekpenningen en chantage tot stand waren gekomen.

Sinds de komst van Nemtsov zijn de machtsverhoudingen in het Kremlin enigszins gekanteld. Met name vice-premier Tsjoebais, ruim een jaar geleden nog dikke vrienden met Berezovski, heeft de steven gewend. Vooralsnog eendrachtig, hebben Tsjoebais en Nemtsov de oorlog aan de mafia verklaard. Na de eerste 'wilde' jaren moet Rusland nu een beschaafd kapitalistisch land worden.

BETEKENT deze herwaardering van geciviliseerde omgangsvormen ook dat het 'wilde kapitalisme' voorbij is? De afgelopen vijf jaar zijn in Rusland machtsverhoudingen ontstaan die niet in een handomdraai zijn te corrigeren. Berezovski mag dan het eerste slachtoffer zijn in de 'bankenoorlog', dat wil nog niet zeggen dat de strijd ten einde is. De verliezende tycoons zullen zich niet zomaar gewonnen geven. Als de regering-Jeltsin een solide politieke basis zou hebben, zou ze een frontale aanval kunnen openen. Maar zo'n fundament ontbeert de regering. Van het oppositionele parlement, dat tot nu toe door het Kremlin vooral is geschoffeerd, heeft Jeltsin weinig anders te verwachten dan cynisme en sabotage.

Het ontslag van Berezovski is hooguit een eerste signaal. Bemoedigend, dat wel. Maar nog niet meer dan dat. Want Berezovski was een symbool en niet de oorzaak van de mafia-economie in Rusland.