NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Films van Nina Menkes: The Great Sadness of Zohara; Magdalena Viraga: A Red Sea Crossing; Queen of Diamonds; The Bloody Child. De Balie, Amsterdam (7, 8 nov.); Lantaren/Venster, Rotterdam (13 t/m 16 nov.).

Door HANS BEEREKAMP
De twee laatste films van de Amerikaanse Nina Menkes (1957) zijn op het International Filmfestival Rotterdam vertoond. Desondanks is van de reputatie van Menkes als paradepaardje van de experimentele Amerikaanse film weinig tot Nederland doorgedrongen.

Een kleine tournee van een korte studentenfilm en Menkes' drie lange films moet daar verandering in brengen. Na Nederland gaat de door Cinemien georganiseerde tournee door in andere Europese landen.

Het is de vraag of het werk van Menkes veel enthousiasme zal oproepen. Door haar bewonderaars wordt het feit geprezen dat Menkes complete controle over haar films houdt door zelf scenario, regie, camera, montage en productie te verzorgen. In elke film wordt bovendien de hoofdrol gespeeld door Nina's zuster Tinka. Deze aanpak kan ook nadelen met zich meebrengen. Queen of Diamonds (1991) is bijvoorbeeld een hermetisch vormgegeven film, die de communicatie met de kijker uit de weg lijkt te gaan. Lange, statische camera-instellingen tonen een close-up van een roodgelakte lange nagel op een hoofdkussen, vele minuten kijken we naar een brandende palmboom. Wordt Menkes' stijl vaak, ook om de feministische motieven, vergeleken met die van Chantal Akerman, in feite doet ze het omgekeerde. Akerman creëert spanning door eindeloos schijnbaar onbetekenend huishoudelijk werk te tonen (in Jeanne Dielman), Menkes maakt potentieel spannende gebeurtenissen, zoals het werk van een vrouwelijke croupier of een brandende boom, tot een saaie aangelegenheid.

In The Bloody Child (1996) lijkt Menkes uit een ander vaatje te tappen, ook al doordat de montage sneller is, maar de beelden van een met bloed overdekte, vermoorde vrouw op de achterbank van een auto zijn toch weer een soort brandende palmboom: spanning en sensatie, teruggebracht tot cerebrale leegte.