NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In: Cinecenter, Amsterdam; Lantaren/Venster, Rotterdam; 't Hoogt, Utrecht.

Innemende oude schuifelpasjes

Tweede Latijns-Amerikaanse filmfestival in Rotterdam

Festival Latinoamericano de Cine y Literatura.
In: Lantaren/Venster, Rotterdam. Do 22 t/m wo 29 oktober. Door HANS BEEREKAMP
Toen het Rotterdamse (film)theater Lantaren/Venster in 1995 voor het eerst een festival organiseerde gewijd aan de Latijns-Amerikaanse film en literatuur, zorgde de recette die week voor tien procent van de jaaromzet.

Er is in Rotterdam kennelijk een publiek aanwezig dat meer dan gemiddeld geïnteresseerd is in muziek, literatuur en film uit Latijns Amerika, ook als niet alle geselecteerde films aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen. Dit jaar lijkt de programmering nog meer populair gericht, met een grotere aandacht voor muziek en een relatief geringere focus op de literatuur. Dat festivalonderdeel beperkt zich eigenlijk tot een aantal, ook niet-Spaanstalige verfilmingen van Jorge Luis Borges, en een poging om via de Braziliaanse soapcultuur (de zogenaamde telenovelas) een verbinding te leggen met Latijns-Amerikaanse verteltradities.

Het filmprogramma, dat ook een Antilliaanse sectie bevat, bestaat uit een reeks kleine, op zichzelf genomen mogelijk interessante onderdelen. Zo wordt een bescheiden retrospectief gewijd aan de Chileense surrealist Alejandro Jodorowsky, worden de twee lange speelfilms vertoond van de Venezolaanse regisseuse Fina Torres (Gouden Camera in Cannes 1985 voor Oriana), is er een hommage aan de eerder dit jaar overleden grote Mexicaanse cameraman Gabriel Figueroa en wordt een omstreden, ambitieuze propagandafilm uit 1964 van de Sovjet-regisseur Michail Kalatozov, Soy Cuba, van stal gehaald. Ook zijn er voorpremières van een aantal internationale films met een Latijns-Amerikaans thema, zoals Ken Loach's Carla's Song (Nicaragua) en Sally Potters The Tango Lesson (Argentinië).

Het belangrijkste Nederlandse element is de wereldpremière van de tegelijkertijd in roulatie gebrachte tweede lange documentaire van Sonia Herman Dolz (Madrid, 1962), Lágrimas negras (Zwarte tranen). De Rotterdamse met een Peruaanse vader en een Spaanse moeder ontkent dat zij, na de bekroonde stierenvechtersfilm Romance de valentía (1991), opzettelijk weer een Spaanstalig onderwerp heeft gekozen. Het collectieve portret van het Cubaanse muzikale kwintet La Vieja Trova Santiaguera, waarvan het jongste lid 62 is, de oudste 84, en de gemiddelde leeftijd 76, draagt als motto een citaat over een dovende kaars die nog een keer fel opflakkert. Lágrimas negras is dan ook vooral een, door cameraman Melle van Essen met grote liefde en veel gevoel gedraaide impressie van verbazingwekkend vitale ouderdom. De vergelijking met Heddy Honigmanns documentaire O amor natural over de erotische poëzie van Carlos Drummond de Andrade ligt dan ook voor de hand. Herman Dolz laat haar hoofdpersonen echter slechts mondjesmaat aan het woord; hun eerdere leven, hun verhouding tot het Cubaanse socialisme en zelfs hun muzikale opvattingen komen nauwelijks aan bod. Hoe fraai de son ook klinkt en hoe innemend de ritmische schuifelpasjes van een oude rokkenjager er ook uit mogen zien, uiteindelijk biedt Lágrimas negras inhoudelijk te weinig voor een documentaire van 75 minuten. Alleen aan het eind flakkert ook de kaars van de regisseur nog even fel op, in een tamelijk rigoureus signaleren van het tot dan toe verborgen gebleven machismo van de muzikanten.