NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HENK VAN GELDER
Geld speelde geen rol; de film die het 25-jarig bestaan van de UFA- studio's luister zou bijzetten, moest de weelderigste worden die daar, onder de rook van Berlijn, ooit was gemaakt. Oogluikend stond propagandaminister Goebbels zelfs toe dat de productie niet tot in alle details politiek correct zou zijn. Van belang was alleen dat er iets prachtigs uit de bus zou komen. En zo werd Münchhausen een in veel opzichten ongelooflijke film, met zwierige en rijk aangeklede massascènes, blote damesborsten aan het hof van de Turkse sultan en pittoreske inkijkjes in de kronkelstraatjes en de vakwerkhuisjes van dezelfde Nedersaksische stadjes die op dat moment (1943!) door geallieerde bommenwerpers werden bestookt.

,,De UFA wilde indruk maken en is er in geslaagd'', oordeelde recensent J.M. Lücker dan ook in oktober 1943 in de Telegraaf. ,,Ze heeft het publiek als klap op den vuurpijl van een kwart eeuw film een kleurenfeest en een feitenfantasterij voorgezet, die velen welkom zal zijn op een oogenblik, dat men wel eens behoefte heeft aan andere gedachten.''

Onvoorstelbaar is bovendien, dat de Duitse filmindustrie midden in de oorlog zo'n zorgeloze toon kon treffen in deze raamvertelling vol spectaculaire avonturen van de achttiende-eeuwse leugenbaron, minzaam monkelend gespeeld door de toenmalige steracteur Hans Albers. Nergens is ook maar een spoortje nazipropaganda te vinden: niet in de vliegende baron op de kanonskogel, niet in het gehalveerde paard, niet in de eenden die achter elkaar op een spies vliegen, en niet in het paard dat per ongeluk aan een torenspits wordt vastgebonden. Hooguit is er enige reden voor achterdocht bij het zien van de negerslaven van de sultan, want waar kwamen die zwarte figuranten in het Duitsland van 1943 in 's hemelsnaam vandaan?

Waar de vele honderden blanke figuranten destijds vandaan kwamen, is een andere vraag. Volgens regisseur Terry Gilliam, die in 1989 met minder succes een nieuwe Münchhausen maakte, werden er op hoog bevel zelfs soldaten van het front weggehaald om te figureren. ,,Misschien is dat de reden waarom we die oorlog gewonnen hebben'', zei hij met een brede grijns. In elk geval kan de Duitse televisie de film morgenmiddag zonder probleem vertonen.

Münchhausen (Josef von Baky, 1943, Duitsland), morgen, Duitsl.1, 12.15-14.05u.