NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT
Na een lange serie missers schoot Tulip gisteren eindelijk weer eens raak. De restanten van het gefailleerde Commodore komen voor weinig geld in handen van de Bossche computerfabrikant. Maar de prijs waartegen Tulip aandelen heeft moeten plaatsen toont dat het bedrijf veel krediet heeft verspeeld. Tulip zal voortaan beloften moeten nakomen.

ROTTERDAM, 17 SEPT. De vingers van één hand zijn niet toereikend om de recente flaters te tellen van Tulip, Nederlands laatste zelfstandige computerfabrikant. Een van de meest in het oog springende missers was de vertraging van Tulips nieuwe fabriek. In april van dit jaar werd zij - een paar jaar te laat en ruim 20 miljoen boven de begroting - eindelijk geopend door minister Wijers van Economische Zaken. In de aanloop naar de opening hadden mopperende klanten hun wachttijden zien oplopen en maakten soms de overstap naar andere leveranciers. Ook de maanden daarna had Tulip het productieproces nog niet geheel in de vingers.

Er was meer. Bijna anderhalf jaar geleden trad Tulip gedwongen naar buiten met besprekingen over een strategische alliantie. Eind vorig jaar bleken die op niets te zijn uitgelopen. In een gesprek met deze krant zei algemeen-directeur F. Hetzenauer een maand geleden dat Tulip niet het initiatief heeft genomen voor deze en andere minder duidelijk omlijnde ideeën voor samenwerking. De deuken in het imago waren er niet minder om.

Optimistische toekomstverwachtingen over de resultaten werden keer op keer de grond in geboord. Wegens de onbetrouwbare voorspellingen van de Tulip-directie zijn er in Nederland weinig analisten over die de onderneming volgen. Bovenop deze problemen ondervond Tulip de afgelopen jaren ingrijpende gevolgen van de invoering van een automatiseringspakket van het Duitse softwarebedrijf SAP (intussen afgerond). Tot overmaat van ramp werd Tulip diverse keren geconfronteerd met verdachte koersbewegingen op de beurs. Het heeft niet gereageerd op beschuldigingen van handel met misbruik van voorkennis in Tulipaandelen.

Gisteren maakte Tulip met de overname van Commodore eindelijk weer eens iets waar. Al was het dan in tweede instantie (de overeenkomst was al eind juni aangekondigd, maar ketste eind juli af) en ten dele (de Commodorefabriek in Nieuw-Vennep valt buiten de overeenkomst). Om Commodore te betalen en de financiële positie te versterken gaf Tulip tevens nieuwe aandelen uit. De prijs van 11,62 gulden (het aandeel sloot gisteren op 16,30) maakt duidelijk hoezeer het vertrouwen van beleggers is geschaad.

Wat betekent de overname van Commodore voor Tulip? De waarde van de merknaam Commodore, eind augustus voor de tweede keer failliet gegaan, lijkt twijfelachtig. ,,In 1995 betaalde de Duitse computerketen Escom nog 25 miljoen dollar voor de merknaam Commodore'', probeerde Hetzenauer gisteren, maar hij erkende dat ,,nauwelijks te zeggen valt wat zo'n merknaam waard is''.

De overname brengt evenmin verandering in het feit dat Tulip verder moet als kleine zelfstandige computerfabrikant temidden van giganten als Compaq en IBM. Tulip claimt op de Nederlandse markt een derde positie achter dit toonaangevende duo. Dat klopt, aldus analist P. Vermeulen van researchbureau IDC, maar alleen als de draagbare 'notebooks' (van onder meer Toshiba) buiten beschouwing worden gelaten. Het verschil tussen het marktaandeel van Tulip (5,8 procent in 1996) en marktleider Compaq (23,6 procent) is enorm. In Europa handhaaft Tulip zich met een marktaandeel van iets meer dan één procent (in eenheden) ternauwernood in de top-20. Toch heeft Tulip geen slechte zaken gedaan met de aankoop. De nieuwe aanwinst kan bijvoorbeeld een steuntje in de rug bieden bij het nakomen van beloften. In 1996 wist Tulip met een groei van 31 procent de marktgroei in Nederland (ruim 23 procent) nog te overtreffen. Dit jaar lijkt dat nauwelijks haalbaar gezien de omzetdaling met ruim 16 procent (44 miljoen gulden) in de eerste helft van dit jaar. Als Tulip zijn cijfers echter met de omzet van Commodore kan oppoetsen moet de vorige maand aangekondigde omzetstijging over de laatste zes maanden van dit jaar (1996: 262 miljoen gulden) wèl haalbaar zijn.

Volgens Hetzenauer werden er in de minder dan zes maanden vanaf de doorstart in juli 1996 nog tachtigduizend Commodores verkocht. De omzet in die periode kwam uit op omstreeks 200 miljoen gulden. Als Tulip, zoals Hetzenauer gisteren zei, minder dan de helft van zijn emissie-opbrengst van 21,5 miljoen gulden heeft besteed aan de overname van Commodore verkrijgt Tulip die potentiële omzet tegen een schijntje.

Natuurlijk, Commodore heeft zijn detailhandelvestigingen, goed voor 50 procent van de omzet, deels gesloten en deels verkocht aan Dynabyte. Tulip zal opnieuw moeten aankloppen bij alle klanten die Commodore had voor het failliet ging, de contracten zijn immers niet meer geldig. ,,Maar zelfs als Tulip een bescheiden deel van de Commodore-omzet overneemt is de betaalde verhouding tussen prijs en omzet peanuts'', zegt analist A. van der Laar van Bank Labouchere.

Al met al zou Tulip erin moeten kunnen slagen te breken met de lange reeks van niet waargemaakte verwachtingen. Het verwacht een verbetering van het nettoresultaat van 2,7 miljoen dat over de tweede helft van 1996 werd gerapporteerd (waarmee het verlies van 6,8 miljoen over de eerste helft van het jaar overigens nog niet zou zijn goedgemaakt). De kans op onwelkome verrassingen is verkleind doordat Tulip in zijn nieuwe fabriek nog uitsluitend op bestelling produceert. In het verleden leed Tulip verliezen als de toonaangevende toeleverancier Intel eens besloot tot een forse prijsdaling van zijn microprocessoren, het waardebepalende hart van Tulips pc's. Dat is nu verleden tijd. Van der Laar: ,,Tulip liep enorme risico's met zijn voorraden. Als ze het op bestelling produceren in de vingers krijgen valt daar veel winst te behalen.''