Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
TEL AVIV, 5 SEPT. Drie Palestijnse zelfmoordenaars hebben gisteren in
het hart van het joodse deel van Jeruzalem drie schoolmeisjes en een
20-jarige jongen gedood bij een nieuwe aanslag op het in grote problemen
verkerende vredesproces. Israel werd verder geconfronteerd met het
mislukken van een commandoactie in Zuid-Libanon, ten zuiden van Sidon,
waarbij vannacht elf Israelische militairen werden gedood, zo heeft
radio Israel bekendgemaakt.
Een soldaat wordt nog vermist. Het gaat om de zwaarste Israelische verliezen bij één actie sinds 1985. Wat het doel was van de Israelische actie, in gebied dat onder controle staat van de pro-Syrische beweging Amal, was niet duidelijk. Hamas heeft de aanslag van gisteren, waarbij 192 mensen werden gewond, opgeëist, maar premier Netanyahu heeft de Palestijnse leider Arafat er opnieuw van beschuldigd ,,de terroristen de vrije hand te laten''. De Israelische bevolking was uit het veld geslagen door de drievoudige zelfmoordaanslag in West-Jeruzalem, de tweede in nog geen zes weken. Wanhoop, angst en woede vermengden zich tot de emotionele basis voor een keiharde politiek tegen de Palestijnen. Premier Benjamin Netanyahu verwoordde deze gevoelens onmiddellijk met de uitspraak dat ,,wij niet bereid zijn zo voort te gaan. Onze weg is van nu af aan anders'', zei hij.
De aanslag in Jeruzalem kwam nauwelijks een week voor het aangekondigde bezoek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, aan het Midden-Oosten. President Clinton besloot vannacht het bezoek te laten doorgaan: vanuit zijn vakantieadres in Martha's Vineyard zei hij dat de aanslag de noodzaak van Amerikaanse bemiddeling des te groter maakt. Clinton telefoneerde vannacht behalve met Netanyahu ook met Arafat, om hem volgens zijn woordvoerder persoonlijk te vragen ,,zich 100 procent in te zetten tegen de vijanden van de vrede''.
Albright stelt zich tot doel het in grote moeilijkheden verkerende Israelisch-Palestijnse vredesproces nieuw leven in te blazen op basis van intensievere samenwerking op het gebied van veiligheid tussen Israel en het Palestijnse zelfbestuur. Vooruitlopend op dat belangrijke bezoek verlichtte Israel de afgelopen dagen de afgrendeling van de Palestijnse gebieden die op 30 juli na de aanslag op de markt in Jeruzalem begon. Vlak voor de aanslag was het veiligheidskabinet van de regering in Jeruzalem bijeengekomen om te beslissen over verdere geleidelijke opheffing van de afgrendeling in verband met de komst van Albright. De nieuwe aanslag in West-Jeruzalem zette een dikke streep door deze intentie. Het Israelische leger besloot onmiddellijk tot een volledige afgrendeling van de Palestijnse gebieden en een interne afgrendeling tussen de Palestijnse steden. Volgens de Israelische politie bestaat er grote gelijkenis tussen de aanslag van gisteren en die van 30 juli op een markt in West-Jeruzalem - toen twee zelfmoordenaars zich eveneens achter elkaar opbliezen en 15 burgers werden gedood. Uit de gebruikte explosieven en de samenstelling van de explosieve ladingen met spijkers en schroeven maakt de Israelische politie op dat beide aanslagen het werk zijn van dezelfde Palestijnse organisatie. Ezzedin al-Qassam, militaire arm van de Palestijnse moslim- fundamentalistische organisatie Hamas, eiste direct na de aanslag de verantwoordelijkheid ervoor op. In een pamflet dreigde de groep de aanslagen te zullen voortzetten indien Israel binnen tien dagen niet alle Palestijnse gevangenen vrijlaat. De Israelische bevolking is voor nieuwe aanslagen gewaarschuwd en door de radio opgeroepen onmiddellijk bij de politie melding te maken van verdachte voorwerpen en mensen. Israelische veiligheidsdiensten hebben vandaag inmiddels 69 Palestijnen opgepakt op de Westelijke Jordaanoever. Volgens een militaire verklaring worden zij verdacht van betrokkenheid bij ,,vijandige terroristische activiteit''. Aan de andere kant zijn in Jeruzalem ook enkele Israeliërs aangehouden die hun woede koelden op Palestijnse eigendommen. Op instructie van Arafat zijn na de aanslag in Ben Yehuda straat ook twee kopstukken van Hamas op de Westelijke Jordaanoever gearresteerd. Palestijnse woordvoerders hebben de aanslag van gisteren onmiddellijk in scherpe bewoordingen veroordeeld en voorgesteld een gezamelijk Israelisch-Palestijns hoofdkwartier op te zetten om de terreur, als vijand van de vrede, met grote kracht te lijf te kunnen gaan.
Van de komst van minister Albright worden van Israelische en Palestijnse zijde geen wonderen verwacht. Israelische regeringswoordvoerders zeggen dat Arafat eindelijk tussen ,,Hamas of vrede'' moet beslissen. Van hun kant zeggen Palestijnse woordvoerders dat Israel nog steeds meester is over 95 procent van de in 1967 veroverde Palestijnse gebieden en het daarom onverantwoordelijk is de verantwoordelijkheid voor de veiligheid volledig op het zelfbestuur van Arafat af te schuiven.
5 SEPTEMBER 1997
Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.