NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
De Franse regisseur Alain Resnais (geb.1922) had zijn twee meesterwerken, Hiroshima mon amour en l'Année dernière Marienbad, al gemaakt toen hij in 1962 Muriel ou le temps d'un retour draaide, die de VPRO vanavond vertoont in zijn aardige reeks films van de Franse Nouvelle vague.

Muriel heeft niet het succes gekend van Resnais' eerste twee speelfilms, en niet alleen omdat de film minder visueel spektakel bood. Muriel gaat namelijk over een hoogst ongemakkelijk onderwerp: de oorlog in Algerije, die tijdens de opnamen nog in volle gang was. De personnages die elkaar in het begin van de film in een sfeer van valse hartelijkheid begroeten in Boulogne-sur-mer komen allen uit deze Franse kolonie en hebben weet van ongekende daden van barbarij - martelingen door het Franse leger bijvoorbeeld, waarnaar in de film expliciet wordt verwezen. De barbarij was al eerder een belangrijk thema in het werk van Resnais. Hiroshima mon amour ging over de moeite die het kost om de grootscheepse verwoesting door de atoombom in het menselijk bewustzijn te incorporeren en met Nuit et brouillard uit 1955 had Resnais al iets dergelijks geprobeerd in verband met de nazi-vernietigingskampen.

Maar met Muriel kwam de cineast wel heel dichtbij de pijnlijkste contemporaine preoccupaties, en dat op een moment dat Frankrijk werd overspoeld door honderdduizenden Franse Algerijnen die na de onafhankelijkheid een goed heenkomen moesten zoeken. Overigens was Resnais niet de eerste Nouvelle vague-regisseur die zich expliciet met de traumatische geschiedenis van de Algerijnse oorlog bezig hield: Jean-Luc Godards Le petit soldat uit 1960 bleef echter drie jaar lang verboden voor openbare vertoning.

Voor de hedendaagse toeschouwer is in Muriel misschien niet zozeer het thema van de Algerijnse oorlog van belang, maar de manier waarop Resnais terloops de moderne consumptie-maatschappij in wording schildert. Boulogne-sur-mer was daarvoor een ideale locatie, omdat het plaatsje bij bombardementen in de Tweede wereldoorlog van de aardbodem was weggevaagd. Van de moderne architectuur en de huisinrichting in de film gaat iets onmiskenbaars kils en seriematigs uit. De gruwelijke Algerijnse achtergrond van de hoofdpersonen krijgt tegen dat decor bijna iets van een goede, ouwe tijd.

Muriel ou le temps d'un retour, VPRO, Ned.3, 23.11-1.07u.