NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
Eind september start de Whitbread zeilrace om de wereld. Het Nederlandse schip, de BrunelSunenergy, staat onder leiding van Hans Bouscholte. Grote inspirator is Conny van Rietschoten, die de race twee keer won.

ROTTERDAM, 2 AUG. De bemanningsleden van het Nederlandse schip dat deelneemt aan de Whitbread zeilrace om de wereld, wacht op 2 september een interessante ontmoeting. Op die dag hebben zij een onderhoud met Conny van Rietschoten. De legendarische zeezeiler, die in de jaren tachtig de Whitbread race twee keer won en tegenwoordig in Portugal woont, komt naar Nederland om schipper Bouscholte en zijn mannen enkele weken voor de start in Southampton een hart onder de riem te steken. Dit alles op initiatief van De Maas, destijds de jachtclub van Van Rietschoten. Het Nederlandse schip voor de komende Whitbreadrace, de BrunelSunergy, vaart onder dezelfde vlag.

Hans Bouscholte kijkt uit naar de dag dat hij kennis zal maken met zijn vroegere idool. De videobanden met de races van Van Rietschoten heeft hij bijna stuk gedraaid. ,,Van Rietschoten is de Godfather van het Nederlandse zeilen. We kunnen veel opsteken van zijn ervaringen. Hij is nog steeds de enige die de Whitbreadrace twee keer heeft gewonnen.''

Op 21 september gaat voor de 34-jarige Bouscholte een andere wensdroom in vervulling. Dan klinkt ook voor hem in Southampton het startschot voor de prestigieuze zeilrace die acht maanden duurt en waarin 55.000 kilometer wordt afgelegd in negen etappes. Bouscholte, die furore maakte als solozeiler, hoopte altijd al de leiding te krijgen op een boot in de Whitbreadrace. Hij werd uiteindelijk op een curieuze wijze gebombardeerd tot schipper. Aanvankelijk was hij navigator op de BrunelSunergy, maar na de Round Europe Race in juni werd besloten het bevel aan hem over te dragen. Schipper Arend Bergeijk bleek ondanks de eindzege niet over de vereiste leidinggevende capaciteiten te beschikken en vaart nu mee als wachtleider.

Bouscholte praat openhartig over de machtsovername. ,,Het was noodzakelijk om een aantal dingen in de organisatie te veranderen. De leiding moest strakker en directer, en ook de discipline diende te worden aangehaald. Er waren te veel kapiteins op één schip. Wij hebben vier bemanningsleden van hetzelfde niveau. Besluiten over zaken als zeilwisseling en navigatie namen te veel tijd in beslag. Dat zou zich wreken in de Whitbreadrace.''

Van Bergeijk deed vrijwillig een stapje terug. Hij vermeed een conflict omdat hij koste wat kost aan de race wil meedoen. Bouscholte: ,,Ik vond dat wel een goed teken. Arend is zo gemotiveerd dat hij over dat eerverlies heenstapt. Het zegt genoeg over de mentaliteit aan boord.'' Volgende week, tussen 5 en 10 augustus, zwaait Bouscholte voor het eerst de scepter. Dat gebeurt in de Fastnetrace. Deze wedstrijd voor de Britse zuidkust wordt weleens geteisterd door stormen en is een uitstekende generale repetitie. Bouscholte: ,,In de Fastnetrace kunnen we Whitbreadcondities verwachten. Bovendien zullen al onze concurrenten deelnemen. Na afloop weten we waar we staan. Niemand zal het achterste van zijn tong laten zien, maar als je laatste wordt geeft dat natuurlijk geen vertrouwen voor de Whitbreadrace.''

De maand juli is benut om het schip uit te testen en te verbeteren. De BrunelSunergy krijgt in september een nieuwe kiel, mast en zeilen. Dat heeft volgens Bouscholte met de technologische ontwikkeling te maken. ,,Het is net als in de Formule I-wereld. Daar evolueert de techniek ook voortdurend. Ik heb erg veel vertrouwen in ons schip. Als één van de weinige deelnemers hebben we er niet voor gekozen om een boot te laten maken door de Nieuw-Zeelander Farr. Daarmee nemen we een risico, omdat hij al een paar keer de bouwer is geweest van de winnaar. Maar het kan ook in ons voordeel uitpakken. Bovendien weet je niet of Farr voorkeur heeft voor bepaalde deelnemers en die dus beter materiaal verschaft. Ons schip van Judel en Vrolijk is een puur Nederlands project. Net als de Flyer destijds van Conny van Rietschoten. Daarmee willen we het zeezeilen in Nezderland op een hoger plan brengen. Buitenlandse kennis wordt alleen aangewend om onze techniek te verbeteren.''

Het streven naar een zo licht mogelijk schip is tot in de details doorgevoerd. Aan de binnenkant ontbreek zelfs verf. Discman's voor tijdverdrijf zijn niet toegestaan. Boeken evenmin, want papier is te zwaar. ,,Al onze informatie staat op floppy's. Aan muziek kan een ander zich maar storen.''

Vorige week zaterdag kreeg een aantal bemanningsleden in het Rotterdamse Havenziekenhuis een medische cursus en werd hen door specialisten van de marine gewezen op de gevaren op zee. Op videobeelden was te zien hoe olympische zwemkampioenen kansloos bleken in water met een temperatuur van tien graden. Boeiend, hoewel niet helemaal van toepassing, was de informatie over levensgevaarlijke kwallen. De jachtkwal geldt bijvoorbeeld als het giftigste dier ter wereld en kan een mens met zijn tentakels binnen twee minuten doden of veranderen in een soort leprapatiënt. Hij leeft voor de noordkust van Australië, terwijl de Whitbreadvloot de zuidkust passeert. Hij wordt afgeschilderd als a killer Down Under.

Een psychiater vergeleek de situatie aan boord met een te klein kippenhok vol opvliegende kippen. Conflicten worden dan snel geboren. De schipper moet dreigende ruzies observeren en oplossen. Bouscholte kent met zijn twaalf jaar ervaring als schipper de problemen die kunnen onstaan als mensen lang te dicht op elkaar zitten. Twaalf mannen moeten acht maanden op tien vierkante meter leven. ,,Dan kun je irritatie krijgen over een kop die niet schoon is. Of een natte slaapzak. Dergelijke wrijving kan escaleren en dus moet je als schipper strenge maatregelen nemen. Soms moet een man van boord af. Er behoort een bepaalde cohesie onder de bemanning te zijn. Als je de beste zeilers ter wereld hebt, wil dat niet zeggen dat ze ook een goed team kunnen vormen.''

Het mentale aspect heeft een hoge pioriteit gekregen in de voorbereiding van Bouscholte. ,,Ik heb psychologen gesproken en mentale trainingen gevolgd. Met ieder bemanningslid voer ik regelmatig gesprekken onder vier ogen. Ik wil weten hoe ze over bepaalde dingen denken. En uitvinden of ze hun eigen belang ondergeschikt kunnen maken aan de prestatie.''

Het team van de BrunelSunergy laat niets aan het toeval over. De bemanning, die volledig bestaat uit zeilprofessionals, onderwierp zich ook aan conditietrainingen en testen. Sommige bemanningsleden roken en drinken weleens een pilsje. Bouscholte onderkent het probleem: ,,Onder de twaalf bemanningsleden bevinden zich zes rokers. Ik ga ze dat niet verbieden, want dan krijg je afkickverschijnselen. Ze mogen alleen op dek roken, een minimum aan sigaretten meenemen en ze moeten natuurlijk extra hard trainen om hun conditionele achterstand goed te maken.''