NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze correspondent
BEN VAN DER VELDEN
BRUSSEL, 23 JULI. De Europese Commissie is vanmorgen in principe akkoord gegaan met de fusie van de Amerikaanse vliegtuigfabrikanten Boeing en McDonnell Douglas. Daarmee is een dreigende handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en Europa voorkomen.

Europees commissaris Van Miert (mededinging) zei vanmiddag zeer tevreden te zijn over het moeizaam bereikte resultaat van de onderhandelingen tussen de Europese Commissie en Boeing. De Europese Commissie zal haar standpunt nog voorleggen aan een adviserend comité met vertegenwoordigers van de vijftien lidstaten van de Europese Unie. Van Miert zei er zeker van te zijn dat de meerderheid van dit comité het standpunt van de Commissie zal volgen. Volgende week woensdag wil zij haar standpunt formeel bekrachtigen.

Volgens Van Miert heeft Boeing gisteren nog op de valreep het belangrijkste bezwaar van de Commissie tegen de fusie weggenomen. Boeing heeft ermee ingestemd geen langlopende contracten voor exclusieve levering van vliegtuigen meer met luchtvaartmaatschappijen te zullen sluiten en drie bestaande contracten voor twintig jaar op dit punt te zullen wijzigen. Van Miert noemde dit resultaat ,,spectaculair''.

De inschakeling van het adviserend comité is bedoeld om Frankrijk maximaal onder druk te zetten het standpunt van de Europese Commissie te aanvaarden. Frankrijk vindt dat de concessies van Boeing onvoldoende zijn en dat de Amerikaanse fusie de positie van de Europese vliegtuigindustrie Airbus in gevaar brengt. De twee Franse Europese commissarissen, Cresson en Silguy, hebben zich binnen de Europese Commissie tegen het aanvaarden van de fusie uitgesproken. Volgens de voorzitter van de Europese Commissie, Santer, hebben bij de standpuntbepaling van de Commissie uitsluitend overwegingen van internationale concurrentie gespeeld en is er geen sprake geweest van een politieke beslissing.

Van zowel Amerikaanse als Europese kant is grote druk uitgeoefend om een dreigende handelsoorlog te voorkomen. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken, die gisteren in Brussel vergaderden, hadden Europees commissaris Van Miert uitgenodigd om tijdens de lunch zijn standpunt over de fusie van Boeing en McDonnell Douglas uiteen te zetten. Van Miert zei daar dat hij gistermorgen een nieuw voorstel van Boeing had ontvangen, waarvan de consequenties nog moesten worden bestudeerd.

Na het gesprek zei staatssecretaris Patijn van Buitenlandse Zaken dat ,,de zaak er niet hopeloos uit ziet''. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Kinkel, zijn Italiaanse collega Dini en de Britse minister Cook toonden zich ook zeer hoopvol dat snel een oplossing zou worden gevonden voor het geschil tussen de Europese Commissie en Boeing/McDonnell Douglas. In Washington zei de Amerikaanse president Clinton gisteren hoopvol gestemd te zijn. Hij rekende erop dat er overeenstemming zou zijn bereikt voordat de Europese Commissie vanmorgen bijeen zou komen om het voorstel van commissaris Van Miert over beoordeling van de Amerikaanse fusie te aanvaarden.

Van Amerikaanse kant is grote politieke druk uitgeoefend om tot overeenstemming te komen. Kinkel vertelde gisteren dat hij over de zaak was opgebeld door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright. President Clinton, die vorige week met Amerikaanse tegenmaatregelen heeft gedreigd in het geval dat de Europese Commissie de fusie van Boeing en McDonnell Douglas op de Europese markt zou verbieden, heeft de Luxemburgse premier Juncker telefonisch onder druk gezet. Luxemburg is op dit ogenblik voorzitter van de Europese Unie.

Het meest harde verzet tegen de aanvaarding van de Amerikaanse fusie kwam van Frankrijk, dat grote belangen heeft bij de Europese vliegtuigindustrie Airbus. De Franse president Chirac riep vorige week nog op niet te wijken voor Amerikaanse intimidatie.

Europees commissaris Van Miert heeft dadelijk na het bekend worden van de fusieplannen van Boeing en McDonnell Douglas gezegd dat hiermee de Amerikaanse vliegtuigindustrie een te dominante positie op de wereldmarkt krijgt. De nieuwe combinatie is goed voor 70 procent van de wereldmarkt van civiele vliegtuigen voor meer dan honderd passagiers. Dat is een bedreiging voor de Europese vliegtuigindustrie Airbus.

Om aan bezwaren van de Europese Commissie tegemoet te komen heeft Boeing de afgelopen weken verschillende concessies gedaan. Die betreffen de mogelijkheid dat Boeing voordelen geniet van technologische ontwikkelingen die door de Amerikaanse defensie worden gefinancierd en de exclusieve positie die Boeing zou hebben bij luchtvaartmaatschappijen die oude McDonnell Dougglas toestellen willen vervangen. Het belangrijkste overgebleven bezwaar waren de contracten voor twintig jaar die Boeing met drie grote Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen heeft gesloten. Volgens die contracten zou Boeing twintig jaar de exclusieve leverancier van vliegtuigen voor die maatschappijen zijn. Volgens Europees commissaris Van Miert was dit een onaanvaardbare belemmering voor de toegang van de Europese vliegtuigfabrikant Airbus op de Amerikaanse markt.

De Europese Commissie zou uiterlijk vandaag beslissen of de combinatie Boeing-McDonnell op de Europese markt zou worden verboden. In geval van een verbod had de Commissie de Amerikaanse vliegtuigfabrikant een boete kunnen opleggen van maximaal vier procent van de omzet. Europese ondernemingen die zaken doen met zo'n verboden Amerikaanse industrie hadden ook gestraft kunnen worden.

De afgelopen tijd hebben Boeing en de Europese Commissie elkaar op alle denkbare manieren onder druk gezet. Boeing interesseerde het Amerikaanse Congres voor de zaak, waarop de Amerikaanse president Clinton dreigde een procedure bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) te beginnen in het geval de Commissie de fusie zou verbieden. De Europese Commissie probeerde door middel van zogenaamde achtergrondinformatie in de internationale pers de dreiging van een afkeuring van de fusie zoveel mogelijk op te voeren. Toen openlijk de dreiging van een handelsoorlog tussen de VS en de EU werd genoemd, bleef de Europese Commissie zich onverstoorbaar tonen alsof ze ongevoelig was voor politieke druk. Die druk was er van Europese kant wel, zoals bleek uit de stimulans van de Franse president Chirac om het been vooral stijf te houden.

Gisteren hield de woordvoerder van commissaris Van Miert de druk zoveel mogelijk op de ketel door te verklaren dat de Commissie onverminderd vond dat Boeing onvoldoende concessies had gedaan om instemming met de fusie te verkrijgen. Op dat ogenblik zat Van Miert zelf al bij de EU-ministers van Buitenlandse Zaken om te vertellen dat Boeing een nieuw compromis had voorgesteld, dat bij eerste lezing de indruk gaf dat een oplossing voor het geschil mogelijk was.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.