NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

REINOUD ROSCAM ABBING
Aan het eind van het 23 minuten lange televisieportret weten we veel over José Nava, de vader. In het fragmentarische plaatjesalbum dat zijn zoon Zadoc over hem maakte en dat vanavond door de Humanistische Omroep wordt uitgezonden onder de titel Big Fish, staat het leven van deze Mexicaans-Britse kunstenaar centraal. Hij wordt geboren in het toen nog onbekende Acapulco (,,onder een mangoboom'') en brengt zijn eerste levensjaren de eerste jaren door bij zijn de moeder bij wie hij wegloopt. Daarna woont hij bij zijn vader met wie hij een hechte band ontwikkelt. José wordt visser - vandaar wellicht de verder niet-toegelichte titel van de film - maar na een ernstig verkeersongeluk, waardoor hij een paar weken in coma ligt, en een toevalsontmoeting op het strand gaat hij schilderen.

Op het strand van Acapulco ontmoet José Nava ook zijn toekomstige Britse echtgenote. De regisseur van de documentaire is één van de drie zoons die uit dit huwelijk wordt geboren. Zo aan het eind van de groovy jaren zestig lijkt de familie Nava in het weliswaar wat koude Engeland zijn geluk niet op te kunnen. José heeft een bescheiden succes als kunstenaar en werkt onder andere samen met de Rolling Stones als performance artist.

Maar dan gaat de familie in 1974 terug naar Nava's Mexico, waar het noodlot toeslaat. José ontdekt namelijk dat zijn vader, van wie hem was verteld dat hij tijdens zijn comateuze toestand van verdriet om zijn zoon was gestorven, in werkelijkheid is doodgeschoten door de jaloerse echtgenoot van de vrouw die hij had verleid. José overweegt, maar ziet uiteindelijk af van, wraak om niet in een vicieuze cirkel van geweld en tegengeweld te raken. De hele zaak bezorgt hem evenwel diepe psychische problemen. Die overleeft de Mexicaanse kunstenaar maar ternauwernood, aldus zijn zoon, die ook het commentaar bij de documentaire verzorgt. Eind goed al goed. José Nava gaat dan wel scheiden van de moeder van zijn filmende zoon, maar iedereen lijkt het goed te kunnen vinden met de nieuwe halfbroertjes, de tweede echtgenote en elkaar. Het slot van de documentaire is een mooie groepsfoto van de gelukkige Nava-clan geschaard rondom don Pepe (zoals Mexicanen de oudere José zouden noemen) als de patriarch in zijn levensherfst.

Op een familiereunie van de Nava's zou de documentaire van Zadoc Nava goed tot zijn recht zijn gekomen. De vraag is echter, wat televisiekijkend Nederland er, zelfs op een zomeravond, mee aanmoet. Het leven en lijden van Pepe Nava is immers wel markant, maar nou ook weer niet zo bijzonder. Dat van bijvoorbeeld de Mexicaanse schilderes Frida Kahlo is oneindig veel interessanter. Die werd tijdens een levensbedreigend ongeluk gespietst in een tram, trouwde de flamboyante, arrogante en briljante Diego Rivera en werd boven alles zelf een topkunstenares wier werken nu voor miljoenen worden verhandeld.

Over José Nava, de kunstenaar, komen we in de documentaire echter weinig te weten; van zijn werk zien we slechts flitsen. Het lijkt niet onaardig, maar zijn zoon staat er te kort bij stil. ,,Ik vind mijn inspiratie in de natuur ... (en) in de oude Maya- en Aztekenbeschavingen'', zegt de artiest in een van de schaarse interviewfragmenten. Ja, hallo, buenos días señor Nava, dat beweren dus alle Mexicaanse kunstenaars. ,,Ik begrijp hem nog steeds niet'', mijmert de zoon-regisseur aan het einde van de film over zijn vader. Dat is natuurlijk vervelend en kan zelfs leiden tot hoge rekeningen van de psychotherapeut. Maar bedenkelijker is dat de kijker er ook weinig van zal snappen.

Welbeschouwd is 'Big Fish' een aaneenschakeling van (te snel) gemonteerde fragmenten, een plaatjesalbum met een verkeerd getrokken rode draad. Net als zijn vader, zegt filmer Nava, probeert hij een ,,eigen ruimte te vinden in de juiste vijver''. Nou deze hengelexpeditie is dus niet gelukt. Terug in de vij ver, die big fish.

Big Fish, Ned.1, 21.59-22.22u