NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In: Movies en Desmet, Amsterdam.

Negentiende eeuw past Shakespeare's Twelfth Night

Door BIANCA STIGTER
In de komedie Twelfth Night (1600) laat Shakespeare veel mensen verliefd zijn. De ouderen beseffen dat ze iets moeten doen om liefde terug te krijgen. De jongeren verwachten tegenliefde om de gekke maar voor kalveren volkomen volstaande reden dat ze zelf zo verliefd zijn.

De Britse regisseur Trevor Nunn, die voor The Royal Shakespeare Company al veel Shakespeare op het toneel heeft gebracht, verfilmde nu Twelfth Night. Het is niet zijn eerste film, hij maakte al twee kostuumdrama's, maar wel zijn eerste Shakespeare-film. Het ís ook een film, met veel buitenopnames, in Cornwall in de herfst, op boten en in kasteeltuinen, en met veel vertoon van licht en kader, maar soms lijkt het net alsof Nunn dat aan de acteurs niet verteld heeft.

Net als Richard Loncraine, die Richard III naar een soort jaren dertig verplaatste, laat Nunn Twelfth Night in een andere tijd spelen, maar niet in het heden. Twelfth Night is in deze film aan het einde van de negentiende eeuw gesitueerd en die periode past het stuk goed: kostuums en decors halen de personages dichterbij, maar niet zo dichtbij dat de plot potsierlijk wordt. Graaf Orsino is verliefd op vrouwe Olivia en hij laat zijn boodschapper Cesario haar dat keer op keer vertellen. Olivia wordt verliefd op Cesario, die eigenlijk Viola is, een meisje dat verkleed als man in dienst van de graaf is gekomen. Viola wordt op haar beurt verliefd op Orsino. Gelukkig heeft Viola een tweelingbroer, Sebastian, zodat er aan het eind van het stuk toch twee gelukkige paren zijn.

De verwikkelingen in Twelfth Night zullen in Shakespeare's tijd waarschijnlijk op een andere manier komisch zijn geweest dan nu, omdat een modern publiek meer rekening houdt met de mogelijkheid dat Viola en Olivia samen gelukkig kunnen worden, evenals Orsino en Cesario; misschien zouden de verliefden wel opgelucht zijn als het bedrog uitkomt, omdat ze nu eenmaal liever van een vrouw houden dan van een man. Of andersom. Nunn heeft die mogelijkheid in zijn film aangestipt. Viola is als Cesario nauwelijks vermomd, een opgeplakt snorretje en een uniform moeten volstaan. Als haar tweelingbroer Sebastian zijn entree maakt, ziet ze geen verschil. Gekker is het dat Orsino als bij donderslag verliefd wordt op Viola, terwijl hij Cesario niet zag staan.

Misschien had Nunn wel meer gewild, maar is het hem niet gelukt. Zijn eerste verfilming van een Shakespeare, de tweede die van dit stuk is gemaakt, is zo stijf dat erotiek tussen geen van de personages een kans krijgt. Nunn had goede acteurs (Ben Kingsley als de nar, Helena Bonham Carter als Olivia, Imogen Stubbs als Viola en in de nevenintrige Nigel Hawthorne en Richard E. Grant) tot zijn beschikking, maar hij laat ze niet sprankelen. Als Viola/Cesario de rug van Orsino wast, voelt hij daar zo te zien niets bij. Viola laat op haar beurt weer te veel zien: in een vet theatraal gebaar doet ze haar hand voor haar ogen als ze langs de naakte Orsino loopt. En dan wast ze onaangedaan die aantrekkelijke rug.

Af en toe wordt Nunn in zijn houten regie geholpen door Shakespeare. De liefde die alleen maar eist en niet geeft, krijgt een parallel in de hete woorden en het kille spel. Maar amusant wordt deze Twelfth Night daar niet van.