NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

GIJSBERT VAN ES
Na aftrek van het dagelijks nieuws, het blikvoer (gekochte series, speelfilms), de opgebakken herhalingen en de luchtige quizjes bleven er gisteravond op de Nederlandse kanalen vrijwel geen programma's over. Een krant is dunner in de zomer. Televisie moddert door.

Van de vier oorspronkelijke programma's (vier van de ruim honderd!) gingen er drie over de mens en hoe die correcties pleegt op Gods Schepping. De NCRV schotelde een Britse documentaire voor over getuttebel met tuinen. De NPS rommelde wat met voeding, in de eerste aflevering van een zesdelige serie over eetcultuur en voedingsindustrie in Nederland. En Veronica liet Patty Brard uitvliegen naar San Francisco om de camera te richten op de transseksualiteit ter stede.

Bij elkaar opgeteld stemt het somber. Hou toch op met dat doorgeschoten bloem- en plantschikken, zou je die Britten wil toeroepen. Een bloemperk is leuk, maar 24 tuinen op een gazon in Chelsea aanleggen raison van vele miljoenen ponden, op voorhand slap gaan hangen van de zenuwen omdat the Queen even haar neus komt laten zien en al na een paar dagen de hele boel weer opbreken - het nijgt naar decadentie. Van een schattige soort, dat wel, maar toch.

Hetzelfde gevoel van ongemak blijft hangen bij het gerotzooi met vlees dat Theo Uittenbogaard (samenstelling) en Pierre Wind (presentatie) lieten zien in deel 1 van De eetfabriek. Anderhalve kilo pekel, aangelengd met water, werd er in vijf kilo vlees gespoten om er zogenaamd een gerookte ham van te maken. Met de groeten van uw ambachtelijke slager. En wat te denken van die transseksuele vleesfabriek, bij Brard in de States, waar smakelijk werd verteld over gepruts met ongewenste borsten, gewenste penissen en hormoonkuurtjes?

In de voedselfilm wist presentator Pierre Wind, chef-kok van z'n vak, veel indruk op zich te vestigen. Waarom doet die man zo raar? Dat hij normaal kan doen, liet hij zien aan het einde van de aflevering, toen hij in een panel knus tomaten zat te proeven. Maar een groot deel van de uitzending slungelde hij rond als een kruising van Wim de Bie's typetje Robbie Kerkhof en de klokkenluider van de Notre Dame. De performance zoog de aandacht weg van het verhaal. Dat is jammer.

En het verhaal was al aan de dunne kant. Te midden van soep lepelende proefpersonen sprak smaakonderzoeker Pieter Punter de sleutelzinnen van deze eerste aflevering. ,,Smaak is wat iemand lekker vindt.'' En: ,,We zijn vergeten hoe de dingen echt smaken.''

Niet de 'pure' tomatensoep die was bereid volgens een grootmoederlijk recept uit 1910 won de soepproeverij, maar de Unox-soep uit blik. En niet de biologisch geteelde trostomaat won de pureetest, maar een doorgefokt pruimtomaatje uit Engeland. Frappant. Maar wel wat weinig opzienbarend om als ruggengraat te dienen voor een half uur televisie, hoe grappig de Amsterdamse huisvrouw ook was die als running gag allerlei ervaringsfeiten van de kouwe grond mocht debiteren over 'lekker een bouillonblokje erbij' en 'lekker nog een zakje droge soep' als ze zelf 'verse' tomatensoep kookte.

De grens tussen natuurproduct en synthetische toevoeging is kortom totaal vervaagd. En dat mag ook meteen de conclusie zijn van Patty Brards reportage over gemodificeerde vrouwen/mannen in San Francisco. Een oudere ex-vrouw, met baard en borsthaar dankzij testosteron-injecties, legt het uit. Ieder mens heeft geslachtskenmerken, een geslachtsidentiteit en een seksuele geaardheid. Meestal vallen die drie samen en soms niet. Tot zover is het nog te volgen. Maar de praktijk blijkt ingewikkelder, als allerlei mannen (voorheen vrouwen, en omgekeerd) opdraven en boeiende gesprekken beginnen over hun homo-, hetero- en biseksuele geaardheid.

Ze vertellen het zonder opsmuk en Patty Brard laat ze keurig uitpraten. Maar echte vragen stelt Brard te weinig. De transseksuele ervaringen klinken nogal mechanisch, als verhalen over tomaatveredeling. Ja, de borsten zijn eraf en nu flink sparen voor een penis die al gauw zo'n 100.000 dollar kost.

Waar ligt de grens in dit soort biotechnologie? Bij Brard komen we dat niet te weten. De eetfabriek heeft nog vijf afleveringen te gaan.