NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE TOP VAN Amsterdam is geslaagd. Misschien niet voor Europa dan toch wel voor Nederland in zijn capaciteit van voorzitter. De vrees dat de hamer per 1 juli aan de Luxemburgers moest worden overhandigd zonder een Verdrag van Amsterdam was een half jaar geleden zo reëel dat premier Kok toen op die mogelijkheid alvast een politiek voorschot nam. Dankzij de volharding en de inventiviteit van het trio Kok, Van Mierlo en Patijn en hun ambtenaren kon de partners een eindvoorstel worden voorgelegd dat, als het was aangenomen, de Europese Unie een duw in de goede richting zou hebben gegeven. Het mocht niet zo zijn. Verdeeldheid tot het bittere einde liet slechts een mager resultaat toe. Hoe dan ook, de handtekeningen kunnen straks worden gezet.

Het belangrijkste hiaat in het nieuwe verdrag heeft aan het einde van de bijeenkomst ook de meeste tijd genomen: een herverdeling van de stemmen over de lidstaten in kwesties waar met gekwalificeerde meerderheid wordt besloten. De weigering van de kleinere lidstaten om voorzitter Nederland te volgen wierp hier een blokkade op. De Unie zal het overleg met Oost-Europese kandidaten in de bestaande omslachtige vorm moeten aangaan. De noodzakelijke stroomlijning van het dagelijks bestuur van de Unie vergt offers van de groten. Die waren daartoe bereid maar wensten als tegenprestatie een sterkere positie in de Raad van ministers. Nederland had die eis overgenomen en haalde zich zo het ongenoegen van onder anderen premier Dehaene op de hals.

KOK EN DE ZIJNEN verdienen waardering voor de hardnekkigheid waarmee zij hun voorstellen in Amsterdam hebben verdedigd. In al die maanden van moeizame onderhandelingen heeft Nederland zijn diepste roerselen weten te onderdrukken. Maar dat van de partners meer werd gevraagd dan waartoe zij uiteindelijk bereid waren, mag het voorzitterschap niet worden verweten. Steeds waren de voorstellen, de amendementen en de amendementen op amendementen bedoeld om de onderhandelingen te stimuleren en de samenwerking op weg te helpen. De lof die Nederland is toegezwaaid, is verdiend.

Helmut Kohl heeft de top tot een succes verklaard. Dat was meer dan politiek opportunisme. De weg naar de euro en naar uitbreiding van de Unie is open gebleven. Duitslands oostgrens zal niet de oostgrens van Europa zijn. Ook al moeten verschillende zware hindernissen nog worden genomen, Kohls levenswerk is weer even gered. De dwarsliggers op verschillende fronten hebben zich opnieuw gebonden aan verdergaande - toegegeven: nog in nevelen gehulde - Europese samenwerking.

De Fransen hadden al een dag eerder met de aankondiging van een sociale top komende herfst en een aparte werkgelegenheidsresolutie de buit binnengehaald. Of de Unie op die manier niet een Trojaans paard heeft binnengehaald, moet worden afgewacht. De partners hebben de nieuwe Franse regering ten minste enige rugdekking willen geven tegenover haar thuisfront.

ECHTE TEVREDENHEID over de Amsterdamse conferentie bestaat wellicht alleen bij Tony Blair. Namens zijn land wilde de Britse premier een zo beperkt mogelijk resultaat. Dat kreeg hij zonder dat de anderen hem voor hun teleurstellingen verantwoordelijk maakten. Als hij in het Lagerhuis het triomfantelijke ,,game, set, match'' van zijn voorganger Major na de top in Maastricht niet herhaalt, zal het beeld van de charmantste neen-zegger waarover Groot-Brittannië ooit de beschikking had overeind kunnen blijven.

Kanselier Kohl heeft voorspeld dat 'Maastricht' nog wel vaker op herhaling zal moeten. Premier Kok sprak vannacht van een fundament dat weer iets kon worden versterkt en waarop eens een Europese architectuur zal verrijzen. Het verenigd Europa herinnert aan een middeleeuwse kathedraal. De bouw vergt generaties.