NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Vijf vragen over splitsing van KPN-concern

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA
Hoe zal de splitsing van KPN in zijn werk gaan?

Daarover bestaat nog weinig duidelijkheid. Splitsingen van concerns zijn in Nederland nieuw. Aan regelgeving wordt nog gewerkt, bijvoorbeeld om extra zware fiscale belasting voor aandeelhouders te voorkomen. Dat moet eind dit jaar rond zijn, net op tijd voor de opdeling van Vendex.

KPN moet begin volgend jaar al zijn bezittingen en schulden verdelen: wat gaat naar PTT Post en wat naar Telecom. Handig is dat de twee kernbedrijven nu al een eigen boekhouding voeren. Bij eigendommen als gebouwen en apparatuur (samen: 20 miljard gulden) wijst de boedelscheiding zich vanzelf.

Ook de aangelegde voorzieningen, voor de personele gevolgen van lopende reorganisaties bijvoorbeeld, zijn al gesplitst. De verdeling van de schulden is een ander verhaal.

KPN heeft langlopende schuld van 6 miljard gulden, plus miljarden kredietfaciliteiten bij banken. De schuldverdeling is netelig. Het bepaalt in belangrijke mate de toekomstige slagkracht: hoe meer schuld ten opzichte van de inkomstenstroom, hoe minder ruimte voor groei, door bijvoorbeeld overnames, en hoe minder aantrekkelijk het nieuwe bedrijf is voor internationale allianties.

Het ligt voor de hand dat PTT Post in elk geval de bankschuld voor zijn rekening neemt die samenhangt met de overname van de Australische vervoerder TNT vorig jaar ter waarde van 2,6 miljard gulden.

Zit er iets extra's voor aandeelhouders in het vat?

De koers van KPN, een authentiek volksaandeel, is de afgelopen weken al zo'n vijftien gulden opgelopen (tot 80 gulden) toen steeds duidelijker werd dat de splitsing eraan kwam. Ook de topmanagers van het bedrijf profiteren daarvan mee door hun optieregelingen voor KPN-aandelen. Reden voor de koerswinst: de grotere groeikansen die de twee gesplitste bedrijven worden toegedicht. In de groeiende telecommunicatiemarkt is het gevecht om de beste uitgangspositie op een liberale Europese markt heftig.

Toen het postbedrijf aan het telecombedrijf vastgeklonken zat, was het moeilijk om met andere partijen op de telecom-markt bijvoorbeeld kruiselingse aandelenparticipaties te nemen.

En al rust er in Nederland een taboe op: PTT Telecom wordt straks gemakkelijker over te nemen door een buitenlandse concurrent. Bezorging van post klinkt minder dynamisch, maar daar staat tegenover dat PTT Post de winst kan verhogen door de integratie van het ondermaats renderende vervoerder TNT, die vorig jaar werd gekocht.

Bij de splitsing krijgen aandeelhouders KPN een aandeel in het nieuwe postbedrijf en een aandeel telecomonderneming. Dan moeten zij zelf zien of zij die twee willen houden, of liever twee Telecom-aandelen hebben. In de dagen rondom de echte splitsing zullen grote en kleine beleggers hun aandelenportefeuilles herschikken door te kopen en te verkopen op de beurs. Dan blijkt pas in de praktijk welke waarde beleggers aan de afzonderlijke bedrijven toekennen en dan wordt ook duidelijk of de som der delen inderdaad meer waard is dan het geheel.

Wat merkt het personeel ervan?

De huidige CAO voor het hele concern zal waarschijnlijk verdwijnen, terwijl de ongeveer 500 mensen op het holdingkantoor bij een van de twee nieuwe ondernemingen aan de slag moeten proberen te komen. Ook het pensioenfonds moet nadenken over een opdeling. De Abva-Kabo is somberder dan de KPN-top en vreest voor negatieve gevolgen voor werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden.

Uitwisseling van overtollig personeel van de ene KPN-dochter met een andere wordt een stuk moeilijker. Of de twee aparte bedrijven Groningen als hoofdzetel willen houden, lijkt overigens twijfelachtig.

Leidt de splitsing tot tariefsverhogingen?

Dat ligt niet direct voor de hand, al moeten beide bedrijven straks hun beleggers waarde bieden en dat wil nog wel eens tot grotere gretigheid bij managers geven om sneller over tariefsverhogingen te denken. De opdeling betekent tevens dat de overheid opnieuw zijn rol moet bekijken bij zowel post als telecom. De overheid heeft nog 44 procent van de KPN-aandelen die zij niet voor het eind van de eeuw mag verkopen. Daarnaast heeft de staat KPN ook nog langlopende leningen van ruim 2 miljard gulden verstrekt.

Verder heeft de overheid een zogeheten bijzonder aandeel om het nationale belang van de telecommunicatie infrastructuur te beschermen, terwijl zij ook over de postvergunning gaat. De vraag is of zij dat wil houden en met welke voorwaarden. De Consumentenbond heeft de overheid al opgeroepen streng op de tarieven toe te zien.

Is dit KPN's eerste en laatste splitsing?

Hoeft niet. Het concern moet zijn kabelactiviteiten nog van de hand doen, terwijl PTT Telecom over een jaar of wat best zijn mobiele telefoondochter nog kan afsplitsen en apart naar de effectenbeurs kan brengen.