NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In: 11 theaters.

Wraakexpeditie naar Wall Street

Door HANS BEEREKAMP
In de lange reeks Amerikaanse remakes van Franse filmkomedies vormt The Associate van de kleurloze regisseur Donald Petrie (Mystic Pizza, Grumpy Old Men) een curieus geval.

Het origineel, L'associé (René Gainville, 1979), was weer gebaseerd op een Chileense roman uit 1930, die beschrijft hoe een weinig succesvol zakenman plotseling tot grote hoogte stijgt door een mysterieuze compagnon te verzinnen. Onder regie van Gainville werd het scenario van Jean-Claude Carrière over de absurde macht van de verbeelding vermalen tot een boulevardkomedie, toegesneden op Michel Serrault.

De Amerikaanse versie slaat weer een andere hoek om door de keuze voor Whoopi Goldberg in de hoofdrol. De reden dat Whoopi als executive van een investeringsmaatschappij op Wall Street aanvankelijk niet serieus genomen wordt is uiteraard geen gebrek aan talent, maar het feit dat ze zwart en vrouw is. Door zich te verschuilen achter een fictieve zakenpartner (blank, bejaard en man) neemt ze wraak op alle vernederingen en eist zelfs, in smoking en met een sterk op Marlon Brando gelijkend latexmasker op, haar rechtmatige plaats op in een herensociëteit.

Van surrealistische satire wordt The Associate zo via de omweg van een luchtige klucht een emancipatorische wraakfantasie. Het is uitsluitend aan de innemende zelfspot van streetwise Goldberg te danken dat die schematische structuur de film niet helemaal om zeep helpt. De meest genadeloze agressie van de hoofdpersoon geldt haar vrouwelijke tegenspelers, die het mannenspel van charmeer-en-heers gewillig meespelen. Het kost even voordat de uitgerangeerde Whoopi de kwaliteiten van haar eigen secretaresse, de sloverige Dianne Wiest, weet te herkennen. Het meest lijkt Whoopi zich noch thuis te voelen in het niemandsland van haar huisgenoot, een travestiet die zich het liefst als Barbra Streisand kleedt en kapt.

Net als van Jerry Maguire, waarin Tom Cruise de kantoortuin verlaat, is een probleem van The Associate dat je zakelijk succes moeilijk tegelijkertijd als moreel verwijtbaar én nastrevenswaardig kunt afschilderen. De oplossing lijkt dat Whoopi een op zichzelf staande categorie representeert, die ambitie en humaniteit op hoogst individualistische basis combineert. Maar als ze naast Wiest triomfantelijk de film uitloopt, blijft de moraal van het verhaal toch een beetje in de mist hangen.