NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
,,Als je ziet wie er in de wereld een spelerslicentie van de FIFA bezitten, rijzen de haren je te berge.'' Rob Jansen, vice-president van de internationale vakorganisatie van spelersmakelaars IAFA en directeur van het managementbureau Sportpromotion, laat er geen twijfel over bestaan dat de wereldvoetbalbond te weinig doet om de illegale spelershandel een halt toe te roepen.

Sinds twee jaar zijn er reglementen opgesteld. Ze zijn gebundeld in een boekje van acht pagina's, Regulations governing players agents. ,,Een kandidaat FIFA-makelaar moet in algemene zin weten wat de belangrijkste bepalingen van de relevante nationale en internationale reglementering zijn'', verduidelijkt mr. Joost Batelaan, jurist van de KNVB. De bond controleert in een onderhoud van ruim een uur of de FIFA-agent in spe in staat is een speler bij te staan. Behalve reglementaire en juridische kennis wordt ook zijn praktijkervaring getoetst.

Als de KNVB, in dit geval Batelaan en directeur Vogelzang, overtuigd is van de capaciteiten van de makelaar dan gaat er een positief advies naar de FIFA in Zürich. De wereldvoetbalbond verstrekt de licentie nadat de agent een bedrag van 200.000 Zwitserse francs (260.000 gulden) als bankgarantie heeft overgemaakt.

Aanvankelijk leek door deze procedure het aantal beëdigde FIFA-makelaars zich te beperken tot een select groepje. Inmiddels is het aantal Nederlandse agentschappen met een licentie gegroeid tot negen. Een tiende kandidaat is in afwachting van het begeerde papiertje. In de rest van de wereld zijn er onlangs negentien nieuwe licentiehouders bijgekomen. Onder wie Sören Lerby die samen met Jesper Olsen (beide ex-Ajacieden) in de makelaardij is gestapt. Volgens Batelaan kan niet iedere Nederlander zomaar voetbalmakelaar worden. Hij wijst erop dat de KNVB ook eens een kandidaat heeft afgewezen. ,,Dat was een aardappelteler uit het noorden des lands. Zijn zaken liepen niet zo goed en toen dacht hij in de voetbalmakelaardij een extra bron van inkomsten te vinden.''

De toetsing van de bonden, c.q. de KNVB, gaat Jansen echter niet ver genoeg. ,,In Nederland worden mensen nog overhoord. Maar er bestaan legio voorbeelden van landen waar slechts enkele simpele vragen worden gesteld en als je dan het geld overmaakt komt alles in orde. Op zich is de instelling van een FIFA-licentie een goede zaak. Alleen komt in de praktijk niet veel terecht van dat examen. De FIFA heeft tegenover ons erkend dat deze ontwikkeling nog in het stadium van een leerproces verkeert. De bonden hebben niet genoeg kennis van de makelaarswereld. De verhoren met kandidaat-makelaars moeten scherper worden. Iedereen die een paar uur op de reglementen studeert, kan de vragen beantwoorden. De examinatoren zouden bovendien praktijkervaring moeten hebben: bijvoorbeeld oud-journalisten, -bestuurders of -trainers. De gemiddelde sportjournalist kan een scherper verhoor afnemen dan een bondsofficial.''

Batelaan reageert laconiek op de kritiek van Jansen. ,,Ik zie niet in waarom je dertig jaar praktijkervaring moet hebben om te kunnen oordelen of iemand een speler goed kan begeleiden.'' Jansen gaat evenwel verder in het ventileren van zijn opvattingen. ,,De IAFA had oorspronkelijk een strenger toelatingsbeleid aan de FIFA voorgesteld. Een agent zou volgens de vakorganisatie prominente spelers moeten begeleiden en enkele aansprekende transfers hebben bewerkstelligd. Daarnaast moet hij in de optiek van de IAFA jaren het vak hebben uitgeoefend, een overzicht verstrekken van zijn financiële structuur, duidelijk maken hoeveel personeel hij in dienst heeft en inzage geven in z'n boekhouding. Als die voorwaarden zouden zijn ingevoerd, was van het huidige bestand licentiehouders zestig procent afgevallen.''

Batelaan: ,,Jansen is gepokt en gemazeld in de voetbalwereld. Hij bleek tijdens het examen bij ons ook goed op de hoogte te zijn van de bepalingen. Maar je hoeft geen studiehoofd te hebben om makelaar te worden. Een voetballer is gebaat bij een begeleider die weet waar Abraham de mosterd haalt op gebied van externe expertise. Als de makelaar niet voldoende op de hoogte is met de reglementaire- en juridische bepalingen rond een bepaalde transfer, dan behoort hij zich door juridische deskundigen van advies te lasten voorzien. En wat betreft Jansens opmerking over aansprekende transfers die een makelaar moet hebben afgesloten: de kwaliteit van het werk dat hij aflevert hangt niet af van het feit of een speler tien miljoen gaat verdienen of een ton.''

Jansen is ook niet te spreken over de naleving van de reglementen van de FIFA. Die bepalen onder meer dat een transfer niet mag worden afgesloten met behulp van een illegale makelaar. Voor familieleden in de eerste graad en advocaten wordt een uitzondering gemaakt. Jansen: ,,De KNVB heeft al zoveel signalen gehad van zaken die niet klopten, maar de bond doet er helemaal niets aan. Er wordt een onderzoekje gedaan, een briefje gestuurd, einde hoofdstuk. Het interesseert ze in Zeist helemaal niets of er misstanden zijn. In het buitenland is de situatie niet veel beter. De FIFA heeft in Portugal een boete opgelegd van 50.000 Zwitserse francs aan een speler. Daar waren ze bij de wereldvoetbalbond heel trots op, maar het bedrag werd fluitend overgemaakt. De FIFA heeft de macht om veel zwaarder te straffen maar laat alles op zijn beloop. Terwijl je hoort dat er malversaties plaatsvinden waarbij vele tonnen in het geding zijn.''

Batelaan bestrijdt dat de KNVB niet let op de naleving van de transferregels. ,,Wij houden ons aan de bepalingen.'' De FIFA heeft de KNVB dit seizoen niettemin gevraagd vijf transfers te onderzoeken. Batelaan wil niet zeggen om welke transacties het gaat. Tevens wil hij bevestigen noch ontkennen of dit zaken waren waarbij de in opspraak geraakte spelersbegeleiders Gerards en Lens van de VVCS betrokken zijn geweest. ,,Uit ons onderzoek naar aanleiding van de verzoeken van FIFA is niet gebleken dat er in strijd met de reglementen is gehandeld. Daarom was er geen aanleiding een negatief advies bij de FIFA af te geven over de desbetreffende licenties.'' Maar wat niet is kan nog komen. Batelaan: ,,We hebben in Nederland ook zelfstandig onderzoek gepleegd. Bij een aantal transfers kregen we het vermoeden dat er wél gehandeld is in strijd met de reglementen. Bijvoorbeeld dat er door iemand werd bemiddeld zonder licentie. We zullen binnenkort in overleg treden met de betreffende spelers en clubs om een reactie uit te lokken. Overigens hebben wij de clubs gevraagd bij elke afgesloten transfer op te geven wie de betrokken makelaar is geweest. Het is echter niet onze bedoeling razzia's te houden. We willen naleving van de reglementen.''

Spelers die in overtreding zijn geweest lopen het risico van een waarschuwing, boete (50.000 Zwitserse francs) of een schorsing van maximaal twaalf maanden. Clubbestuurders kunnen een boete krijgen van 100.000 Zwitserse francs, een schorsing of een verbod op de uitoefening van de werkzaamheden in binnen en buitenland. Een makelaar kan naast een waarschuwing en een boete zijn licentie kwijtraken. Maar als hij er geen bezit, noch lid is van de KNVB dan staat de bond, dan wel de FIFA, tegen zo'n malafide makelaar machteloos.