NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In: Cinecenter, Amsterdam; Haags Filmhuis; Lantaren/Venster, Rotterdam; 't Hoogt, Utrecht; Cinemariënburg, Nijmegen.

Kaurismäki verbeeldt de liefde met een fles melk

Door BIANCA STIGTER
Je zou er tranen van in je ogen krijgen, van het verhaal dat Aki Kaurismäki vertelt in Drifting Clouds, en die krijg je ook. Man wordt ontslagen, vrouw wordt ook ontslagen, de meubels worden het huis uitgedragen, het kind is al dood. Een smartlap is het, en bijna moet je erom lachen. Maar Kaurismäki voorkomt dat toch elke keer. Hij doet een gooi naar een van de mooiste dingen die in de kunst bereikbaar zijn: een sentimentele film die niets met kitsch te maken krijgt. Voor de effecten van Kaurismäki's sentiment - de traan in je oog, de blijdschap in je hart - hoef je je niet te schamen.

Als in al zijn films toont Kaurismäki zich in Drifting Clouds een aanhanger van het bijna niet. De camera beweegt bijna niet, de acteurs acteren bijna niet, het verhaal vertelt zich bijna niet. Als de kok van restaurant Dubrovnik op hol slaat kalmeert eerste kelner Ilona hem buiten beeld. Als haar man, ex-trambestuurder Lauri, in het casino hun laatste geld verspeelt, horen we hem dat alleen achteraf tegen Ilona zeggen. Wel zien we hoe Ilona de fles melk voor Lauri's lunchpakket in een geitenwollen sok verpakt en hoe Lauri Ilona naar de wc begeleidt om te kotsen. Zo verbeeldt Kaurismäki in deze film de liefde, met koele melk en dronkenschapsbegeleiding. Het dode kind is een foto, van de acteur Matti Pellonpaä, de vorig jaar overleden veteraan van Kaurismäki-films, aan wie de film is opgedragen. Bijna alle acteurs in Drifting Clouds speelden in eerdere films van de Finse regisseur. Kati Outinen, die Ilona speelt, was zeven jaar geleden The Match Factory Girl. Als ze huilt bij de foto van het kind maakt ze geen geluid. Maar haar oorbellen trillen. Het zware zwijgen wordt verlicht door humor, die nu en dan door een dialoog wordt veroorzaakt maar vaker, als in het eerdere werk van de Finse regisseur, door drank. Mannen die dronken thuiskomen kunnen nog net de deur achter zich dicht doen, dan vallen ze boem! voorover. De hond is eraan gewend; hij blijft op de strijkplank liggen.

Verlichting bieden ook de decors. De meeste locaties zijn grauw, maar adembenemend grauw, zo gestileerd dat ze grappig worden. Meestal mogen we er even rustig naar kijken voordat een scène echt begint, en soms ook nog als ie is afgelopen. Voor de deur van restaurant Dubrovnik beweegt pas iets als er een auto stopt.

Verlichting biedt uiteindelijk ook het verhaal zelf. Eerst in de details. Als Ilona de enige werknemer in een sleazy snackbar is, speelt ze voor de klanten dat er toch een kok is. Ze roept de bestellingen door het luikje en rent dan snel naar achteren om zelf de steak Hawai te bereiden. De ananas uit blik wordt ook hier in een fiere krul gelegd.

Later neemt het hele verhaal een hartverwarmende wending. Ilona en Lauri zijn trotse mensen, zo trots dat ze geen uitkering aanvragen. Dat maakt deze film over werk en werkeloosheid minder realistisch, net als het grote appartement met blauw geverfde muren dat het echtpaar bewoont, maar hun nood nijpender. Als de nood het hoogst is, komt er hulp. Ilona komt aan geld om zelf een restaurant te beginnen. Eind goed, al goed, ja echt. Kaurismäki ontneemt zulke uitdrukkingen hun nare bijklank. Verdriet, hoop en geluk weet hij klein en puur te verbeelden.