NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze redacteuren
ROBERT GIEBELS en ROEL JANSSEN
DEN HAAG, 10 MEI. Het volgende kabinet zal minder ruimte hebben voor lastenverlichting dan het huidige kabinet. Dat blijkt uit vertrouwelijke cijfers die het Centraal Planbureau heeft opgesteld voor een commissie van topambtenaren. Het kabinet-Kok heeft in de periode 1994-1998 de lasten kunnen verlichten voor een bedrag van 11 miljard gulden. Volgens het Planbureau is die ruimte in de volgende kabinetsperiode (1998-2002) gehalveerd tot 5,5 miljard. Het Planbureau gaat daarbij uit van ongewijzigd beleid en een behoedzaam scenario waarbij de jaarlijkse economische groei gemiddeld twee procent bedraagt.

Het kabinet-Kok is bij zijn aantreden eveneens uitgegaan van het behoedzame scenario van het Planbureau. In de periode 1994-1998 ging het nog om een gemiddelde jaarlijkse groei van 1,75 procent. Het kabinet dacht dat het de lasten van de burgers met negen miljard kon reduceren, maar dat werd door meevallers elf miljard. Deze lastenverlichting is ingezet om de koopkracht te verbeteren zodat loonmatiging mogelijk is. Verder is de werkgelegenheid gestimuleerd, met name aan de onderkant van de arbeidsmarkt.

De berekeningen van het Planbureau doorkruisen het plan van staatssecretaris Vermeend (Financiën) om het belastingstelsel ingrijpend te wijzigen. Vermeend wil de loon- en inkomstenbelasting verlagen, aftrekposten schrappen en indirecte belastingen zoals de BTW verhogen. De bewindsman suggereerde daar tien miljard gulden aan ruimte voor lastenverlichting voor nodig te hebben - 4,5 miljard meer dan de behoedzame berekeningen van het Planbureau.

De matige lastenverlichting is volgens het Planbureau te danken aan hogere uitgaven en lagere inkomsten in de volgende kabinetsperiode. De uitgaven aan de sociale zekerheid zullen stijgen met zeven miljard wegens de 'koppeling' tussen lonen en uitkeringen en door de stijging van het aantal WW- en WAO-uitkeringen met jaarlijks 25.000.

Tegenover de hogere uitgaven staan in de behoedzame prognose van het Planbureau lagere belasting- en premie-inkomsten en een half miljard gulden minder aardgasbaten. Een van de oorzaken van de lagere belastinginkomsten is de toenemende populariteit van aftrekposten voor de financiering van de oude dag.

Volgens het Tweede-Kamerlid Hillen van oppositiefractie CDA tonen de cijfers aan dat ,,het kabinet de vette jaren heeft verspeeld en niets meer overlaat voor de volgende periode. Het kabinet laat geen stuwmeer achter, maar uitgedroogde rivieren'', meent Hillen. Hij noemt het ,,uitermate vreemd'' dat Vermeend zijn belastingplannen bekend maakte, ,,terwijl hij van de Planbureaucijfers moet hebben geweten.''

Ook scheidend president Duisenberg van De Nederlandsche Bank meent dat het kabinet in de jaren van economische groei de verkeerde keuze heeft gemaakt door de budgettaire ruimte te benutten voor lastenverlichting in plaats van terugdringen van het financieringstekort. Bij zijn waarschuwing wees Duisenberg vorige maand op de afspraken die zijn gemaakt rond de Economische en Monetaire Unie. Het streven is een begrotingstekort van nul of een klein overschot vanaf 1999. De scenario's van het CPB gaan uit van een financieringstekort van 1,75 procent.

Naast het behoedzame scenario schetst het CPB ook een optimistisch en een pessimistisch scenario. In het eerste geval blijft de economische groei de komende vier jaar op de 3,25 procent die het CPB aangaf in het Centraal Economisch Plan 1997 waarop de begrotingsplannen voor 1998 zijn gebaseerd. In dat geval is de ruimte voor lastenverlichting 18 miljard gulden. In de pessimistische prognose verdwijnt de 5,5 miljard ruimte voor lastenverlichting volledig. Daarbij wordt rekening gehouden met een rentepercentage van 7 procent in plaats van 6 procent (kosten twee miljard) en een hogere 'belastingontwijking' (drie miljard). Hogere uitgaven in de zorg reduceren de overige ruimte tot nul.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.