NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur WUBBY LUYENDIJK
ALBANY, 9 OKT. Virtuele leraren komen het vergrijzende docentencorps op middelbare scholen in Nederland versterken. Staatssecretaris T. Netelenbos (Onderwijs) wil kleine middelbare scholen laten experimenteren met interactieve lessen op afstand.

Op deze manier kunnen scholen op de Waddeneilanden en scholengemeenschappen met afkalvende Havo- en VWO-afdelingen hun leerlingen een volwaardig lesprogramma blijven aanbieden.

Dit kondigde de staatssecretaris gisteren aan tijdens een studiereis in de Amerikaanse staat New York. De leerlingen staan in haar plan via een video- en audioverbinding in contact met een leraar op een andere school, kilometers verderop.

Deze leraar geeft leerlingen op twee scholen tegelijk dezelfde lessen op dezelfde tijd. Nu schrappen kleine middelbare scholen soms vakken en lesuren, omdat leraren in klassen met een handvol leerlingen te duur zijn.

Onderzocht wordt of scholen in Harlingen en Leeuwarden volgend jaar interactief onderwijs kunnen geven op een Mavo op Ameland en een school voor voorbereidend beroepsonderwijs op Vlieland.

Ook zal worden bekeken of de aanpak een uitkomst is voor scholengemeenschappen met naar verhouding kleine Havo- en VWO-afdelingen. Berekeningen hebben uitgewezen dat de nieuwe verplichte vakkenpakketten die vanaf 1998 worden ingevoerd in de hoogste klassen Havo en VWO, voor sommige van deze scholen te duur zijn. Netelenbos bracht het experiment ter sprake bij een bezoek aan een highschool in Scotia, in het noorden van de staat New York. Samen met acht kleine scholen in het dunbevolkte, uitgestrekte schooldistrict verzorgt de school sinds vier jaar interactief afstandsonderwijs in wiskunde, economie, geschiedenis, Engels en sociologie aan in totaal 275 kinderen. Leraren geven les aan twee of drie klassen met in totaal hooguit twintig leerlingen. De ene dag zijn ze in levenden lijve aanwezig in klas nummer een, de dag erna in de andere klas.

Op de highschool wil de 'virtuele' wiskundeleraar Joseph Kavenaugh nooit meer anders. Moeiteloos laat hij twee klassen vol videocamera's en geluidsapparatuur op dertig kilometer afstand van elkaar de hellingshoek van een raaklijn aan een parabool uitrekenen. Voor hem zitten twaalf kinderen, op een televisie naast hem zit nog een klas met zes scholieren. Geconcentreerd staren ze stuk voor stuk naar het televisiescherm met een overheadprojector, dat dienst doet als schoolbord. En geconcentreerd beantwoorden ze een voor een de vragen die de leraar op hen afvuurt. ,,Jenny'', roept Kavenaugh door de microfoon naar een meisje dertig kilomter verderop. ,,Jenny. Leg me uit: het antwoord op som vier.'' ,,Ik ben een veel betere leraar geworden'', vertelt Kavenaugh na de les. ,,Ik verlummel geen tijd meer met lopen door de klas, ik ben de volle veertig minuten geconcentreerd bezig met lesgeven. Dat moet in een tijdperk dat kennis voor kinderen steeds belangrijker wordt. Tuurlijk, een babbeltje op zijn tijd is belangrijk, maar dat maak ik wel na de les. En weet je wat uit ons eerste onderzoek bleek? Virtuele leraar of niet, de prestaties van kinderen worden elk jaar steeds beter.''

Welke kosten het interactief afstandsleren in Nederland met zich meebrengt is nog niet bekend. Het ministerie verwacht dat een aparte leraar de school op de lange termijn meer geld kost. In Scotia legt de Amerikaanse highschool elk jaar 31.000 dollar apart voor het project en is nog eens 86.200 dollar uitgetrokken voor de vaste kosten zoals televisie- en opname-apparatuur en de aanleg van de noodzakelijke glasvezelkabel waarop zowel geluid als bewegende beelden kunnen worden doorgegeven.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten verwacht dat de kosten in Nederland voor met name de aanleg van het netwerk veel hoger zullen zijn. ,,Zo'n glasvezelnet aanleggen is een zeer kostbare zaak'', aldus F. de Graaf, verantwoordelijk VNG-directeur die de staatssecretaris samen met een ambtelijke delegatie vergezelt op haar zevendaagse studiereis in de Amerikaanse staten New York en North Carolina.

Eerst het plan, en dan de kosten. Dat is voorlopig nog het motto van Netelenbos. Want afgezien van het financiële voordeel biedt het interactieve afstandsleren ook een oplossing voor het geraamde tekort aan leraren dat over 15 jaar speelt als veel docenten de pensioengerechtige leeftijd bereiken.