Met pijn en moeite houdt Armstrong stand
Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
MORZINE, 19 JULI. Het sportieve
hoogtepunt van de Tour de France lag gisteren op een steile col in de
Haute Savoie. Op de Joux-Plane voerden de beste klimmers van deze ronde
een heldhaftige strijd om de ritzege en de podiumplaatsen in Parijs.
Richard Virenque vierde de dagprijs als een revanche op alle
dopingjagers. Lance Armstrong verdedigde zijn gele trui met pijn en
moeite. Jan Ullrich verzekerde zich van de tweede plaats. Roberto Heras
reed in de slotfase tegen een hek. Marco Pantani moest een lange
ontsnapping bekopen met een achterstand van bijna 14 minuten.
In de rijke historie van de Tour krijgt de zestiende etappe van de
nieuwe eeuw een speciale vermelding. De beste klimmers van het peloton
voerden een gevecht van man tegen man. De kansen wisselden elkaar in
snel tempo af. Grondlegger Henri Desgrange zal vanuit de wielerhemel
tevreden hebben toegekeken. La Grande Boucle was bedoeld als een
gladiatorengevecht. De winnaars en verliezers hebben de Tour gisteren
een goede dienst bewezen.
Tussen Courchevel en Morzine lagen bijna tweehonderd kilometer. Vier
zware cols stonden op het programma. Vandaag en morgen rijdt de
karavaan in het middengebergte. De weg naar Parijs is geplaveid met
glooiende wegen. 'Reuzendoders' als de Joux-Plane worden weer voor een
jaartje opgeborgen. Tot grote opluchting van Armstrong, die zijn
voorsprong op achtervolger Ullrich met twee minuten zag slinken. "Ik
ben blij dat de Alpen achter de rug zijn. Ik ben ook blij dat de Tour
slechts drie weken duurt", zei de vermoeide klassementsleider na
afloop. Armstrong behoudt een voorsprong van ruim vijf minuten op
Ullrich en weet zich bijna verzekerd van de eindzege. Armstrong oogde
gisteren als een aangeslagen bokser die in de touwen hing maar net niet
tegen het canvas ging. Op de Champs-Elysées wordt hij gered door
de gong. "Dit was de zwaarste dag in mijn leven op de fiets",
verklaarde de van kanker genezen sportman. Niet eerder in deze ronde was
Armstrong zo kwetsbaar geweest. Met een bleek gezicht reed hij in zijn
eigen tempo naar boven. Hij was naar eigen zeggen niet in paniek
geraakt. Hij klaagde over een gebrek aan suiker. Een lichte vorm van
een coup fringale ('hongerklop') maakte zich van hem meester. "Ik
heb gehandeld als een jongen van zeventien", verklaarde Armstrong zijn
onvervulde eetlust. Renners moeten onderweg veel koolhydraten nuttigen.
Elke nieuweling krijgt deze wielerles met de paplepel ingegoten.
Armstrong werd gisteren van alle kanten aangevallen. De outsiders
trokken gezamenlijk ten strijde tegen de gedoodverfde kampioen. Het
leverde de toeschouwers een prachtig spektakel op. Pantani was de
aanstichter van het vuurpeloton. Hij demarreerde op de eerste
beklimming en bleef 85 kilometer aan de leiding rijden. Hij voerde de
afgelopen dagen een verbale strijd met Armstrong, wiens vriendendienst
op de Mont Ventoux door de Italiaan als een vernedering werd beschouwd.
Pantani leek zich te willen wreken. Hij wilde de Tour laten exploderen,
vertelde hij later. Hij bereikte slechts ten dele het gewenste effect.
Pantani zakte van de zesde naar de veertiende plaats in het algemeen
klassement en besloot gisteravond de Tour te verlaten. Dankzij twee
ritzeges kan hij in elk geval terugkijken op een geslaagde Tour.
Gisteren was de hoofdrol weggelegd voor Virenque, de held en martelaar
van wielerminnend Frankijk. Hij revancheerde zich voor zijn trieste
aftocht in 1998. Hij was toen betrokken bij het dopingschandaal van
Festina. De hele ploeg werd naar huis gestuurd, als gevolg van een
vangst met verboden medicijnen in de wagen van verzorger Willy Voet.
Bijna alle betrokkenen bekenden schuld. Zij waren nauw betrokken bij
georganiseerde dopinghandel. Virenque, volgens vele getuigen de spin in
het web, hield zijn kaken stijf op elkaar tegenover de rechtbank in
Lille. Hij moet komend najaar voorkomen, samen met zijn meesterknecht
Pascal Hervé, die eveneens het recht van zwijgen hanteerde.
Beide coureurs rijden nu in Italiaanse dienst bij Polti. Ze zijn nog
steeds elkaars steun en toeverlaat. Hervé is de waterdrager die
zich opoffert voor het teambelang. Gisteren attaqueerde Hervé
het openingsoffensief van Pantani. Bij de beklimming van de Joux-Plane
raakte Virenque op drift. Hij achterhaalde de Spanjaard Heras en toonde
zich op de gevaarlijke helling naar Morzine de betere daler. In de
laatste buitenbocht schrok hij van de uitglijder van Heras. Met een
priemende wijsvinger vierde Virenque zijn eerste ritzege sinds de Giro
van 1999. Zijn laatste dagprijs in de Tour dateerde van drie jaar
geleden.
Virenque bedankte na afloop zijn familie, die hem tijdens het
dopingschandaal niet in de steek heeft gelaten. Hij bedankte ook zijn
sponsor, die de vermeende oplichter in genade nam. De ritzege in
Morzine betekende een fraaie bekroning op een sterk gereden Tour.
Eerder was hij vijf keer winnaar van het bergklassement. De
bolletjestrui was dit jaar geen optie voor Virenque. Hij gokte op een
podiumplaats in Parijs. Hij heeft nu een minuut achterstand op de als
derde geklasseerde Spanjaard Joseba Beloki. "Ik heb een mooie
demonstratie gegeven", vertelde Virenque op de persconferentie. "Ik had
superbenen en beleefde een magisch moment in mijn carrière." Hij
heeft zijn overwinning opgedragen aan de ouders van het overleden
jongetje, dat vorige week door een wagen van de reclamekaravaan werd
aangereden. Ter nagedachtenis hield het peloton voor de start een minuut
stilte.
De Joux-Plane was in 1982 het strijdtoneel van een Nederlands duet.
Peter Winnen en Johan van der Velde fietsten toen gezamenlijk naar de
top. De Nederlandse inbreng bleef gisteren beperkt tot een speldenprik
van Michael Boogerd. Hij handhaafde zich in de subtop van het
klassement. Op de oranje gekleurde berg, waar duizenden vakantiegangers
langs de kant stonden, maakten de buitenlandse renners de dienst uit.
Boogerd eindigde op de 22ste plaats, 4 minuut 39 van winnaar Virenque.
Hij steeg in het algemeen klassement naar de negentiende plaats en door
het opstappen van Pantani zelfs naar de achttiende. Hij heeft een half
uur achterstand op geletruidrager Armstrong.