De bal ligt nu bij de NS-directie
Sinds vanmorgen heeft de NS-
directie nog minder reden om zich soepeler op te stellen in het
conflict over het dienstrooster.
Door onze redacteur HARM VAN DEN BERG
DEN HAAG, 27 MAART. Minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) heeft
de NS-directie vanuit China gemaand snel enige goede wil te tonen. Ze
deed dat per brief, nadat de bemiddelaars Blankert en Stekelenburg
maandag hun werkzaamheden hadden opgeschort met de vaststelling dat de
houding van de NS-top het conflict alleen maar had verscherpt.
Het is nu aan de top om de patstelling te doorbreken. De
bemiddelaars hebben er even genoeg van en voelen zich geschoffeerd.
Netelenbos ziet dat ook zo. Ze haakt in de brief aan de NS aan
bij een passage in de uiteenzetting van het tweetal, waar staat dat de
houding van de directie onvoldoende aanknopingspunten biedt om door te
gaan met de bemiddeling. "Initiatieven van uw zijde zijn gewenst om de
huidige patstelling te doorbreken", aldus minister Netelenbos, die
niettemin tot in de loop van morgen tijd geeft voor een reactie.
Maar voor de NS-directie lijkt er weinig aanleiding tot een
ruimhartig gebaar, na de uitspraak van vanmorgen in het kort geding. De
president van de rechtbank vindt immers dat niet kan worden gevergd dat
de NS-top de regeling voor 10 juni, inclusief de plannen voor
procesvereenvoudiging, nog verandert. Dat is geheel overeenkomstig de
opstelling van de bedrijfsleiding tot nu toe. Afgelopen vrijdag
nog stelde president-directeur Huisinga in het
bedrijfsblad De Koppeling dat hij weliswaar om bemiddeling heeft
verzocht toen het conflict met bonden en collectieven onoplosbaar
bleek, maar dat het nooit de bedoeling is geweest van de NS-directie de
plannen voor 10 juni uit te stellen. Blankert en Stekelenburg wijzen die
opstelling verontwaardigd af: dat zou betekenen dat de NS-directie
'onder voorwaarden' heeft ingestemd met de adviesopdracht, zonder dat
de commissie of de andere betrokken partijen hierover vooraf
geïnformeerd waren.
Van diverse kanten, de NS-directie inbegrepen, wordt nu geroepen om een
bíndend advies, ofwel arbitrage. Die zou zich moeten toespitsen
op een beoordeling van de procesvereenvouding, het koppelen van
personeel aan materieel op vaste trajecten. Dat is evenwel nooit de
bedoeling geweest van de huidige twee bemiddelaars. Zij zagen voor
zichzelf als belangrijkste taak het herstel van vertrouwen binnen het
spoorbedrijf. Als de NS-directie niet in beweging komt, en ook een
arbitrage uitblijft, dan zou de raad van commissarissen (met
onder anderen PvdA-senator F.Castricum, oud-Philipsdirecteur J.Timmer,
J.Kalff van ABN Amro en oud-CDA-senator J. Leyten-de Wijkerslooth) het
door de minister verlangde initiatief kunnen tonen. Na het vonnis van
vanmorgen is echter ook van hen voorlopig niet te verwachten dat
de 'deadline' van 10 juni wordt opgeheven. Pas bij langdurige stakingen,
door de bonden min of meer al aangekondigd voor volgende week maandag,
kan de minister zelf optreden. Dan is namelijk het prestatiecontract
tussen de overheid en de 'structuurvennootschap Nederlandse Spoorwegen'
in het geding. Maar zelfs dan zal het juridisch nog een hele toer zijn
om Huisinga en de rest van de NS-directie verantwoordelijk te stellen
voor de patstelling.