Grote Steden- en Integratiebeleid, R. van Boxtel (D66) Algemene Zaken, W. Kok (PvdA), budget: 86,7 miljoen, percentage van de totale begroting: 0,03

Korthals en Peper willen 'luisteren naar de samenleving'

Bram Pols
Luisteren naar de samenleving. Minister Peper en zijn collega Korthals willen hun departementen op die manier 'bij de tijd' houden. Peper: "Met de complexiteit en de kwetsbaarheid van de samenleving is ook de complexiteit van de overheidsorganisatie toegenomen."

Volgens hem moet de overheid haar zaken goed op orde hebben en vooral een goede antenne hebben voor wat er in de samenleving leeft. Bij Korthals is het al niet anders: "Een kerntaak voor het ministerie van justitie is te voorzien in een adequate juridische infrastructuur, een basis van een rechtssysteem dat is toegesneden op de behoeften van de samenleving." Effectiviteit, efficiëntie, maar vooral een veilige, democratische rechtsstaat vormen de pijlers voor het beleid van Peper en Korthals. Veiligheid is een basisvoorwaarde voor het functioneren van de samenleving en een van de belangrijkste toetsstenen voor de kwaliteit van het bestaan, stelt Peper in zijn begroting voor 2000. De ambities van het kabinet op dit punt zijn neergelegd in het 'integraal veiligheidsprogramma' dat de komende jaren moet worden uitgevoerd. Thema's daarbij zijn: jongeren en veiligheid, overlast in het publieke domein, geweld en horeca, veilige leefomgeving, overvallen en straatroof, voertuigcriminaliteit en verkeersveiligheid. Daartoe moet tot en met 2002 een fors aantal extra agenten worden ingezet.

Minister Korthals wil samen met andere departementen de criminaliteit terugdringen. Met name waar het gaat om de georganiseerde misdaad en de harde kern van wat hij 'veelplegers' noemt, ligt in de eerste plaats een taak voor justitie.

Voor de aanpak van de jeugdcriminaliteit is volgend jaar vijftien miljoen gulden extra beschikbaar. De zogeheten 'justitie in de buurt- kantoren' kunnen ook uitbreiden en krijgen vijf miljoen meer. Korthals wil scherpe aandacht voor drie tendensen: verjonging van delinquenten, verharding van de delicten en de 'blijvende oververtegenwoordiging van jongeren uit allochtone groeperingen'.

De bewindsman wil verder gaan met de taakstraffen, maar ook met nachtdetentie en elektronisch toezicht voor jongeren, omdat daarmee wordt voorkomen dat zij uit hun sociale omgeving worden gehaald en niet naar school of werk kunnen. Voor allochtone jongeren met crimineel gedrag wordt meer individuele begeleiding ontwikkeld om te voorkomen dat zij definitief afglijden naar een crimineel milieu. Houden ze zich niet aan de afspraak dan moeten ze alsnog de cel in. Korthals is overigens nog bezig aan een sanctiestelsel. Daarin zal dat elektronisch toezicht, waarbij de handel en wandel van de gestrafte op afstand wordt gevolgd, een duidelijke plaats krijgen.

Op het punt van heenzendingen meldt Korthals een duidelijke verbetering. Waren er vijf jaar geleden nog 5.000 heenzendingen wegens plaatsgebrek, nu zijn het er zo'n 200 per jaar. Ook het aantal ontsnappingen daalt. Tot en met augustus zes gevallen, vorig jaar nog 21.

Bij een veilige samenleving hoort volgens staatssecretaris De Vries, die brandweer en rampenbestrijding in zijn portefeuille heeft, ook een betere samenwerking tussen brandweer, politie en hulpverleningsdiensten. Die coördinatie kan leiden tot een bestuurlijk samengaan in regio's van brandweer en geneeskundige hulpverlening. Het kabinet heeft daarvoor 85 miljoen gulden extra uitgetrokken.

Voor het Europees kampioenschap voetbal, komende zomer, komt Peper met speciale maatregelen. Op voorhand zullen vermoedelijke relschoppers uit andere landen zoveel mogelijk worden geweerd, vooral door internationale gegevensuitwisseling en door tickets op naam te verkopen. Verder wil hij op Europees niveau tijdig komen tot een sluitend stelsel van internationale stadionverboden. Daarnaast wil Peper dat tegen die tijd de Wet Bestuurlijke Ophouding van kracht is, waardoor potentiële relschoppers op voorhand kunnen worden vastgezet. De rechter-commissaris kan bij verstoring van de openbare orde verdachten direct vastzetten 'als de kans op herhaling groot is'. Minister Van Boxtel wil met het oog op overlast 15,9 miljoen gulden structureel uittrekken voor de 24-uursopvang van dak- en thuislozen in 25 grote en kleinere steden. Een andere prioriteit van Van Boxtel is 'het snel inlopen van de achterstand die allochtonen op het gebied van werkgelegenheid hebben'.

De toestroom van allochtonen asielzoekers en migranten wil staatssectaris Cohen (Justitie) intussen beter beheersbaar maken. Hij heeft daartoe vorige week de nieuwe Vreemdelingenwet naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgend jaar wordt in Ter Apel een nieuw aanmeldcentrum van de Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) gevestigd. Daarnaast wordt in alle regio's de capaciteit uitgebreid. Volgend jaar moet ook hard worden gewerkt aan kennisverbetering van IND-medewerkers. Daarvoor wordt een 'kennis en leer centrum' opgezet. Volgens Cohen moet volgend jaar rekening worden gehouden met 47.000 nieuwe asielverzoeken, maar omdat onverwachte pieken mogelijk zijn, is de capaciteit van de IND goed voor 60.000 verzoeken. Daarnaast verwacht de bewindsman nog eens 70.000 reguliere verzoeken om toelating tot Nederland, voor bijvoorbeeld gezinshereniging, onderwijs, au pairs of familiebezoek. Verder gaat hij uit van 29.000 visaverstrekkingen en 45.000 naturalisatieverzoeken.

In de loop van het volgend jaar zal geleidelijk een nieuw opvangmodel voor vreemdelingen worden ingevoerd. Naast de grootschalige opvangcentra zullen dan ook woningen worden gebruikt. De totale kosten van de opvang worden daardoor met vijf procent teruggebracht.

Het Huis der Koningin kost de schatkist ook volgend jaar weer ruim 14 miljoen gulden. Meer dan de helft daarvan gaat naar de koningin. Prinses Juliana krijgt twee miljoen. Kroonprins Willem-Alexander ontvangt 1,8 miljoen. Prins Claus en prins Bernhard krijgen respectievelijk anderhalf en 1,2 miljoen.