| |
 afleveringen KLOVEN CRISIS GRONDWET ECONOMIE HISTORISCHE PARALLEL WERELDMACHT ECONOMISCHE MACHT HOOFDROLSPELERS OP EEN ZIJSPOOR JELTSIN-CLAN PARLEMENT REGERING ROEBEL RECENT VERLEDEN GRAFIEKEN LINKS  |
Hoofdrolspelers
De hoofdrolspelers in de crisis in Rusland zijn politici, zakenlieden of bankiers en niet zelden combineren ze dergelijke functies. Op deze en volgende pagina's: 'wie is wie' in het Russische machtsspel. Een portretten- galerij door Peter Michielsen.
Jeltsin, Boris President van Rusland, wiens aftreden wordt geëist door de communistische oppositie. Afkomstig uit de Oeral, opgeleid tot ingenieur, aanvankelijk werkzaam bij een bouwbedrijf. Bouwde vanaf 1968 een partijcarrière op. Was al in 1976 partijchef in Sverdlovsk (nu Jekaterinburg). Liet in de stad het Ipatiev-huis afbreken, waar in 1918 de tsarenfamilie was vermoord, om te voorkomen dat het een bedevaartsoord zou worden. Trok als partijchef al snel de aandacht van het centrum en maakte verdere carrière in de partij. Stapte in juli 1990 uit de communistische partij. Vergaarde binnen recordtijd grote populariteit door een eind te maken aan de privileges van de nomenklatoera, door met de metro in plaats van in limousines te rijden en door op te duiken in de rijen wachtenden voor de winkels. Werd in 1991 als hervormer gekozen tot president van de Russische Federatie. Wordt omschreven als een vechtjas waar het zijn eigen politieke overleven betreft en goedwillend waar het de invoering van democratie en vrije markt betreft. Wordt niet in staat geacht de opbouw van een nieuw Rusland daadwerkelijk af te dwingen; als democraat van nature en tolerant jegens zijn critici, als oprecht, maar ook als grillig en gespeend van begrip voor de finesses van het hervormingsbeleid. Kampt sinds 1995 (twee hartinfarcten) steeds duidelijker met gezondheid, onderging in 1996 zware hartoperatie en is sindsdien wat zijn gezondheid betreft nooit meer geheel de oude geworden. Is volgens in ongenade gevallen vriend en lijfwacht Korzjakov ,,hulpeloze, bevende man die nauwelijks weet wat hij ondertekent''.
Primakov, Jevgeni Vandaag door Jeltsin voorgedragen voor het premierschap. Minister van Buitenlandse Zaken. Zwijgzaam en discreet. Sprak de laatste dagen tegen dat hij premier wilde worden. Oriëntalist. Jood, in Kiev geboren als Jona Finkelstejn, kreeg de naam Primakov toen zijn moeder hertrouwde. Opgegroeid in Tbilisi, spreekt Georgisch en Armeens. Vanaf 1985 leider van het IMEMO, de 'denktank' voor het buitenlands beleid van Michail Gorbatsjov. Bepleitte in die hoedanigheid de formele afschaffing van de theorie van de 'export van de revolutie'. In 1987 lid van de Opperste Sovjet en in 1989 van het Centraal Comité van de partij en politburo, tevens lid en voorzitter van het nieuwe parlement. Ook toen nog voorstander van eenpartijsysteem in de Sovjet-Unie. Organiseerde de blokkade van Litouwen na Litouwse onafhankelijkheidsverklaring van maart 1990 (dertien doden). Eind 1990 wegens kennis van Midden-Oosten speciaal gezant van Gorbatsjov in Irak-crisis, slaagde er niet in de Golfoorlog te voorkomen. Na mislukte putsch tegen Gorbatsjov chef van de buitenlandse inlichtigendienst. Is fervent bewonderaar van Feliks Dzjerzinski, oprichter van de Tsjeka (de voorloper van de KGB). Na ineenstorting van de Sovjet-Unie en vertrek van Gorbatsjov door Jeltsin in zijn ambt bevestigd. Was tegen Russisch ingrijpen in Tsjetsjenië. Viel in september 1994 op door kritiek op 'pro-Atlantisch' buitenlands beleid van minister Kozyrev. Vond in 1994 de onafhankelijkheid van andere GOS-landen nog een 'bedreiging van de veiligheid in de wereld'. Werd in januari 1996 Kozyrevs opvolger als minister. Zag zelf zijn benoeming als ,,noodzakelijk voor een sterker opkomen voor nationale belangen van Rusland als grote mogendheid, ondanks huidige moeilijkheden''. Pleitte krachtig tegen uitbreiding van de NAVO, tegen militair optreden tegen Irak, voor wederopbouw van de defensie-industrie en vergroting van de wapenexport.
Zjoeganov, Gennadi De altijd kwaad kijkende leider van de Russische Communistische Partij, heeft het voorkomen van een saaie apparatsjik. Heeft een goed oog voor de politieke wind. Ten tijde van de orthodox-communistische staatsgreep van augustus 1991 tegen Sovjet-leider Gorbatsjov was hij met vakantie aan de Zwarte Zee en in 1993, toen Jeltsin de tanks op het parlement afstuurde, maakte Zjoeganov zich discreet uit de voeten voordat de climax kwam. Communist in hart en nieren, partijlid sinds zijn militaire diensttijd en in Sovjet-tijden hoogleraar marxistische filosofie. In 1990 mede-oprichter en politburolid van de nieuw opgerichte Russische communistische partij. Drie jaar later leider van de partij. Kan bij verkiezingen traditioneel rekenen op ongeveer 20 procent van de stemmen, maar niet op méér dan dat. Als leider van de grootste fractie in de Doema sleutelfiguur. Kandidaat voor het presidentschap in 2000.
Loezjkov, Joeri Burgemeester van Moskou, een populist die er de afgelopen jaren in is geslaagd de crisis, in de vorm van werkloosheid en het onvermogen lonen en pensioenen uit te betalen, buiten de hoofdstad te houden. Heeft daaraan in Moskou een grote populariteit overgehouden. De stad bloeit mede dankzij Loezjkovs megaprojecten als het ondergrondse winkelcentrum vlakbij het Rode Plein vol luxewinkels waar de rijke happy few terecht kunnen - naast veel gewone Russen die er rondlopen met een kijken-niet-kopen-trauma. Heeft zich opgeworpen als 'kampioen' van de Russische minderheden in de andere GOS-landen door bijvoorbeeld de Oekraïne te verwijten haar Russische minderheid te 'discrimineren' en Letland zelfs te beschuldigen van 'genocide' op de Russische minderheid. Buiten Moskou weinig populair, juist wegens de bloei van de hoofdstad: wat Moskou ten goede komt, gaat ten koste van de rest. Toch kanshebber bij de presidentsverkiezingen van 2000.
|
NRC
Webpagina's
|
