NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 




Overzicht eerdere
afleveringen


 PHILIPS
 INNOVATIE
 BOONSTRA
 DESIGN
 AANDELEN
 MARKETING
 RECLAME
 VERHUIZING
 EINDHOVEN
 GESCHIEDENIS
 LOGO
 MISLUKT
 GESLAAGD
 PRESIDENTEN
 IN DE VS
 IN AZIË
 BOEKEN
 GRAFIEKEN
 PHILIPS WEBSITE

Eindhoven: Een stad zoals Lille

Max Paumen
In Eindhoven vallen grote gaten door verhuizing en herschikking van Philips-divisies. Hoe de 'lichtstad' zichzelf wordt.

Kantoor Philips
De Witte Dame in Eindhoven (foto: Joyce van Belkom)

Eindhoven zal altijd Philips blijven ademen. De stad zal, of ze wil of niet, zich moeten vestigen in gebouwen die door Philips zijn verlaten. Die gebouwen beslaan bij elkaar zo'n 500.000 vierkante meter. Eindhoven heeft van de nood een deugd gemaakt door de oude, monumentale fabrieks- en kantoorgebouwen van de elektronicagigant nieuwe bestemmingen te geven in de vorm van woningen, winkels, kantoren en kleinere bedrijven. Totale investering: ongeveer 320 miljoen gulden. Opnieuw komen er gebouwen voor herbestemming vrij door de verhuizing van het hoofdkantoor naar Amsterdam en - als doekje voor het bloeden - de beloofde concentratie in Eindhoven van de technologische activiteiten in een technologiecentrum.

Zo is de fabriek aan de Emmasingel, waar Philips tot 1990 printplaatjes maakte, een multifunctioneel gebouw geworden. De naam luidt: de Witte Dame. Daarin is in totaal 80 miljoen gulden geïnvesteerd. De Witte Dame is ontdaan van haar middenrif, waardoor een onderdoorgang naar een binnenplein is ontstaan. Er zijn (of worden) onder meer in gehuisvest: de stadsbibliotheek, het Design Centre van Philips, alsmede de Design Academy (de vroegere academie voor industriële vormgeving), de kunstuitleen De Krabbendans, een ruimte voor zogenoemde autonome kunsten, een jazzcafé, de ANWB en een bankfiliaal. De ruimten waar eens de fabrieksarbeiders werkten, zijn zoveel mogelijk intact gehouden. Langs de plafonds lopen nog steeds de kanalen voor verwarming en luchtbehandeling. Het binnenplein wordt een Lichtplein, waar Philips zijn nieuwste vindingen op het gebied van openbare verlichting zal tonen.

Tegenover de Witte Dame aan de Emmasingel ligt het eerste fabriekje dat Gerard Philips eind vorige eeuw bouwde. Daarin zal waarschijnlijk het Philipsmuseum komen. Daarnaast ligt het voormalige hoofdkantoor, dat wel lijkt op een kathedraal met zijn steil oprijzende gevel. Dit gebouw heet in de volksmond de Bruine Heer en aangezien verderop in deze straat ook nog eens een woontoren wordt gebouwd van tegen de honderd meter hoog, die al vlug de Jonge Heer is gedoopt, dreigde het hier, aldus een gemeentelijke gids , ,,een behoorlijk erotisch buurtje te worden''. Dus werd besloten tot de benaming de Admirant. Daarin komen enige honderden appartementen, alsmede detailhandel met, zoals wethouder N. van der Spek (ruimtelijke ordening) zegt, een try- and buyconcept. ,,Je koopt een tennisracket in een winkel waarin ook een tennisbaan is gevestigd, zodat je het racket meteen kunt uitproberen.'' De woontoren gaat de Regent heten. ,,De naam Bruine Heer roept geen positieve associatie op'', zegt projectontwikkelaar E. Poell, ,,Om te voorkomen dat de naam altijd in combinatie met de Witte Dame wordt genoemd, is gekozen voor Admirant, dat in het Arabisch opperbevelhebber betekent.''

De Witte Dame, de Admirant en de Regent zijn deel van het bestemmingsplan Emmasingelcomplex. Daarin ligt ook de herbestemming van de Willemstraat, waar eveneens Philipsgebouwen liggen. Ook daar komen woningen en bedrijfsgebouwen. Philips verkocht de terreinen en opstallen aan projectontwikkelaars die verschillende architecten als B. Dirrix en J. Coenen aan het werk zetten.

Buiten dit gebied werkt Eindhoven in de stationsbuurt nog aan het Kennedy Business Centre, waarmee 200 miljoen gulden is gemoeid. Verder komt er de nieuwe stadswijk Meerhoven met zevenduizend woningen. Van der Spek: ,,Voordat men mij verwijt dat ik als sociaal-democraat alleen maar oog zou hebben voor dure plannen, wijs ik erop dat we voor 150 miljoen gulden aan investeringsplannen hebben voor stadsvernieuwing in de woonwijken.''

Voor een geavanceerde vorm van openbaar vervoer tussen de stadsuitbreiding Meerhoven, het vliegveld, het PSV-stadion en het NS-station kreeg de stad rijkssubsidie. Op deze 'Westcorridor' gaat een nieuw type voertuig rijden dat door bedrijven in de regio is ontwikkeld. Het gaat om een elektronisch geleide bus op luchtbanden met op elk wiel een accumotor en accu's die zich opladen bij het remmen. Doordat het samen met Fokker is ontwikkeld, is het 24 meter lange voertuig 12 ton lichter dan wanneer het met traditionele materialen was ontwikkeld. Het gaat over een vrije baan lopen, wel met een chauffeur. In totaal is er een bedrag mee gemoeid van 200 miljoen gulden. Bussen zijn in middelgrote steden niet goed genoeg en de aanleg van trambanen is te duur.

Als wethouder Van der Spek wordt gevraagd hoe zijn 'stad van de toekomst' er zal uitzien, blijft het bijna gênant lang stil. ,,Dat is moeilijk in één woord uit te drukken. We krijgen eerder de typologie van een stad als Rotterdam of Lille dan van Maastricht of Den Bosch. Ik denk dat het een heel boeiende stad wordt, een mozaïek van grootschalige naast kleinschalige deelgebieden, met alle heel eigen karakteristieken.''

NRC Webpagina's
12 februari 1998

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) FEBRUARI 1998