GOED IN HET NAKAARTEN

DE BOLLE MAN

OLYMPIADE

TOPSPORT

VALS SPELEN

INKOMSTEN

COMPUTERS

INTERNET

BRIDGE MUSEUM

SPELERS

Bij het schudden van de spellen bij bridge is de computer al jarenlang onmisbaar. De bestaande programmatuur blijkt echter niet betrouwbaar genoeg.

Jan van Cleeff

TEGENWOORDIG WORDEN TIJDENS belangrijke wedstrijden alleen nog spellen gebruikt die door de computer zijn geschud. Er zijn kostbare apparaten in de handel die met behulp van specifieke software spellen uitspugen. In zo'n apparaat wordt een compleet spel van 52 kaarten gestopt, waarna er even later vier pakjes van dertien kaarten (noord, oost, zuid en west) uitkomen; geschud en wel, inclusief een printje. Handig voor de analyse achteraf.

In de overgangsperiode van hand- naar computergeschudde spellen werd er nogal eens geklaagd over het grote aantal freaks bij computerspellen. (Freaks zijn handen met extreme verdelingen; een hand bestaat uit de dertien kaarten die een speler uitgedeeld krijgt.) Deze discussie is een jaar of tien geleden afgesloten. Bij nadere bestudering van de computerspellen bleek het aantal freaks gelijk aan het theoretisch model. Niets aan de hand dus.

Sinds enige tijd is er een nieuwe discussie ontstaan. Deze spitst zich toe op de vraag hoe betrouwbaar de bestaande schudprogrammatuur is. Steeds meer begint de idee post te vatten dat de tot dusver gebruikte software grote risico's in zich bergt. Het is al een aantal keren voorgekomen dat een serie spellen twee keer is aangemaakt. Iemand met een beetje wiskundig vernuft zou aan de hand van de eerste spellen uit een serie, met wat inspanning, de verdeling van de overige spellen juist kunnen voorspellen. Een gruwel voor iedere toernooiorganisatie en reden om de noodklok te luiden. Dat laatste is onlangs gebeurd in het vakblad van de internationale vereniging vanbridgejournalisten.

Een jaar geleden is deze problematiek herkend en opgepakt door een groepje wiskundigen. Het initiatief lag bij Hans van Staveren. Deze Amsterdammer, van huis uit wiskundige en nu werkzaam als automatiseringsdeskundige, is algemeen competitieleider van de Nederlandse Bridge Bond (NBB). Hij is overtuigd van de inferieure kwaliteit van de bestaande schudsoftware en weet hoe het beter kan. Koos Vrieze, hoogleraar wiskunde aan de Universiteit van Maastricht, zag in de gedachten van Van Staveren een aardig project. Onder zijn leiding ontwierp Jeroen Kuipers het benodigde wiskundige model en bracht het in een nieuw schudprogramma in. De kracht ervan is dat het een manier heeft gevonden om spellen zuiver random te schudden. Aan deze willekeur ontbrak het tot nu toe.

Het nieuwe programma, voorlopig bekend onder de werknaam DEAL, is het afgelopen jaar uitvoerig getest. Van Staveren heeft het open en bloot op internet gezet, inclusief de zogeheten broncode. Het programma is ook al gebruikt in de meesterklasse van de NBB en op een paar toernooien. De Oostenrijkse topspeelster Maria Erhart kwam er onlangs in Nederland mee in aanraking en raakte meteen enthousiast. Ze heeft al verklaard alleen aan de Olympiade mee te doen als DEAL in Maastricht draait.

Het schudprogramma DEAL heeft het testjaar uitstekend doorstaan. Afgezien van enkele kleine suggesties en aanvullingen hebben wiskundigen en bridgers nog geen fout kunnen ontdekken. De doorbraak van DEAL heeft plaats op de Olympiade van Maastricht, waar het programma debuteert op een internationaal kampioenschap. Chief Operations Manager Ton Kooijman heeft het sein op groen gezet. Of de Wereld Bridge Federatie, die jarenlang heeft gedweept met software-architecten van de eerdere generatie, dat nu leuk vindt of niet.

DEAL is voor niet-commercieel gebruik gratis toegankelijk. Geïnteresseerden kunnen het programma van internet plukken: www.xs4all.nl/~sater/