Dossier Oostenrijk

Nieuws

Regeringsformatie

Buitenlandse reacties

Documenten

Links

Door onze correspondent KARIN JUSEK
WENEN, 4 OKT. Bij de parlementsverkiezingen gisteren in Oostenrijk heeft de extreem-rechtse FPÖ van Jörg Haider meer dan een kwart van de stemmen behaald. De FPÖ wordt daarmee de tweede partij van het land.

De uitslag is nog niet definitief. Het verschil tussen de FPÖ en de conservatieve ÖVP bedraagt slechts 14.000 stemmen en de 200.000 stemmen van kiezers die niet in hun woonplaats of in het buitenland hebben gestemd zullen pas volgende week dinsdag geteld zijn.

De sociaal-democraten behaalden met 33 procent het slechtste resultaat in hun naoorlogse geschiedenis (een verlies van 5 procent), maar blijven de grootste partij. De FPÖ kreeg 27,2 procent (winst 5,3) en de ÖVP 26,9 procent (verlies 1,3). De liberalen haalden de kiesdrempel van 4 procent niet en zijn niet meer in het parlement vertegenwoordigd. De Groenen kwamen uit op 7 procent, 2 procent meer dan vier jaar geleden. De opkomst was met 76 procent een historisch dieptepunt.

De sociaal-democraten hebben volgens een kiezersonderzoek het meest geleden onder de lage opkoms: eenderde van hun kiezers bleef thuis. Ook veel FPÖ-stemmers lieten het afweten, maar die partij profiteerde van de vele nieuwe kiezers, die voor een groot deel afkomstig zijn van de SPÖ. Alleen de ÖVP lijkt redelijk in staat gebleken om haar aanhang optimaal te mobiliseren. De partij deed het veel beter dan in opiniepeilingen werd verwacht en behoudt haar 52 zetels in het parlement.

In Israel is zeer heftig gereageerd op de winst van de FPÖ. Volgens oud-premier Shimon Peres geeft de uitslag "reden tot grote bezorgdheid". Jozef Lapid, overlevende van de Holocaust en leider van de Shinoei- oppositiepartij, noemde het "geen toeval dat zowel Hitler als Adolf Eichmann in Oostenrijk is geboren".

De verkiezingsuitslag maakt de vorming van een regering lastig. De ÖVP heeft een voortzetting van de coalitie met de SPÖ uitgesloten als ze niet de tweede partij blijft. De partijleider van de ÖVP, Wolfgang Schüssel, noemde samenwerking met Haiders FPÖ ondenkbaar, als die partij groter zou worden dan de ÖVP. De SPÖ acht regeren met de FPÖ bij voorbaat onacceptabel.

"Ik vertrouw erop dat de president mij morgen tot formateur benoemd", zei de sociaal-democratische kanselier Viktor Klima gisteravond. Hij streeft naar een voortzetting van de huidige coalitie. Volgens een recente enquête is dat ook de wens van 47 procent van de Oostenrijkers, 16 procent is voor een coalitie van FPÖ en ÖVP en slechts 10 procent hoopt dat SPÖ en FPÖ samen gaan regeren.