Dossier Oostenrijk

Nieuws

Regeringsformatie

Buitenlandse reacties

Documenten

Links

Haider kwam, zag en koesterde zich even in het licht van de opwinding. Het Europees Parlement stond even op stelten. Inhoudelijk gebeurde er rond Haider niets, gisteren in Brussel.

Door onze correspondent HANS BUDDINGH'

BRUSSEL, 13 APRIL. Rond het Europees Parlement heeft de Brusselse politie het prikkeldraad al klaargezet om betogers uit de buurt van Jörg Haider te houden. Maar nodig is het niet. Eerder op de dag is de extreem-rechtse Oostenrijkse politicus wat demonstranten op het vliegveld Zaventem al te slim af geweest door drie uur vóór schema met zijn privé-vliegtuig te landen.

Buiten het Europarlement blijft het uitgestorven, maar binnen is de opwinding groot. Het bestaan van het Comité van de Regio's, een Europees adviesorgaan van 222 lokale en regionale afgevaardigden, was tot nu toe tamelijk onopgemerkt gebleven. Deze middag verdringen zich tientallen cameraploegen rond Haider, die als Landeshauptmann van Karinthië al twee jaar lid is van het regiocomité. Bij een eerdere gelegenheid was Haider bijna anoniem op bezoek in Brussel, maar toen zat zijn extreem-rechtse FPÖ nog niet in de Oostenrijkse regering en was er ook nog geen politieke boycot van de veertien overige EU-lidstaten.

"Wij gunnen Haider hier niet de eer van een boycot", zegt Wim van Gelder, commissaris van de koningin in Zeeland en leider van de Nederlandse delegatie. "We negeren hem, maar zullen meteen reageren wanneer hij iets zegt dat niet door de beugel kan." Een curieus toeval wil dat op de dag van Haiders bezoek een advies over de antiracismerichtlijn van de Europese Commissie op de agenda staat. Haider zegt er niets over. Casual gekleed in groene sweater en donker colbert kijkt hij geamuseerd om zich heen, af en toe door papieren bladerend.

Bij zijn binnenkomst had de Normandische afgevaardigde Marc Bellet om Haiders verwijdering gevraagd, maar de voorzitter maakte duidelijk dat "we de reglementen zullen respecteren". Een Brits lid beklaagt zich over het mediacircus. Haider ziet het allemaal glimlachend aan. Aan de stemming over de antidiscriminatierichtlijn doet hij niet mee. Wanneer hij het woord vraagt, en krijgt, over een advies over tabaksverkoop, verlaten socialistische afgevaardigden de vergaderzaal.

Na anderhalf uur vertrekt Haider om twee verdiepingen lager een persconferentie te geven. Want zoveel is wel duidelijk: Haider is vooral naar Brussel gekomen om zich weer eens te manifesteren. Sinds hij het voorzitterschap van de FPÖ aan een trouwe volgelinge overdroeg, is de aandacht voor hem wat verflauwd. Bovendien loopt de FPÖ terug in de peilingen. Eerder had zijn persdienst propagandamateriaal verspreid, waarin hoog wordt opgegeven van de "etnische en culturele diversiteit" in Karinthië. Ook wordt verwezen naar een uitspraak van nazi-jager Simon Wiesenthal: "De leider van de FPÖ is een populistische man van rechts, geen neonazi."

Een populist toont Haider zich in Brussel zeker. Hij gaat voor de verzamelde pers frontaal in de aanval. Volgens Haider moeten de andere EU-lidstaten "de democratie nog leren". Tegelijkertijd dreigt hij dat Oostenrijk zijn betalingen aan de Europese Unie zal heroverwegen, indien aan de boycot van de EU-partners geen eind komt.

Net als een dag tevoren kanselier Schüssel, haalt Haider ook hard uit naar Frankrijk. Volgens Haider "voert de zwakke Franse president binnenlands beleid over de rug van de Oostenrijkers". Hij onderstreept dat Oostenrijk zich niet als "ondergeschikt koloniaal gebied" zal laten behandelen. De extreem-rechtse politicus waarschuwt ook dat zijn partij bij een volgende verkiezing niet eens meer campagne hoeft te voeren om als winnaar uit de bus te komen.

Aan het eind van de persconferentie probeert de Normandische afgevaardigde Marc Bellet het woord tot Haider te richten. Hij zwaait met de videocassette van Maus, de tekenfilm over de holocaust, waarin joden als muizen en nazi's als katten zijn afgebeeld. Bellet heeft het over zichzelf als zoon van een moeder die in Ravensbrück omkwam en over Haider als "zoon van een SS'er".

Haider zelf heeft zich dan al uit de voeten gemaakt, op weg naar het vliegveld. De tweede dag van de bijeenkomst van het regio-comité laat hij graag aan zich voorbijgaan. "Dit is niet zo'n spannende vergadering", had hij op zijn persconferentie al gezegd.