Dossier Oostenrijk

Nieuws

Regeringsformatie

Buitenlandse reacties

Documenten

Links

Op de tekst van het nieuwe Oostenrijkse regeerprogramma valt weinig aan te merken. Maar het komt op de uitvoering aan.

Door onze correspondent KAREN JUSEK

WENEN, 12 FEBR. Het programma van de nieuwe Oostenrijkse regering is optimistisch en voorzichtig geformuleerd, maar op vele punten erg vaag en voor meerdere interpretaties vatbaar. Bij de meest omstreden kwestie, het integratiebeleid, zijn de verschillen met de tot nu toe gevoerde politiek gering. Wel is het aantal toe te laten gezinsleden bijna gehalveerd. De Oostenrijkse asielwet wijkt niet af van die van andere EU-landen. Het probleem zit niet in de wetten maar in de uitvoering ervan.

Oostenrijk wordt bestuurd door een groot en machtig bureaucratisch apparaat dat er toe neigt regels naar eigen goeddunken te interpreteren en daarbij veel inventiviteit ten toon spreidt. De hele bevolking krijgt daarmee te maken, maar buitenlanders zijn bijzonder kwetsbaar. Bovendien neemt het ambtelijk apparaat een zeer afwijzende houding ten opzichte van buitenlanders in. Zo heeft Josef Sokop, als leider van afdeling vreemdelingenzaken in Wenen, een boekje met racistische en antisemitische spreuken uitgegeven. Hij beschouwde de grappen over "gezonde mongooltjes" - kinderen met een ouder uit Mongolië - als "folklore". De wethouder Integratiebeleid, Renate Brauner, kon Sokop niet overplaatsen en heeft om de racistische ambtenaar het werk uit handen te nemen een tweede afdeling vreemdelingenzaken ingesteld. Sokop hield zijn functie en salaris.

De Oostenrijkse politie voert ook een zeer consequent afschrikkingsbeleid. Een zeventienjarig Koerdisch meisje dat alleen naar Oostenrijk was gevlucht, deed een zelfmoordpoging toen ze te horen kreeg dat ze uitgezet zou worden. Ze werd gered en 'als disciplineringsmaatregel' voor drie dagen in een isoleercel opgesloten. De 'huisregels' in de gevangenissen waarin asielzoekers verblijven, verbieden bezoekers bloemen of cosmetica mee te brengen. Dit om te voorkomen dat drugs de gevangenis binnen komen. Dat deze regels tot wreedheden leiden omdat Afrikaanse asielzoekers die sterk onder uitdroging leiden, geen huidcrème kunnen krijgen, wordt niet als probleem gezien.

Sinds 1992 eist de Europese Commissie voor mensenrechten van Oostenrijk de instelling van een onafhankelijke instantie die klachten tegen de politie onderzoekt. Drie sociaal-democratische ministers hebben tot nu toe geweigerd aan deze eis tegemoet te komen, ondanks de lange klachtenlijst die mensenrechtsorganisaties zoals Amnesty International regelmatig publiceren. Modernisering begint in Oostenrijk niet met EU- conforme wetten, maar met een herstructurering van de overheid en een overbrugging van de grote kloof tussen theorie en praktijk.