Premier Kok geeft vanmiddag in de Tweede Kamer een toelichting op het kabinetsstandpunt over Oostenrijk. GroenLinks wil weten waarom Kok vrijdag de Oostenrijkse onderhandelaars waarschuwde, terwijl het ministerie van Buitenlandse Zaken eerder had gezegd dat het niet passend was zich in de regeringsformatie te mengen. VVD-leider Dijkstal wees er gisteren op dat Oostenrijk "een autonome staat is die zijn eigen regering maakt". De Oostenrijkse Eurocommissaris Franz Fischler heeft ontkend te overwegen lid te worden van een regering van ÖVP en FPÖ. Volgens zijn woordvoerder heeft hij zijn handen al vol "aan het hanteren van varkens en koeien op Europees niveau".

Voordat gisteren de verklaring werd uitgegeven had de Portugese regering Oostenrijk al gewaarschuwd dat er geen sprake meer kan zijn van "business as usual" bij de bilaterale betrekkingen met een regering waaraan Haiders partij deelneemt. Het zijn vooral België en Frankrijk geweest die de afgelopen dagen hebben aangedrongen op stappen binnen de EU tegen de vorming van een Oostenrijkse regering met Haiders FPÖ.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Hubert Védrine sprak gisteren over de mogelijkheid om Oostenrijks lidmaatschap van de EU op te schorten. Het Verdrag van de EU biedt daartoe geen mogelijkheid. Franse diplomaten veronderstelden gisteren dat hun minister had bedoeld dat Oostenrijk uitgesloten kon worden van informele bijeenkomsten van EU-ministers. De Franse voorzitster van het Europees Parlement, Nicole Fontaine, heeft ook over de mogelijkheid van schorsing van Oostenrijk gesproken. Volgens haar woordvoerder bedoelde zij daarmee het ontnemen van het stemrecht aan Oostenrijk.

België en Frankrijk kampen zelf met het probleem van extreem- rechtse partijen. Zowel in Frankrijk als in België is extreem- rechts bestreden door middel van isolement. België vreest voor een overwinning van het racistische Vlaams Blok bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober. De liberale Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Louis Michel, zei gisteren over Haider: "Die man is gevaarlijk. Ik hoop dat niemand in de klassieke val van extreem- rechts zal trappen, die erin bestaat zich respectabel te maken door te doen geloven dat men zich aan de democratische praktijk zal onderwerpen."

Eind deze week zal de Europese Volkspartij, waartoe de Oostenrijkse ÖVP behoort, in Madrid over de situatie in Oostenrijk overleggen. De voorzitter van de Vlaamse christen-democraten, Stefaan De Clerck heeft gisteren gezegd daar samen met Nederlandse en Luxemburgse collega's druk op de ÖVP te willen uitoefenen om geen coalitie met Haider te vormen.