Doemdenkers jaar 2000 zien nu een hausse

Nederland gaf 20 miljard gulden uit aan een rimpel- loze eeuwwisseling. Maar ook landen die minder spendeerden kenden weinig problemen. Volgens auto- matiseerders was het geld toch welbesteed. Zij maken zich op voor een nieuwe IT-hausse.

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

ROTTERDAM, 3 JAN. Op de website van Peter de Jager, de Canadees die de wereld zeven jaar lang waarschuwde voor een millenniumcatastrofe, is weinig terug te vinden over de bijna rimpelloze overgang die automatiseringssystemen afgelopen weekeinde hebben doorgemaakt. Wel wordt op de website gewaarschuwd voor een nieuw fenomeen. Het jaar 2000 telt 54 in plaats van de reguliere 53 weken (de eerste week is zondag 1 januari afgesloten, de laatste begint en eindigt op 31 december). Die weektelling kan computers in de war brengen. Computergebruikers zullen zich niet makkelijk meer laten verontrusten. Met een uitgevallen spionagesatelliet in de VS, twee energiecentrales in India en wat kleine incidenten in Japan hield de gevreesde millenniumbug zich het afgelopen weekeinde betrekkelijk koest. Bij het openen van kantoren en het opstarten van computersystemen waren er vanmorgen in Nederland weinig problemen. Maar ook Afrika en geïndustrialiseerde landen als Italië en Zuid-Korea zijn het millennium ongeschonden doorgekomen. Zij deden daarvoor een bescheiden inspanning en maakten weinig kosten.

Toch was het bedrag van omstreeks 20 miljard gulden dat Nederland aan oplossing van het millenniumprobleem heeft besteed volgens automatiseerders geen weggegooid geld. Millenniumexpert P. van Delft van KPN heeft geconstateerd dat buitenlandse telecombedrijven het millennium voorlopig succesvol hebben doorstaan. "Maar", zegt hij, "buitenlandse operators hebben nieuwe versies van softwarepakketten klakkeloos geïmplementeerd. Wij zijn zelf in Bulgarije geweest. Testen is niet nodig, zeiden ze daar. Dat hebben jullie toch gedaan?" Van Delft wijst erop dat KPN de stofkam heeft gehaald door zijn volledige automatiseringssysteem. "Daarmee zijn we klaar voor de toekomst", zegt hij.

Automatiseerder L. Wiegel van de Perscombinatie (uitgever van onder meer NRC Handelsblad) heeft zich verbaasd over het beperkte aantal problemen dat zich mondiaal hebben voorgedaan. "Maar wij hebben zelf enorm veel fouten uit onze systemen gehaald", zegt hij. "Ik ben ervan overtuigd dat er zonder de genomen maatregelen heel veel zou zijn fout gegaan."

Een woordvoerder van Sap Nederland verklaarde vanmorgen dat gebruikers van softwarepakketten van de Duitse aanbieder geen problemen hebben gekend. Opmerkelijk is dat ook klanten die met oude Sap-programmatuur het millennium zijn ingegaan geen problemen hebben ondervonden. Volgens Sap mag daaruit niet worden geconcludeerd dat deze klanten zich tevergeefs hebben ingespannen. " Aan nieuwe releases zijn geen kosten verbonden", zegt de woordvoerder. "De implementatie ervan verloopt bovendien steeds makkelijker." Voor woordvoerder M. Kerremans van het millenniumplatform is de vraag of Nederland zich onnodig heeft ingespannen niet relevant. "Er was geen keuze", zegt hij. Wij hebben Nederland twee jaar geleden wakker geschud. Wij kennen de rapporten die tonen wat overal aan problemen is aangetroffen."

Nu de millenniumovergang schadeloos is doorstaan raakt ook de vraag over mogelijke claims naar de achtergrond. Volgens jurist P. van Schendelen van de branche-organisatie Fenit van automatiseerders hebben klanten met leveranciers contracten opgesteld over de oplossing van het probleem. "Dan ga je achteraf niet de schade verhalen", zegt hij. Navraag bij een tiental grote Nederlandse bedrijven leert dat nergens wordt overwogen om de leveranciers van de software en hardware aansprakelijk te stellen voor de millenniumkosten. "Daar is geen sprake van", zegt een woordvoerder van Shell. De oliemaatschappij gaf 1,1 miljard gulden uit, met afstand het meeste van de grote Nederlandse bedrijven. Ook Unilever en Akzo Nobel zullen geen claims indienen. Voor een dip in de bestedingen aan automatisering bestaat in de branche evenmin vrees. Volgens Fenit is uit een eerste inventarisatie gebleken dat afnemers in 1999 relatief veel geld hebben besteed aan nieuwe apparatuur en softwarepakketten. De vrees voor onopgeloste millenniumbugs in oude systemen kan daarbij een rol hebben gespeeld. Volgens de Fenit heeft zo'n verschuiving zich echter niet voorgedaan in de dienstverlening. Vaak is het millenniumprobleem opgelost binnen bestaande onderhoudscontracten, een praktijk die ook bij automatiseerder CMG veelvuldig is toegepast. Een mogelijke dip in uitgaven is volgens Fenit al achter de rug. De fabriekjes voor reparatie van grote bestanden zijn in het afgelopen najaar al gesloten. Veel bedrijven en overheidsinstanties hebben de implementatie van nieuwe computerprojecten opgeschort. Automatiseerders en analisten verwachten dat bestedingen aan Internetprojecten en de elektronische communicatie met leveranciers en afnemers garant staan voor een voortgaande groei.