Dossier Suriname

Nieuws

Decembermoorden

Achtergrond

Verhouding met Nederland

Links

Amsterdam Zuidoost, de Bijlmer, wordt wel eens "de echte hoofdstad van Suriname" genoemd. Er wonen ruim 25.000 mensen van Surinaamse afkomst. De gevoelens over "Bouta" zijn gemengd.

Door onze redacteur BAS BLOKKER
AMSTERDAM, 23 MEI. Charlie van Charlie's Snacks snijdt een reep koeiepens tot "fladder". Zijn karretje vol vlees en worst is even de speaker's corner van de markt onder het metrospoor Kraaiennest in Amsterdam Zuidoost. ,,Geen Bouta meer!'', zegt Charlie. ,,Je moet niet zo emotioneel zijn'', zegt zijn klant. ,,We moeten geen hetze voeren tegen Bouterse. We moeten de hibbies loslaten, de negatieve erfenissen.''

In heel Nederland wonen 184.000 Surinamers, tegen 420.000 in Suriname zelf. De meningen in Amsterdam over de Surinaamse verkiezingen vandaag zijn verdeeld. Stemmen mogen ze niet. Niet alleen omdat ze Nederlander zijn, ook de bijna 19.000 volwassenen die hier met een Surinaams paspoort wonen, kunnen niet in Nederland stemmen. Er wordt in Nederland dan ook nauwelijks gecanvast. ,,Zover is onze democratie nog niet'', zegt Otmar Polanen. Hij heeft in Amsterdam een steuncampagne opgezet voor de "liberale' DA'91. ,,Wij hebben vrienden en familie aangeschreven of ze de partij financiëel willen steunen en verzocht of zij kennissen en familie in Suriname een stemadvies willen overbrengen.''

Het zit hem dwars dat hij met zijn Surinaamse paspoort niet in Nederland kan stemmen. ,,Een logistiek probleem kan het niet zijn. Ze halen uit de meest zuidelijke districten in Suriname de stembiljetten op over de rivier, langs watervallen en alles. En dan zouden wij hier niet kunnen stemmen?''

De onmacht invloed op de uitslag uit te oefenen maakt veel Surinamers terughoudend in hun hun mening over de verkiezingen. Renate Hunsel, deelraadslid voor GroenLinks, heeft haar energie nodig voor de politiek in Amsterdam Zuidoost. Daar zijn de problemen groot genoeg. Maar toch ,,spoken die dingen de hele ochtend door mijn hoofd'', zegt ze over de verkiezingen van vandaag. ,,Ik heb wel kritiek op de politiek in Suriname, maar die durf ik haast niet te geven. Wie ben ik dan wel? Wat weet ik nou van de situatie daar?''

Zo klinkt het refrein van veel Surinaamse reacties. ,,Hebben wij hier wel eens in de rij gestaan voor brood? Nou dan'', zegt Mario Hupsel, werkzaam bij een welzijnsorganisatie en actief lid van de PvdA. ,,Ze zitten daar echt niet te wachten op de mening van Amsterdamse Surinamers.''

Mensen als Hupsel en Hunsel voelen zich nog wel betrokken bij de Surinaamse politiek. Voor de twee hindostaanse jongens achter het broodstalletje op de markt is de band wel heel los geworden. ,,Ze moeten daar maar doen wat goed is.'' Bij hun vrienden merken ze ook weinig enthousiasme voor de politiek op het andere halfrond.

Een groepje creoolse jongens leunt tegen de rand van de trap naar het metrostation. Zonnebrillen, scherpgesneden baardjes en het meisje dat verlangend om hen heen drentelt keuren ze geen blik waardig. ,,Bouta is back'', roept een van hen. Zijn gebreide muts staat als een schoorsteen op zijn hoofd.

Zij vinden dat de leider van de NDP tenminste durft te zeggen waar het op staat. De herinneringen aan de jaren tachtig, toen legerleider Bouterse autocratisch over Suriname regeerde, hebben ze alleen van horen zeggen, en wat dan nog? Hoeveel mensen heeft Arafat niet helpen vermoorden? En die zit nu toch ook bij alle wereldleiders aan tafel. In het Suriname van Desi Bouterse zijn vijftien mensen gedood en hij zou nooit meer terug mogen in de politiek?

Volgens Hunsel zit in de Bijlmer een krachtig bolwerk van de NDP. Hoofdredacteur Iwan Bottse van Damsco-radio snapt wel waarom: ,,Daar wonen veel Surinamers die het erg moeilijk hebben. Ze hebben hun waardigheid verloren en trekken zich op aan degen die hun waardigheid belooft. En dat is Bouterse. Zij spiegelen zich aan zijn zelfrespect.''

Niet te onderschatten is volgens hem de ergernis die uitlatingen van Nederlandse politici oproepen. Deze week lieten woordvoerders van PvdA en VVD weten dat zij verwachten dat de betrekkingen met Suriname aanzienlijk zullen bekoelen als Bouterse het na de verkiezingen voor het zeggen krijgt. Bottse: ,,Een stem voor Bouterse is ook een proteststem tegen dit soort opmerkingen vanuit Nederland.''