Dossier Suriname

Nieuws

Decembermoorden

Achtergrond

Verhouding met Nederland

Links

Zware klus voor 'Venetiaan-II'

Vertrouwde gezichten uit de 'oude politiek' komen weer op de sleutelposities in het Surinaamse machts- apparaat. De nieuwe regering-Venetiaan staat evenwel voor een nog grotere klus dan de oude in 1991.

Door onze redacteur JOOST ORANJE

ROTTERDAM, 18 JULI. Ruim zeven weken na de vervroegde parlementsverkiezingen van 25 mei begint er eindelijk schot te komen in de vorming van een nieuwe Surinaamse regering. Afgelopen vrijdag bereikten de vier partijen die met elkaar samenwerken in het Nieuw Front (NF) overeenstemming over de invulling van de ministersposten en de belangrijkste posities in het parlement. Dit weekeinde gingen ook de diverse achterbannen akkoord.

De uitkomst is weinig verrassend. De 'toppers' uit het NF zijn allemaal keurig op cruciale sleutelposities in het Surinaamse machtsapparaat terechtgekomen. Net als in 1991 wordt Ronald Venetiaan, voorzitter van de creoolse NPS, president en zal de uit de hindostaanse VHP afkomstige Jules Adjohia het vice-presidentschap bekleden. Zijn voorman, Jaggernath Lachmon, neemt wederom plaats op de voorzitterstoel van het parlement. Vice-voorzitter wordt Ruth Wijdenbosch (NPS), haar vervangster de invloedrijke VHP'er Ram Sardjoe. Otmar Rodgers (NPS) wordt fractievoorzitter, Fred Derby (Surinaamse Partij van de Arbeid, de kleinste NF-partner) de eerste vervanger. Op het ministerie van Financiën, cruciaal voor de gezondmaking van de economie, keren oude tijden terug met de aanstaande benoeming van Humphrey Hildenberg (NPS). Hij was in de vorige periode-Venetiaan, samen met de toenmalige centrale bankpresident André Telting, verantwoordelijk voor een strak monetair beleid. Venetiaan zei trouwens gisteren dat ook Telting weer op zijn post zal terugkeren. Tijdens de verkiezingscampagne hadden oppositiepartijen als DA91, maar ook maatschappelijke groepen als de vernieuwingsbeweging DOE, juist opgeroepen tot fris, jong bestuurlijk bloed. Bovendien zijn de huidige problemen in Suriname volgens hen zó immens, dat een snel werkend zakenkabinet van technocraten veel meer voor de hand zou liggen. Het tegendeel is echter gebeurd. Met de regering 'Venetiaan-II' treedt er een typisch etnisch geformeerde Surinaamse regeerploeg aan, waarin bekende mannen uit 'de oude politiek' aan de touwtjes trekken.

De NF-leiders hebben de bepalende posities van oudgedienden verdedigd met het argument dat ervaring nu broodnodig is in het economisch volledig aan de grond geraakte Suriname. De ploeg van Venetiaan wil snel met een saneringsprogramma komen en hoopt daarbij op Nederlandse hulp, onder andere op het gebied van betalingsbalanssteun en voor medefinanciering van een 'sociaal vangnet'. Alleen al de gezondmaking van het overheidsapparaat de helft van de beroepsbevolking is ambtenaar - zal hard aankomen, nog los van het beteugelen van de zwaar onder druk staande Surinaamse gulden. Maar de economische aanpassing, waarvan ook een drastische hervorming van het belastingstelsel deel zal moeten uitmaken, is slechts één van de fundamentele problemen waar de nieuwe regering voor staat. De onderwijs- en volksgezondheidssector verkeren in alarmerende staat, de rechterlijke macht behoeft vernieuwing en er moeten staatkundige hervormingen worden doorgevoerd.

Daar komt nog bij dat het NF veel minder stabiel is dan vroeger. Met name de Javaanse partner Pertjajah Luhur (PL) wordt binnen het NF gewantrouwd. Tijdens de formatie van de afgelopen weken deed de PL, die overigens een zeer goed verkiezingsresultaat boekte, al van zich spreken. Na harde onderhandelingen slaagde PF-leider Paul Somohardjo erin het ministerie van Onderwijs, traditioneel een NPS-bolwerk, binnen te slepen, naast de 'zware' departementen Sociale Zaken en Volkshuisvesting en Handel en Industrie. Het zijn ministeries, zo beweren kwade tongen, waarmee leuke dingen voor de eigen achterban kunnen worden gedaan, een verwijt dat trouwens ook de andere partijen treft. Zelf weet 'Somo' overigens nog niet of hij bewindsman of parlementariër wordt. "Oude wijn in nieuwe zakken", zou het sceptisch oordeel over de nieuwe regering kunnen luiden. Maar de ploeg lijkt toch het voordeel van de twijfel te krijgen. In ieder geval is er alle kans om op korte termijn daadkracht te tonen. Niet alleen op economisch gebied. Een van de NF leiders, Fred Derby, maakt een steeds nadrukkelijker punt van onderzoek naar de 'Decembermoorden' uit 1982, waarbij vijftien opposanten van het toenmalige Militair Gezag om het leven kwamen. Het is niet zonder betekenis dat de SPA van Derby, die zelf de enige overlevende van de moorden was, het ministerie van Justitie heeft bemachtigd. De verantwoordelijke voor de gebeurtenis, ex-legerleider Bouterse, zal binnenkort als parlementariër worden beëdigd en een justitieel onderzoek naar de Decembermoorden kan het nodige politieke- en emotionele vuurwerk opleveren. Derby wil Bouterse ook nog uit het parlement weren wegens zijn veroordeling in de cocaïnezaak, maar dat staat de wet volgens voorzitter Lachmon niet toe.

Venetiaan is de enige presidentskandidaat. Toch kan hij niet meteen aan de slag. Eerst moeten de volksvertegenwoordigers nog worden ingezworen, een proces dat traag verloopt omdat de uitslag in het district Nickerie door de hindostaanse partij HPP wordt aangevochten. Maar het moet raar lopen wil 'Venetiaan-II' niet uiteindelijk op de veranda van het presidentieel paleis aan het Onafhankelijkheidsplein staan. Het aanstaande staathoofd liet gisteren doorschemeren zich bewust te zijn van de urgentie van veel problemen. Verder benadrukte hij dat het NF- beleid naar de pers toe "transparant' zal zijn. Dat is in ieder geval al een hele verbetering ten opzichte van zijn voorganger Jules Wijdenbosch, die niet alleen de pers, maar zelfs het parlement graag liet gissen naar details over zijn beleid.