Meer kansen op berechting in Suriname zelf
Door een onzer redacteuren
Rotterdam, 17 juli. Dit weekend
werd in Paramaribo de definitieve invulling van de nieuwe Surinaamse
regering bekend. Zeer opvallend is dat het ministerie van justitie is
toegevallen aan de Surinaamse Partij van de Arbeid (SPA), de kleinste
partner in het Nieuw Front (NF).
De SPA wordt geleid door Fred Derby, voorman van de Surinaamse vakcentrale C-47 en een van de zestien
arrestanten die in de nacht van 8 op 9 december 1982 in Fort Zeelandia
werd vastgehouden. Zijn vijftien medegevangenen vonden de dood; Derby
werd, om nog steeds onopgehelderde redenen, gespaard. De SPA-leider, die
nauwelijks publiekelijk over zijn toenmalige ervaringen wil praten,
heeft zich, onder meer in de verkiezingscampagne in mei van dit jaar,
evenwel opvallend duidelijk uitgelaten. Hij wil dat de Decembermoorden
worden onderzocht en dat de schuldigen worden berecht. In dat licht is
het opmerkelijk dat zijn SPA nu justitie gaat beheren. Minister wordt
Derby's vertrouweling Sigfrid Gilds, die in een eerdere Front-regering
op het departement van Defensie de macht van de militairen wist terug te
dringen. Zijn positie kan cruciaal worden. Momenteel loopt er bij het
Hof van Justitie nog een beklagprocedure van onder andere de Organisatie
voor Gerechtigheid en Vrede. De eisers willen dat het hof het openbaar
ministerie dwingt om de Decembermoorden alsnog te onderzoeken. De
afgelopen jaren is het daar nooit van gekomen, ondanks beloftes van
diverse politici. Zo zei Ronald Venetiaan, de man die ook nu weer
staatshoofd zal worden, tijdens zijn eerste regeerperiode op 26 maart
1992 in het parlement over de Decembermoorden: "Te zijner tijd en onder
de juiste omstandigheden zal deze aangelegenheid afdoende kunnen worden
afgehandeld. We zullen er vastberaden, systematisch, maar met de nodige
omzichtigheid aan werken." Dat heeft er in ieder geval voor gezorgd dat
er nog steeds niets gebeurd is. In de periode-Wijdenbosch adviseerde een
commissie, onder leiding van de jurist Ludwich Waaldijk, nog wel de
instelling van een waarheidscommissie te overwegen. Deze zou
mensenrechtenschendingen uit het verleden moeten onderzoeken. Maar het
plan verdween in een la.
De uitspraak van het hof in de beklagprocedure over de Decembermoorden
volgt binnen enkele maanden en wordt met spanning afgewacht. Volgens
juristen in Paramaribo is het zeker niet ondenkbaar dat het
rechtscollege weinig anders kan dan het OM opdracht te geven de
Decembermoorden weer op te pakken. En met Gilds op justitie, hopen veel
nabestaanden, kan het OM dan niet langer talmen. Zo zouden de moorden,
net vóór de verjaringstermijn, juridisch toch nog aan de
orde kunnen komen op de meest voor de hand liggende plek: in Suriname
zelf.