Dossier Suriname

Nieuws

Decembermoorden

Achtergrond

Verhouding met Nederland

Links

Door onze redacteur JOOST ORANJE
AMSTERDAM, 12 JULI. De 'Decembermoorden' uit 1982 in Suriname kunnen naar internationaal volkenrecht worden gezien als een misdaad tegen de menselijkheid. Dat concludeert de Zuid-Afrikaanse hoogleraar volkenrecht prof. C. Dugard in een rapport dat hij heeft opgesteld voor het gerechtshof in Amsterdam.

Met de conclusie van Dugard lijkt het zeker dat het hof in het najaar het openbaar ministerie zal opdragen de Decembermoorden strafrechtelijk te onderzoeken en de voormalige Surinaamse legerleider Desi Bouterse voor dit feit in Nederland te vervolgen.

In maart oordeelde het hof reeds dat een vervolging in Nederland "opportuun" zou zijn. Alvorens een definitief oordeel uit te spreken wilde het rechtscollege eerst onderzoeken of een dergelijk proces, in het licht van het volkenrechtelijk gewoonterecht, ook in Nederland mogelijk is. Daartoe werd Dugard ingeschakeld.

In zijn advies laat deze er geen twijfel over bestaan dat de Decembermoorden, waarbij vijftien opposanten van het toenmalige bewind standrechtelijk werden geëxecuteerd, een misdaad tegen de menselijkheid was. Dat is internationaal gezien een strafbaar feit, dat in alle landen kan worden vervolgd. Volgens Dugard vallen de Decembermoorden, waarvan Bouterse herhaaldelijk publiekelijk heeft toegegeven dat hij daarvoor verantwoordelijk was, bovendien ook onder het internationaal strafbare feit "foltering". Nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden hadden de procedure aangespannen, nadat het OM eerder weigerde Bouterse te vervolgen. Hun raadsman, mr. J. Pen, noemt het rapport van Dugard "duidelijk en niet mis te verstaan". Volgens Pen heeft het onderzoek grote consequenties voor het internationale volkenrecht: "Hier staat toch in dat iedereen die zich schuldig maakt aan misdaden tegen de menselijkheid overal ter wereld vervolgd kan worden. Dat is een doorbraak die mondiaal grote gevolgen kan hebben."

Pen sluit niet uit dat behalve Bouterse nog meer verantwoordelijken voor de Decembermoorden zullen worden aangeklaagd. Daarbij gaat het om een aantal militairen en ex-militairen uit het Surinaamse Nationaal Leger. Het advies van Dugard kan ook gevolgen hebben in Suriname zelf. Daar loopt bij het hof van Justitie nog steeds een beklagprocedure van onder andere de Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede. Inzet is ook daar het OM te dwingen de moorden in Suriname te onderzoeken. De verwachting is dat het hof in Paramaribo de komende maanden uitspraak zal doen in de zaak. Bouterse zelf, die in mei gekozen werd als parlementariër, zei onlangs dat hij een onderzoek naar de Decembermoorden toejuicht.